4-Mavzu: Zamonaviy tandalash jarayoni uskunalarini avtomatlashtirish darajasi va ularni kompyuterli boshqaruv nazorat tizimi

hammasi to‘quv g‘altagiga o‘raladi. Mohiyati bo‘yicha bo‘laklab tandalash guruhlab 
va piltalab tandalashga o‘xshash. Bu usul rangli iplarni tandalash uchun qulay, lekin 
uning unumdorligi past. Sanoatimizda bo‘laklab tandalash qariyb qo‘llanilmaydi. 
Bu usul «Metap» mashinalari uchun tanda iplari tayyorlash uchun qulaydir.
Tandalash mashinalari va tandalash jarayonini takomillashtirishning asosiy 
yo‘nalishlari. 
Tandalash mashinalarini takomillashtirish quyidagi asosiy yo‘nalishlarda olib 
borilmoqda: 
-
ularni ishonchli ishlashini oshirish; 
-
tandalash g‘altagini to‘xtash vaqtini kamaytirish va tanda g‘altagi, 
zichlovchi va o‘lchash vallarini birdaniga to‘xtashini ta’minlash; 
-
rom sig‘imini va tanda g‘altagini xajmini oshirish; 
-
qo‘lda bajariladigan amallarni avtomatlashtirish. 
Tandalash jarayonini avtomatlashtirish va mexanizatsiyalash maqsadida 
tandalashning avtomatik texnologik kompleksi (ATK) ishlab chiqilmoqda. Bu 
kompleks quyidagi amallarni avtomatlashtirishni ko‘zda tutadi: 
- romdagi bobinalar almashtirilganda iplar uchini bog‘lashni; 
-
tanda g‘altagini qo‘yish, qotirish va olishni; 
-
belgilangan texnologik omillarni o‘rnatishni; 
-
jarayonni nazorat qilishni; 
-
tanda g‘altagidagi o‘ram zichligini nazorat qilish va rostlashni; 
-
har bir ipning tarangligini alohida nazorat qilish va rostlashni; 
-
mashinaning tezlik rejimini muqobillashtirishni; 
-
iplarning uzilishi va uchi yo‘qolishini nazorat qilishni; 
-
iplardagi nuqsonlarni nazorat qilishni; 
-
iplarni elektrlanish darajasini nazorat qilishni; 
-
ip to‘plovchi ishini boshqarishni; 
-
ma’lumotlar tablosini ishini boshqarishni; 
-
chiquvchi xujjatlarni tayyorlashni; 
-
mashina yuritilayotgan va to‘xtayotgan paytda kompleksning mexanizmlari 
ishini bir-biriga moslashishni; 
-
mashina, taranglovchi moslamalar, ipni nazorat qilish datchiklarni asosiy 
nazorat qiluvchi va sozlovchi moslamalarning nuqsonlarini aniqlashni; 
-
ma’lumotlarni yig‘ish va to‘plash, xom ashyo va hosil qilingan tanda 
g‘altaklarini sifatini baxolashni; 
-
to‘quv korxonasining ABT (avtomatik boshqarish tizimi)dagi EXM bilan 
aloqa o‘rnatilishi. 
Tandalash jarayonini takomillashtirish elektron moslamalar va xisoblash 
texnikasidan kengroq foydalanish bilan bog‘liq. Mikro EXM va avtomatik vositalar 

bilan jixozlangan tandalash mashinalarini yaratish jarayonning omillarini qattiq 
nazorat qilish, uni muqobil darajada olib borish va yuqori texnik-iqtisodiy 
ko‘rsatkichlarga erishish imkoniyatini beradi. Mexnat sarfi bo‘yicha tandalash 
yuqori o‘rinlarni egallamaydi, (mehnat sarfi bor yo‘g‘i 3% tashkil etadi) lekin 
keyingi texnologik jarayonlarga ta’siri bo‘yicha tandalash juda muxim axamiyatga 
ega, ayniqsa mokisiщz dastgohlar uchun. 

Download 0,54 Mb.