Yonilg‘i gazlarni quritish usullari

Yonilg‘i gazlarni quritish usullari

• 
  Gaz tarkibida suv bug‘lari ko‘p bo‘lsa gaz quvurlarini ishlatish jaraѐni ancha qiyin bo‘ladi.Ma’lum harorat va bosimda gaz tarkibidagi suv bug‘lari suyuqlikka aylanib, qish paytlarida muzlab gazning yo‘lini to‘sib qo‘yishi mumkin. Bundan tashqari, suv bug‘lari uglevodorod bilan bosim osti birikib qorsimon aralashma,ya’ni kristallogidratlar hosil qiladi. Ular quvur devorlariga ѐpishib, uni bekitib qo‘yish mumkin. Bundan tashqari, suv bug‘lari vodorod sulfid bilan birikib, sulfat kislota hosil qiladi.Natijada sulfat kislota ta’sirida quvurlar tez zanglab ishdan chiqadi. SHu sabablarni e’tibor olib gazlarni quritish muhim va zarur vazifa.
  

• 
  Gazni quritish maqsadida uch xil usul qo‘llaniladi:
  
• 
  Absorbsion usul;
  
• 
  Adsorbsion usul;
  
• 
  Fizik usul.
  
• 
  Absorbsion usulda gazni quritish uchun suyuq nam yutgichlar ishlatiladi. Adsorbsion usulda qattiq nam yutgichlar ishlatiladi. Fizik usulda esa mahsus sovitish uskunalaridan o‘tkazilib gazdagi bug‘lar suyuqlikka aylantiriladi va bu suyuqlik gazdan ajralib olinadi.
  

Gazni Absorbsiyaviy usulda quritish.

• 
  Suv har xil miqdordagi gazda mavjud. Gaz bilan ishlov berilmagan gazlarning ko'p qismi namlik bilan to'yingan - ya'ni. belgilangan harorat va haroratda maksimal suvni o'z ichiga oladi. Bu gaz bilan to'kiladigan va ajratgichlar yordamida olib tashlanadigan erkin shaklli suv haqida emas, balki boshqa texnologiyalar va tegishli uskunalarni olib tashlashni talab qiladigan suv bug'i haqida emas.
  
• 
  Suv bug'i gidrat deb ataladigan uglevodorodlar bilan murakkab birikmalar hosil qilishga qodir. Uglevodorod gazlarining gidratlari - siqilgan qor yoki muzga o'xshash oq kristallar. Ular gaz quvurlarini ulashlari mumkin va ularning ishlashini, shuningdek kompressorlarning ishlashini sezilarli darajada murakkablashtiradi. Shuning uchun gazning suvsizlanishi darajasi nafaqat suvning kondensatsiyalanishi, balki gaz gidratining shakllanishi bilan ham belgilanadi. Gidratlar barqaror emas va harorat yoki bosim o'zgarganda gaz va suvda oson parchalanadi.
  

• 
  Gidratlar faqat yuqori bosimda va noldan yuqori haroratlarda hosil bo'lishi, og'irroq uglevodorodlar esa past molekulyar og'irliklarga qaraganda osonroq hidratlar hosil qilishi xarakterlidir. Masalan, metan 12,5 ° S haroratda va 100 atm bosimida gidrat hosil qilishi mumkin. Xuddi shu haroratda etan atigi 25 atm bosim ostida gidrat hosil qiladi. Gidratlar faqat gazdagi ortiqcha namlik mavjud bo'lganda mavjud bo'lishi mumkin. Ya'ni, gaz fazasida suv bug'ining qisman bosimi gidratning bug 'bosimidan kattaroq bo'lsa. Shunday qilib, gazdagi namlik to'yingan suv bug'ining bosimi atrof-muhit haroratidagi gidrataning bug 'bosimidan past bo'lgan shudring nuqtasiga to'g'ri kelishi kerak [1].
  
• 
  Gidrat bilan kurashishning turli usullari mavjud. Bu suyuq yoki qattiq absorberlar bilan gazsizlanish. Shuningdek, gaz konlarida metanolni (CH3OH) gaz oqimiga etkazib berish usuli keng tarqalgan. Shu bilan birga, u muzlash harorati noldan ancha past bo'lgan bug 'va suyuq namlik bilan alkogol-suv aralashmalarini hosil qiladi. Gazdan suv bug'i so'riladi, bu shudring nuqtasini sezilarli darajada kamaytiradi va shuning uchun gidratlarning parchalanishi yoki ularning shakllanishiga yo'l qo'ymaslik uchun sharoitlar yaratiladi.
  

• 
  Metanolning samarali ta'sirining asosiy sharti suv bug'ining metanol bug'i bilan o'zaro ta'siri va ularning keyingi kondensatsiyasi bo'lib, bu gazning namligini sezilarli darajada pasayishiga olib keladi. Metanolning yuqori samaradorligiga uni gidrat shakllanishining oldini olish va allaqachon hosil bo'lgan hidratlarni yo'q qilish vositasi sifatida ishlatish orqali erishish mumkin. Bunday holda, metanolni gaz oqimiga kiritish kerak, bu yaxshi atomizatsiyani ta'minlaydi va umumiy gaz oqimi bilan aralashadi.
  
• 
  Gidrat hosil bo'lishiga qarshi kurashish uchun elektrolitlar va ayniqsa kaltsiy xloridning suvli eritmalari tobora ko'proq foydalanilmoqda. Bu arzon, xavfsiz va etarli darajada samarali antihidrat inhibitori. Lityum xloridning suvli eritmalari ham kuchli elektrolitlarga tegishli bo'lib, ularning gigroskopik xususiyatlari kaltsiy xloridiga qaraganda ancha yuqori.Litiy xlorid eritmalari borligida gidratlanish muvozanat haroratining pasayishini uning antididrat inhibitörlerinin o'xshash xususiyatlari bilan solishtirganda, o'rganilgan eritmalar aniqlandi. eng samarali [2].