3-Modul. Lokal kompyuter tarmog’iga kirish 6-Mavzu: Lokal hisoblash tarmog’ining tashkil etuvchilari. Lokal tarmoq topologiyasi. Reja

Download 0.5 Mb.
bet	1/5
Sana	13.03.2024
Hajmi	0.5 Mb.
	#170722

1 2 3 4 5

Bog'liq
3.6-Mavzu
Axborot xati konf. ADU, Mayers- Briggs qo\'shimcha, 36-qo\'shma qaror, 27.04.2022, Oila tushunchasi, uning turlari va shakillari, fHy1I56Pj1m1Sqci4f9q3e28B9S0AiBM, dars ishlanma, 11-21-ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH, Мустақил ишни ташкиллаштириш, Иқтибослик учун, Документ Microsoft Word, Calendar plan-RAQAMLI VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI (2), статья, Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1), A5

3-Modul. Lokal kompyuter tarmog’iga kirish

6-Mavzu: Lokal hisoblash tarmog’ining tashkil etuvchilari. Lokal tarmoq topologiyasi.

Reja:

Lokal tarmoq va uning turlari
Lokal hisoblash tarmog’i turlari: kliyent-server va piring(peer-to-peer).
Lokal hisoblash tarmog’ining tarkibiy qismlari
Kompyuter tаrmоg‘i topologiyasi haqida umumiy tushuncha
Monokanal topologiya tarmog’i

Tayanch so’z va iboralar: Lokal, lokal kompyuter tarmog’i, magnit disk, fayl, umumiy resurslar, printer, amaliy programmalar, tarmoq zaruriyati, tarmoq topologiyasi, monokal Kompyuter, Kanal, monokanal, tarmoq, topologiya, chastota, eltuvchi chastota, CSMA/CD.

Lokal tarmoq va uning turlari

Lokal tarmoqlar keyingi vaqtda bitta kompyuterdan ko‘proq bo‘lgan har qanday kompaniyani majburiy buyumiga aylanayapti. Lokal tarmoqlar (LAN, Local Area Network) aynan, lokal deganda shunday tarmoqlarni tushinish kerakki, o‘lchamlari katta bo‘lmagan bir-biriga yaqin joylashgan kompyuterlarni birlashtiradi. Apparaturalarni va dasturiy vositalarni takomillashtirish shunday bir darajaga yettiki, oddiy tarmoqni o‘rnatish va ekspluatatsiya qilish amalida har qanday ozmi-ko‘pmi savodi bo‘lgan foydalanuvchining qo‘lidan keladigan bo‘lib qoldi. Oxirgi eng ko‘p tarqalgan Windows operatsion tizimlari esa yetarli rivojlangan tarmoqli vositalarga ega, shu tufayli maxsus tarmoqli dasturlarni ta’minot hech majbur emas. Avval faqat maxsus o‘qitilgan professionallarning qo‘lidan keladigan bo‘lsa, endi har qanday foydalanuvchi oson bajarishi mumkin.

Lokal hisoblash tarmog’i (LHT) bu kabel (angl. Wireless-simsiz) orqali maxsus komponentlar yordamida apparatli va dasturli ta’minotda shaxsiy kompyuter (ShK) va atrofdagi qurilmalarni birlashtirish.
LHT ning oddiy formasi ikkita ShK. Ular o‘zaro tarmoqli kabel (yoki radio) orqali bir-biri bilan bog‘langan bo‘lib, o‘zining resurslaridan birga foydalanishlari mumkin (ma’lumotlar, xotira, printer, faks, skanner, dasturlar, modem va h. k.). Bir nechta personal kompyuterlarni bitta printerga ulash mumkin. Bu prinsip bugungi kunda ham qo‘llanib keladi.
Keyin birinchi Disk-Server (Disk-Servis) yaratildi. Bu markaziy kompyuter bo‘lib, bir nechta ishchi stansiyalar bilan ulangan. Markaziy kompyuterda operatsion tizim o‘rnatildi va bu bir nechta ishchi stansiyalarga (clients) bir vaqtda kirish imkoniyati yaratildi. Ma’lum bir resurslarga ulangan ishchi stansiyalarni kirish imkoniyatlarini chegaralab qo‘yish xususiyatlarga Disk-serverlar ega edi.
Bunday serverlarga texnik xizmat va xizmat ko‘rsatish katta xarajatlar talab qilinar edi, chunki ishchi stansiyalar boshqarar edi.
Keyinchalik disk-serverlarni faylli serverlar (File-Server) bilan almashtirishdi. Bunda boshqarish vazifalarini server o‘ziga oldi.
Ishchi stansiya resurslariga kirishni qo‘shimcha chegaralash uchun yangi imkoniyatlar tug‘ildi. Yakka ShK afzalligi bu ko‘p sonli amaliy dasturlar bilan avtonomli ishlash. Buning uchun unga markaziy kompyuter resurslariga kirish kerak emas.
Bunday ishlashni kamchiligi esa, qayta ishlangan ma’lumotlarni saqlash lokal tariqasida bo‘ladi. Ya’ni, bu ma’lumotlar bilan boshqa foydalanuvchilar ham ishlamoqchi bo‘lsa, ularni avval saqlash kerak yoki disketaga nusxa ko‘chirish kerak.
Birinchi kompyuterlar katta xarajatlar talab qilar edi, - atrof qurilmasi va xotira uchun ancha-muncha mablag‘ kerak edi. O‘sha vaqtda har bir hisoblash mashinalari orasida ma’lumotlar bilan almashish zarurligi paydo bo‘lgan. Shu sabab bilan kompyuterlar tarmoqga birlashtirilar edi.
Lokal tarmoqlar ikki turga bo’linadi: PBX (Private Branch Exchange) va LHT (Local Area Network). Lokal tarmoqlar o’z navbatida kliyent-server va piring(peer-to-peer) tipdagi bo’lishi mumkin. LHT tarkibiga tarmoq kabeli, interfeys kartalari, operatsion sistemalar, umumiy foydalanish qurilmalari, ko’prik(bridge) va shlyuz(gateway)lar kiradi.
Katta tarmoqlar ham foydali bo’lishiga qaramasdan, ko’pgina kompaniyalar bir bino hududidagi qurilma va kompyuterlarni lokal tarmoqlarni birlashtirishni afzal ko’rishadi.

Download 0.5 Mb.

1 2 3 4 5

Download 0.5 Mb.