• Majburiy tebranish.
    		•

    4- ma’ruza Mexanik tebranishlar




    Download 311,36 Kb.
    bet6/9
    Sana09.01.2024
    Hajmi311,36 Kb.
    #133304
    1   2   3   4   5   6   7   8   9
    Bog'liq
    4- ma’ruza Mexanik tebranishlar
    Nazorat-o’lchov asboblari - копия, boyitish fabrikalari, AYQASH O\'QLI VINTAVIY VA GIPOID UZATMALAR, Внедрение новых высокоэффективных способов добычи полезных ископаемых, Fizika va kimyo-fayllar.org, Цвет минералов-fayllar.org, Kompyuter grafikasi haqida tushuncha va uning turlari-fayllar.org, Amir Temur buyuk davlat arbobi va sarkarda, Mustaqil ish 010-19 (3)
    So’nuvchi tebranishlar.
    Erkin tebranishlar aslida so’nuvchi tebranishlardan iborat bo’ladi. CHunki unga bir marta berilgan energiya vaqt o’tishi bilan ishqalanishni Yengish uchun va atrof muxit zarralarini xarakatlantirish ishiga sariflanadi. Energiya to’la sarflangach, so’nuvchi tebranish to’xtaydi.
    Tebranishga qarshilik kuchini

    Fu-rv-r (1)


    ifoda yordamida aniqlanadi. So’nuvchi tebranishning xarakat tenglamasi


    (2)
    Differensial tenglamasi
    (3)
    differensial tenglama Yechimi esa
    XA0e-tsin(t0) (4)
    ko’rinishga ega bo’ladi.
    Bu yerda
    -so’nish (yutilish) koeffisienti, (5)
    -sistema (mayatnik) xususiy chastotasi (6)


    tebranish chastotasi (8)
    AA0e-tA0 tebranish amplitudasi
    (125-rasm).
    Tebranishning T davr davomida o’zgarishi–so’nish dekrementi.
    (9)
    So’nishning logarifmik dekrementi esa quyidagi ifoda yordamida topiladi.
    (10)
    Tebranish amplitudasi Ye  2,7 marta kamaygan vaqt – relaksasiya vaqti deyiladi.
    (11)
    Bu Yerda
    (12)
    ishqalish koeffisientini ko’rsatadi. Tebranuvchi sistemaning asilligi
    (13)
    ifoda yordamida aniqlanadi.
    Tajribada so’nuvchi tebranish davri T, relaksasiya vaqti  o’lchanadi, sistema massasi m tarozida tor-
    tiladi va boshqa kattaliklar (5)-(13) ifodalar yordamida hisoblanadi.
    Majburiy tebranish.
    Ishqalish kuchi mavjud bo’lgan muhitda
    (1)
    so’nmas tebranish olish uchun ishqalish (qarshilik) kuchini Yengish uchun sarflangan energiyani to’ldirib turish zarur. Bu biror tashqi majbur etuvchi kuch ta’siri yordamida
    FMF 0cost (2)
    amalga oshiriladi. O’zgaruvchan tashqi kuch ta’sirida sodir bo’luvchi tebranishga majburiy tebranish deyiladi.
    Majburiy tebranishning harakat tenglamasi quyidagicha bo’ladi.
    (3)
    yoki
    (4)
    (5)
    Bu Yerda so’nish koeffisienti
    (6)
    xususiy chastotani
    (7)
    massa birligidagi majburiy kuch
    (8)
    belgilansa, (5) ni quyidagicha
    (9)
    (10)
    ko’rinishni oladi. Majburiy tebranishda siljish.
    XAcos(t) (11)
    bu yerda
    (12)
    boshlang’ich faza esa
    (13)
    ifodalar yordamida aniqlanadi. (11) ni (10) ga qo’yib, (12) va (13) olinadi.
    (11) ifoda siljishni ko’rsatuvchi funksiya barqaror majburiy tebranishni ifodalaydi. Bu tebranish chastotasi majbur etuvchi kuch chastotasiga teng bo’lgan garmonik tebranishdan iborat.
    Majburiy tebranish amplitudasi (11) va (12) ga ko’ra majbur etuvchi kuchga proporsionaldir.
    AF0 Af(F0, )
    Majburiy tebranish faza jihatdan ta’sir etuvchi kuch tebranishidan  qadar orqada qoladi (13).
    bo’lganda harakat tenglamasi sodda ko’rinishni oladi, chunki r0 da, 0 bo’lib, Af0(02-2) va 0 bo’ladi.

    Download 311,36 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9




    Download 311,36 Kb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    4- ma’ruza Mexanik tebranishlar

    Download 311,36 Kb.