Yulduz (star). Yulduzsimon
topologiyadan
foydalanilganda
tarmoqning barcha kompyuterlaridan chiquvchi kabellar markaziy kommutator
yoki konsentratorga ulanadi. Biror kompyuterdan boshqasiga jo‘natilgan barcha
paketlar shu qurilma orqali yetib boradi. Bunda ham passiv, ham aktiv
konsentratordan foydalanish mumkin. Kompyuter va konsentrator o‘rtasidagi aloqa
uzilishi tarmoqning qolgan qismi ishiga ta‘sir etmaydi. Agar konsentrator ishdan
chiqsa tarmoq ishi to‘xtaydi. Yulduz topologiyasi orqali lokal tarmoqlarni ham bir-
biriga ulash mumkin. Yulduz topologiyasi ishdan chiqqan elementlarni qidirishda
qulay: kabel, taroq adapter yoki razyomlarning nosozligi oson aniqlanadi. ―Yulduz‖
―umumiy shina‖ dan yangi qurilmalarni ulashda ancha qulaylik tug‘diradi. Uzatish
tezligi 100 va 1000Mbit/s tarmoqlar ―yulduz‖ topologiyasi orqali qurilganini ham
hisobga olish lozim. Agar ―yulduz‖ning markazida konsentrator joylashgan bo‘lsa,
tarmoqning mantiqiy topologiyasi ―umumiy shina‖ga ozgaradi.
―Yulduz‖ topologiyasini qo‘llashning avzalliklari:
Yaratish va boshqarish soddaligi;
Tarmoqning yuqori ishonchliligi;
Tarmoq
ichida
uzatiluvchi
ma‘lumotning
yuqori
darajada
himoyalangani (agar yulduzning markazida kommutator joylashgan bo‘lsa).
Asosiy kamchiligi – konsentratorning ishdan chiqishi butun tarmoq ishini
to‘xtatadi.
3.
Halqa topologiyasi (ring).Halqali topologiyadann foydalanilganda
tarmoqning hamma kompyuterlari yagona halqasimon kabelga ulanadi. Paketlar
halqa bo‘ylab bir yo‘nalishda tarmoqqa ulangan kompyuterlarning tarmoq platalari
orqali uzatiladi. Har bir kompyuter signalni kuchaytirib, halqa bo‘yicha uzatadi. Halqa
topologiyasining markerli usulda tashkil etishni ko‘rib chiqamiz. Marker ikkilik
razryadlarining boshqaruv ma‘lumotlaridan iborat ma‘lum ketma-ketligini tashkil
etadi. Agar tarmoq qurilmasi markerga ega bo‘lsa, unda ma‘lumotni tarmoqqa
uzatish huquqi bo‘ladi. Halqa ichida faqat bitta marker bo‘lishi mumkin.
Ma‘lumotlarni uzatishga tayyorlanayotgan kompyuter tarmoqdan markerni olib
ma‘lumotni halqa bo‘ylab uzatadi. Har bir kompyuter ma‘lumotlarni keying
kompyuterga uzatadi toki u adresatga yetib bormaguncha. Ma‘lumotni qabul qilgan
adresat uni yuborgan kompyuterga axborot yetib kelganligini tasdiqlovchi xabar
jo‘natadi, ma‘lumotni jo‘natgan kompyuter yangi marker xosil qiladi va uni tarmoqqa
uzatadi.
Mazkur topologiyani qo‘llashning avzalliklari:
umumiy shinadan ko‘proq hajmdagi ma‘lumotlarga xizmat ko‘rsatadi;
har bir kompyuter takrorlovchi hisoblanadi: u signalni keying
kompyuterga uzatishdan avval uni kuchaytiradi va tarmoq o‘lchamlarini
kengaytirish imkonini yaratadi;
tarmoqqa kirishda turli imtiyozlarni berish imkoniyati; yuqori imtiyozga
ega kompyuter markerni uzoqroq vaqt ushlab turishi va ko‘proq ma‘lumot
uzatishi mumkin.
Kamchiliklari:
tarmoq kabelining ishdan chiqishi butun tarmoqning ishdan chiqishiga
ollib keladi;
istalgan kompyuter tarmoq orqali uzatiluvchi ma‘lumotlarni olish imkoniga
ega.
4.
