6.6-rasmda termoelektr termometrii o‘lchash asbobiga ulash sxemasi
ko‘rsatilgan. Termometr komplektiga termopara 1 ulash simi 2 va o‘lchov asbobi 3
kiradi.
Termoelektr termometrni o‘zgartish koeffitsientinn orttirish uchun bir necha
termoparalarni (termobatareyalarni) ketma ket ulashdan foydalaniladi (6.6-rasm,
b).
Bunda termoparalar hosil qiladigan termo EYUK qo‘shiladi, ya’ni
n ta termoparadan
tuzilgan termobatareyalar termo EYUK i alohida olingan termopara termo EYUK
idan
katta.
Bunday ulash-
dan kam farq
qiluvchi
ish
harorati
𝑡 ni va
erkin
uchlari
𝑡
0
ni
o‘lchashda
foydalaniladi.
Ikki nuqta orasidagi harorat farqini o‘lchash uchun differensial termoelektr
termometr qo‘llaniladi. U ikkita qarama-qarshi ulangan bir xil termometrdan
tuzilgan (6.6- rasm,
v). Agar haroratlari farqi o‘lchanayotgan nuqtalarning harorati
o‘zaro teng bo‘lsa, unda o‘sha nuqtalarda termometr hosil qiladigan TEYUK lar ham
teng bo‘ladi. Bunday holda termometrdagi zanjir toki nolga teng bo‘ladi, chunki
qarama-qarshi ulanganda bir termoparaning TEYUKi boshqa termoparaning
TEYUKi bilan kompensatsiya qilinadi va o‘lchov asbobi nolni ko‘rsatadi. Agar
𝑡
1
va
𝑡
2
haroratlar turlicha bo‘lsa, u holda qaysi harorat yuqori bo‘lishiga qarab,
haroratlar farqiga proporsional bo‘lgan zanjir toki biror yo‘nalishda oqadi, buni
o‘lchov asbobi ko‘rsatadi.
