|
4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni tahlil qilish usullari. Reja
|
| bet | 34/43 | | Sana | 28.01.2024 | | Hajmi | 126,83 Kb. | | #147599 |
Bog'liq 4-mavzu. Korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini ifodalovchi-fayllar.orgU
d = ------- * 100
B
bu yerda, d – jami aktivlar tarkibida uzoq muddatli aktivlar solmogi.
Vertikal tahlil yordamida moliyaviy hisobot moddalarining tarkibiy
tuzilmasidagi o‘zgarishni baxolash amalga oshiriladi. Korxona moliyaviy
hisobotlarida bunday o‘zgarishlar muntazam yuz berayotganligini va ular korxona
moliyaviy xolatiga jiddiy ta’sir kursatayotganligini kuzatish mumkin. Masalan,
joriy aktivlar tarkibidagi TMZ, debetorlik qarzlari yoki uning boshqa bir turini
o‘zgarishi, albatta joriy aktivlar tuzilmasini jiddiy o‘zgarishiga sabab bo‘ladi. Bu
esa korxona moliyaviy xolatini baxolovchi bank xodimi tomonidan ikkinchi bir
xulosani chiqarishga olib keladi.
Ko‘rinib turibdiki, vertikal tahlil korxona molyaviy faoliyatini baxolashda
qo‘llanadigan muxum usullardan biri ekan. Shu bilan birga uni korxona moliyaviy
faoliyatini baxolashda ko‘llanadiga usullardan biri sifatida karashimiz lozim.
Chunki, moliyaviy xolatni baxolashda bir, moliyaviy hisobot elementlari va
moddalari tuzilmasini urganish atroflicha xulosa chiqarish imkonini bermaydi.
Buning uchun esa, hisobot malumotlarini xam gorizontal, xam vertikal tahlilni
birgalikda ko‘llash zarurati tugiladi. Anashu tarika o‘tkazilgan tahlil trend tahlili
nomini olgan.
Trend tahlili – tayanch-bazis yili deb qabul qilingan yil darajasiga nisbatan
keyingi yillarda hisobot ko‘rsatkichlari darajalarini nisbiy o‘zgarishlari hisoblashga
asoslangan tahlildir. Demak, trend tahlilining asosiy mazmuni shundaki, bunda
gorizontal va vertikal tahlillar birgalikda o‘tkaziladi va shu asosda korxona
moliyaviy faoliyatidagi tuzilmaviy (strukturaviy)– dinamik o‘zgarish jarayonlari
baxolanadi.
Trend tahlili asosida korxona faoliyatini baxolash uslubini quyida keltirilgan
analitik jadval ko‘rinishida ifodalash mumkin (3-jadval).
|
| |
