Zamonaviy tandalash mashinalarida barabanga o‘ralgan
piltaning kesimi
parallelogramm shaklida bo‘ladi. Birinchi piltaning buramlari barabanning konusiga
tayanadi.
Piltalar barabanga to‘g‘ri shaklda o‘ralishi uchun supportning siljishi
barabanning konusiga mos ravishda tanlanishi kerak. Supportning siljishi iplarning
chiziqli zichligi, ularning turi va o‘ram zichligiga bog‘liq bo‘ladi.
Pilta kesimidagi o‘ramning yuzasi:
tg
a
b
a
S
'
bu yerda:
a
– piltaning eni, sm;
b
– piltadagi o‘ram balandligi, sm;
N
– piltani
tandalash jarayonidagi
supportning siljish miqdori, sm;
- barabanning konus
burchagi.
Piltadagi o‘ram xajmi:
tg
D
a
D
S
V
'
bu yerda:
D
- o‘ramning o‘rtacha
diametri, sm.
Piltadagi o‘ram massasi
tg
j
D
a
j
V
G
'
bu yerda:
j
- o‘ram zichligi,
g/sm
3
;
Bir buramning o‘rtacha massasi:
;
1000
/
T
D
q
bu yerda:
T
– ipning chiziqli zichligi, teks.
Piltadagi umumiy ip buramlari soni:
/T
tg
j
H'
a
1000
T
D
/
tg
j
D
H
a
q
Q
K
'
1000
Boshqa tomondan qaralganda, ip buramlari sonini quyidagicha aniqlash
mumkin:
p
n
a
K
bu yerda: n – piltani o‘rash paytidagi barabanning aylanishlar soni;
a
–
piltaning eni;
r
– piltadagi iplarning zichligi, ip/sm;
Ikkala tenglama tenglashtirilib:
T
tg
j
H
np
/
'
100
Baraban bir marotaba aylanishiga to‘g‘ri keladigan
supportning siljish
miqdori: N=
;
h
Olingan qiymatni oldingi tenglamaga qo‘yamiz
T
tg
j
h
n
np
/
1000
T
tg
j
h
p
/
1000
; bundan:
;
1000
tg
j
T
P
h
Shunday qilib, supportning baraban bir marotaba aylangandagi siljish miqdori
piltadagi iplarning zichligi va ipning chiziqli zichligiga to‘g‘ri mutanosib va o‘ram
zichligi, konus burchagiga teskari mutanosib ekan.
Piltalab tandalashni hisoblash uchun quyidagilar beriladi: tandadagi iplar soni,
to‘quv g‘altagining gardishlari orasidagi masofa,
tandalashning umumiy eni va
tanda romining sig‘imi. Bu qiymatlar bo‘yicha tandadagi piltalar soni,
pilta eni,
supportning siljish miqdori aniqlanadi.
Tandadagi piltalar soni
Ш
K
M
n
/
0
bu yerda: M
0
– tandadagi iplar soni;
K
sh
– tanda romining sig‘imi.
Agar hisoblangan son kasrli chiqsa, u ko‘p tomonga yaxlitlanadi va piltadagi
iplar soni aniqlanadi.
;
0
n
M
m
Piltaning eni
;
n
H
a
n
bu yerda:
N
– to‘quv g‘altagining g‘ardishlari orasidagi masofa.
Tandaning zichligi (1 sm. dagi tanda iplari soni)
;
0
H
M
P
Agar tanda ko‘p rangli bo‘lsa, tandadagi rapportlar soni aniqlanadi
R
M
r
/
0
bu yerda: R – rapportdagi tanda iplari soni.
Piltalab tandalashda piltadagi muqobil iplar soni V.A. Gordeevning tenglamasi
yordamida aniqlanadi.
C
C
опт
L
t
V
ac
b
m
1
2000
,
bu yerda: b – romning vertikal ustunidagi bobinalar soni;
a
– 1 mln. m ipga
to‘g‘ri
keladigan uzilishlar soni; s – romning qo‘shni qatorlari orasidagi o‘tish
vaqtini hisobga oluvchi koeffitsient (tipik tanda romi va uzlukli tandalash uchun
9
,
0
4
,
0
C
, uzluksiz
tandalash uchun
5
,
2
C
)
C
V
- tandalash tezligi m/sek.
t
- piltalarni almashtirish va nax o‘tkazish paytidagi mashinaning to‘xtab
turish vaqti.
C
L
- tandalash uzunligi.
