5 – MAVZU: Aylanuvchi jism turidagi detallarga ishlov berish stanoklari
(Lathes)
Tokarlik stanoklari
Reja:
1.
Umumiy tushunchalar. Tokarlik guruhi stanoklarining asosiy tiplari.
2.
Tokarlik-vintqirqar stanoklari va ularni sozlash.
3.
Tokarlik-gardanlash stanoklari.
4.
Tokarlik-lobovoy va karusel stanoklari.
Tayanch so'z va iboralar: 1. Tokarlik guruhi stanoklari. 2.
Tokarlik-vintqirqar
stanogi. 5. Tokarlik-gardanlash stanogi. 4. Tokarlik-lobovoy stanogi. 5. Tokarlik-
karusel stanogi. 6. Tokarlik -revolver stanogi. 7. Tokarlik avtomatlari. 8. Tokarlik yarim
avtomatlari.
5.1. Tokarlik stanoklari haqida umumiy ma'lumotlar
Tokarlik guruhi stanoklarida aylanish sirtlariga ishlov berish bo'yicha
turli
operatsiyalar amalga oshiriladi: tashqi va ichki silindrik va konussimon yuzalarni
shakllantirish, detal yon yuzalari (tores)ni yo'nish,
ariqchalar ochish, teshiklarni
parmalash,
zenkerlash, razvyortkalash va yo'nib kengaytirish,
ichki va tashqi turli
profilli rezbalarni kesish, shakldor yuzalarni yo'nib hosil qilish, yuzalarni nakatka qilish,
detalni zagotovkadan kesib ajratish va boshqalar.
Tokarlik guruhiga quyidagi tipdagi stanoklar kiradi (3.1-jadvalga qarang).
3.1-jadval
Tiplari
Stanoklarning nomlari
Modellariga misollar
1
Rezerv
2
Bir shpindelli avtomatlar va yarim avtomatlar
1E140, 1B136
3
Ko'p shpindelli avtomatlar va yarim
avtomatlar
1B265-6K, 1K282
4
Revolver
1336M, 1P365
5
Parmalash-kesib ajratish
6
Karusel
153, 1A531
7
Tokarlik, tokarlik-vintqirqar va lobovoy
16B05A.1A693, 1693MFZ
8
Ko'p keskichli
1712P, 1H713
8
Ixtisoslashtirilgan
1B811
9
Har xil tokarlik
Eslatma: 1) 16B05A- nshp pog’onasiz o'zgaradi.
2) 1B811- tokarlik-gardanlash stanogi.
Sanoatda ishlab chiqarilgan stanokJarning asosiy qismini tokarlik guruhi
stanoklari egallaydi. Ularda ishlov o'tadigan zagotovkalarning diametri 5000 mm va
undan ortiq, uzunligi esa 24000 mm gacha yetadi.
