7-amaliy mashg‘ulot

7-amaliy mashg‘ulot. Internet boshqaruvining pog‘onali arxitekturasi. IEEE 
LAN/MAN standartlari arxitekturasi ta’rifi. 
Ishdan maqsad: Telekommunikatsiya tarmog‘ining boshqaruvidagi vazifa va 
masalalarni maxsus vositalar yerdamida taxlil qilish va o‘rganish. 
 
Nazariy ma’lumotlar 
Tarmoq boshqaruvi – bu murakkabtarmoqni nazorat qilish jarayoni bo‘lib, u 
tarmoqning samaradorligi va unumdorligini maksimallashga mo‘ljallangan. 
Quyidagi rasmda tarmoqni boshqarishdagi vazifalar pog‘onali modelga nisbatan 
keltirilgan.
Tarmoq boshqaruvida biron bir tarmoqqa oid komponentlar (odamlar, 
vositalar, tizimlar va protseduralar)ning to‘g‘ri ishlatilayotganligiga ishonch hosil 
bo‘lishikerak – ya’ni tarmoq faoliyatini yo‘lga qo‘yish va rejalashtirish va zarur 
o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun. 

Boshqaruv masalalari 
Konfiguratsiyani 
boshqarish(Configuration 
management, CM)
O‘zgarishlarni boshqarish (Change 
Management)
Xato ishlashni bartaraf etish
(FaultManagement, FM)
Muammolarni boshqarish (Problem 
Management)
Sifatni boshqarish 
(Performance Management, PM)
Kengayishlarni boshqarish (Growth 
Management)
Hisob-kitobni boshqarish 
(Accounting Management, AM)
Narxnavoniboshqarsh 
(Cost Management)
Xavfsizlikni boshqarish 
(Security Management, SM)
Kirishni boshqarish
(Access Management)
Boshqaruv masalalari munosabati 
Unumdorlik va ishonchlilikni tahlil natijalari bizga Service Level Agreement, 
SLA ni nazorat qilish imkonini beradi, u tarmoq foydalanuvchisi va administratorlari 
(yoki xizmatlarni sotuvchi kompaniya) o‘rtasida tuzilgan kelishuvdir. 
Odatda SLAda xizmatni tayyorgarlik (bir yil va bir oy davomida) koeffitsienti, 
rad etishni bartaraf etish maksimal vaqti, shuningdek ishlash parametrlari kabi 

ishonchlilik parametrlari bildiradi (masalan, o‘rtacha va maksimal o‘tkazish 
qoboliyati, tarmoq javob vaqti, va hokazo). 
Unumdorlik va ishonchlilikni tahlil qilish vositalarisiz xizmat ko‘rsatuvchi 
tarmoq ishlashini na nazorat qila oladi, na tarmog‘ining oxirgi foydalanuvchilar 
uchun kerakli xizmat darajasini ta’minlash mumkin bo‘ladi.
http://networkperformance.info/what-is-network-performance-monitoring 
Configuration ==> tarmoq ishlamoqda.
Fault ==> tarmoq barqaror ishlamoqda. 
Performance ==> tarmoq yaxshi ishlamoqda. 
Accounting ==> tarmoq optimal ishlamoqda.
Security ==> tarmoq xavfsiz ishlamoqda. 
Network Magic – dasturiy ta’minoti 
Network Magic dasturiy vositasi tarmoqning joriy bog‘lanish konfiguratsiyasini 
taqdim etadi (tarmoq kartasini) va yagona administrativ paneldan bog‘lanishlar 
nazoratini amalga oshiradi. Tarmoq boshqaruviga oid turli vazifalarni bajarilishini 
nazorat qilish imkoni bu vositani qulay va samarali ekanligini ta’minlaydi. Dastur 
oynasi:

network-magic.en.softonic.com/ 
www.cisco.com/.../network_magic_supp.html 
Ishga topshiriq: 
1. Quyidagilar nuqtai nazaridan tarmoq boshqaruvi vazifalarini miqdor va sifat 
ko‘rsatkichlari borasida qanday baholash mumkin: 
- Foydalanuvchi? 
- Tarmoq? 
- Provayder? 
- Boshqa manfaatdor tomonlar? 
2. Tarmoqni boshqarish vositasini ishga tushuring va keltirilgan vazifalar bo‘yicha 
xisobot oling:
- internet-bog‘lanishlar ulushi (tarmoqdagi qurilmalar kesimida); 
- tarmoqni xavfsiz ishlashini ta’minlaydigan (masalan, Wi-Fi Protected Access 
WPA)imkoniyatlarni ishga tushuring va xabarlar statusini keltiring; 
opoveщeniy. 
- tarmoqni aktiv xolatini taxlil qiling; 
3. Internet tarmog‘iga kirish nazoratini ifolab bering. 
4. Har bir vazifa uchun skrinshotlar keltirib, xisobot bering.