1
7-Amaliy mashg’ulot
Elektron ta’lim resurslaridan foydalanishda
QR-kod dasturining ahamiyati
Ishdan maqsad: Talabalarga elektron ta’lim resurslaridan foydalanish to’g’risida
ma’lumot berish, QR-kod haqida tushuncha berish, hamda elektron ta’lim
resurslaridan foydalanishda QR-kodning ahamiyati haqida umummiy ma’lumot berish
Tayanch so’zlar: Internet, elektron, resurs, QR-kod, global, lokal
QR-KOD -qanday yaratiladi?
QR-kod — ikki o‘lchamli
shtrixkod, mazkur shtrix kod oq va qora
piksel(nuqtalar)dan iborat bo‘lib bir necha yuz belgilarni kodlash imkonini beradi.
Kodlanadigan matn-oddiy matn, Internet manzili, telefon raqami, ma’lum bir joyning
geolokasiyasi yoki koordinatasi, ma’lumot taqdim
etuvchi insonning tashrif
kartochkasi ham bo‘lishi mumkin.
QR-kodlarni vizuallashtirish odatda zamonaviy smart telefonlar yordamida
amalag oshiriladi. Bunda smartfon kamerasi QR-kodga qaratiladi va zarur internet
resursga yoki saytga ortiqcha harakatlarsiz o‘tish imkoni tug‘iladi.
QR-kodlardan foydalanish katta hajmdagi
giperhavolalarni terish, yozib olish
yoki zarur axborot manbasiga tezkor murojaat qilish imkoniyatini yaratdi. Misol
uchun: kompyuter monitoridagi reklama yoki jurnal sahifasidagi reklama e’loniga QR-
kod qo‘shib qo‘yilsa uni o‘qiydigan o‘quvchi yoki shu tovarni iste’molchisi ortiqcha
harakatlarsiz internetga joylashtirilgan sayt yoki ijtimoiy
tarmoq sahifalariga tezkor
o‘tishi va ma’lumotni olishi mumkin.
2
QR-kodlar (Quick Response — ingliz tilida «
tezkor reaksiya», «
tezkor sado-
javob») 1994 yilda Denso-Wave yapon kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan.
Yaponiyada QR-kodlar 2000 yil boshlaridan boshlab juda faol tarzda qo‘llanila
boshlandi.
QR-kodlarni sotiladigan tovar qutisiga, reklama bannerlariga, bukletlarda,
ensiklopediyalarga joylashtiriladi.
Keyingi yillarda kamerasi kuchli smartfonlar paydo bo‘lishi
bilan QR-kodlar
butun dunyoda faol foydalanila boshlandi.
Bugun Siz bu sehrli kvadratlarni reklama, do‘konlar oynasida,
kitoblar
muqovasida uchratishingiz mumkin.
QR-kodlar ta’lim tizimidagi darslik sahifalariga ham kirib keldi.
QR-kodlar
maktab
darsliklari
sahifalariga
interaktivlik
xususiyatini
bag‘ishlaydi, ya’ni o‘rganilayotgan mavzu sahifalaridagi QR-kodlarni ishga tushirilsa,
bir harakatda shu darslik joylashtirilgan internet sayt sahifasiga o‘tiladi.
QR-kodlar faqat darslikni internetdagi elektron shaklini o‘rganish uchun emas
3
balki dars yoki mavzuni mazmun jihatidan to‘ldirish, mavzuga ta’alluqli video,
animasiya yoki ensiklopedik materiallarni darslik sahifasiga joylashtirish uchun
ishlatiladi.
QR-kodlarni o‘qish yoki yaratish uchun har xil dasturiy ta’minotdan foydalanish
mumkin.
QR-KODLARNI O‘QISh
QR-kodlarni o‘qish uchun smartfonga maxsus dastur o‘rnatish zarur. Mabodo
foydalanayotgan smartfoningizda QR-kod o‘qiydigan bironta dastur o‘rnatilgan
bo‘lsa, u holda yangisini o‘rnatishga ehtiyoj yo‘q.
QR-kodlarni o‘qish uchun mo‘ljallangan “tekin” dasturiy ta’minotlardan
namunalar:
QR-KOD YaRATISh(manzil/internet sahifa)
QR-kod yaratuvchi servislar:
QR-kod yaratuvchi dasturlar:
1. QR
-kod onlayn generatori qrcode.tec-
it.com/ru – *.PNG bichimda yaratadi.
QR-kodingizni tekin yarating ru.qr-code-
generator.com
Rasmlar – *.JPG, *.EPS, *.SVG bichimlarda
taqdim etiladi
QRCode-Monkey www.qrcode-monkey.com
Rasmlar – *.PNG, *.EPS,
*.SVG, *.PDF bichimlarda taqdim etiladi.
QR Code Studio
QR-kodlarni (Windows, Mac OS) operasion
tizimi o‘rnatilgan kompyuterlarda tekin
yaratadi.
Dastur tez va qulay QR-kod yaratadi.
Tayyor kodlar (BMP, GIF, JPG, PNG yoki
TIFF) bichimida
yoki axborot almashish
buferiga saqlanishi mumkin.
QR-code yaratish algoritmi:
QR-kod yaratish uchun internetdan www.qrcoder.ru sayti ishga tushiriladi.
1. Brauzerdan QR-kodga aylantirilishi rejalashtirilgan manzil ko‘chirib olinadi.
2. «Sayt»dagi «vvedite tekst dlya kodirovaniya» oynasiga kodlanadigan matn
yoki internet sahifa («URL-manzili», «URL») qo‘yiladi.
TOPSHIRIQ:
Texnologiya fanining 8-sinf darsligini oling va undan QR-kod berilgan sahifani
oching. Agar telefoningizda QR-kodni o‘qiydigan dastur bo‘lsa, undan foydalanib
internet manzilini toping. Manzilda berilgan ma’lumotlarni o‘zlashtirib oling.
