7-seminar. Ka'rxana xızmetkerlerin basqarıw. Do'retiwshilik (do'retiwshilik) pikirlew
Joba :
1. Biznesde xızmetkerlerdi basqarıw ha'm HR funkciyaları
2. Do'retiwshilik pikirlew
3. Do'retiwshilik pikirlew texnikası
Insan resurslarin basqarıw - bul sho'lkemnin' xızmetkerlerdi jallaw, oqıtıw, ustap turıw, xoshametlew, kompensatsiya qılıw ha'm rawajlandırıw menen baylanıslı iskerligi kompaniyadag'ı bunday funkciyalar arnawlı bo'limge beriledi. Onı basqasha ataw mu'mkin: kadrlar bo'limi, kadrlar bo'limi, xızmetkerlerdi basqarıw xızmeti, kadrlar bo'limi. Biraq, xızmetkerlerdi basqarıw funkciyaları basqa bo'limler ta'repinen bo'listiriliwi mu'mkin.
HR funkciyaların tu'siniw ushın kompaniyadag'ı xızmetkerdin' jolına qaraw kerek Xızmetker Sayaxat karta. Bul joldı altı basqıshqa bo’lıw mu'mkin ha'm olar altı tiykarg'ı HR funkciyasına sa'ykes keledi.
• Jumısqa qabıllaw HR funkciyasına sa'ykes keledi.
• Keyin ol ra'smiylestiriledi - xızmetkerlerdi basqarıw funkciyası baylanısadı.
• Sonnan keyin, jan'a xızmetker iykemlesiwi ha'm jumısqa kirisiwi kerek - bul xızmetkerlerdin' kelisiwi funkciyası.
• Xızmetkerge mıynet haqı to'lewdi baslaydı - bul HR funkciyası "kompensatsiyalar ha'm jen'illikler", sonın' menen birge, C&B - Kompensatsiyalar retinde de belgili ha’m paydası.
• Eger kompaniya xızmetkerdi oqıtg’an bolsa, bul HR funkciyası "oqıtıw ha'm rawajlandırıw".
• Azmaz waqıt o'tkennen, xızmetkerdin' jumısı bahalanadı. Ol jan'a lawazımlarg'a o'tkeriliwi yamasa ko’teriliwi mu'mkin-bul "bahalaw ha'm rawajlandırıw" funkciyası. Bunnan tısqarı, HR brendine ko'binese o'zgeshelik retinde qabıl etiledi.
Jumısqa qabıllaw (an’lichan recruitment - jumısqa alıw). Bul funkciyanın' ma'nisi kompaniyanın' wazıypaların jabatug'ın xızmetkerlerdi tabıw ha'm jallaw bolıp tabıladı.
Jumısqa qabıl etiwshi uyqas kandidatlardi qaydan qıdırıwdı biliwi, olardın' ku'shli ha'm ha'lsiz ta'replerin anıqlawı kerek. Ol shaqırıq etiwshılerge qon'ıraw etedi ha'm jazadı, olar menen sa'wbetler o'tkeredi, jumısqa qabıllaw boyınsha menejer ha'm kerek bolg’anda ja'ma'a't penen ushırasıwlar quraydı. Geyde abituriyentler bilim ha'm ko'nlikpelerdi sınap ko'riw ushın test tapsıradı.
Bul funkciya miynet bazarın analiz qılıwdı da o'z ishine aladı: siz kandidatlardin' mıynet haqın ku'tiwlerin ha'm olar qanday kepilliklerge iye ekenligin tu'siniwin'iz kerek.
Xızmetkerlerdi basqarıw (HR administraciyası). Bul kadrlar hu'jjetlerin tayarlaw ha'm ju'rgiziw bolıp tabıladı. Kadrlar hu'jjetlerinin' tiykarg'ı bo'legi ma'jburiy bolıp, olarg’a qoyılatug'ın talaplar nızam menen belgilenedi. Olar qadag'alaw etiwshi organlar ta'repinen, mısalı, ma'mleket miynet inspektsiyasi ta'repinen talap etiliwi mu'mkin. Ma'jburiy hu'jjetlerge mısal retinde xızmetkerler menen du'zilgen miynet sha'rtnamaları kiredi.
Kompaniya o'zi ushın basqa hu'jjetlerdi islep shıg'adı. Mısalı, jumıs xarakteristikaları. Ma'jburiy emes hu'jjetler sud processlerinde de paydalı bolıwı mu'mkin - tekserisler waqtında yamasa sudta.
HR xızmetkerleri isleytug'ın hu'jjetlerge mısallar:
• kadrlar menen ta'miyinlew;
• miynet sha'rtnamaları ha'm xızmetkerler menen qosımsha pitimler - mısalı, mag'lıwmattı aytpaslıq ha'm juwapkerlik tuwrısında;
• xizmetkerlerdin’ jeke hu'jjetleri;
• kadrlar jurnalları;
• jumis kitapları;
• a’skeriy dizimge alıw hu'jjetleri ;
• kesteleri.
Xızmetkerlerdi maslastırıw. Xızmetker jumısqa ketkende, onı demde a'meldegi processlerge "qosıwın’iz" kerek.
Universal iykemlesiw strategiyası joq. Strategiya qanday xızmetkerlerdi ha'm ne ushın kompaniya jallawına baylanıslı. Bort xızmetkerlerine neler qılınıp atırg'anına 3 mısal:
• Xosh kelipsiz – trenin’. Bul kurs jan'a xızmetkerler ushın kompaniya, onın' ma'deniyatı, processleri ha'm qurallarına kiredi. Bul jekpe-jek trenin’, onlayn kurs, onlab jan'a baslawshilar ushın lekciya ha'm mobil qosımsha bolıwı mu'mkin.
• Mentor yamasa repetitordi biriktiriw - jan'a kelgendi jumıs ha'm processler menen tanıstıratug’ın ta'jiriybeli xızmetker.
• Xosh kelipsiz kompleksi yamasa "baslan’'ıshlar kompleksi". Ol jag'dayda korporativ tovarlar, markalı jumıs ju'rgiziw buyımları, jag’ımlı sıylıqlar bolıwı mu'mkin.
Kompensatsiya jen'illikler (kompensatsiyalar ha'm jen'illikler). Bul o'zgeshelik xızmetkerlerdin' da'ramatları menen baylanıslı. C&B buyrıqları ne etedi:
• Mıynet haqı ha'm kompensatsiyalar mag'lıwmatlar bazasın ju’rgizin’.
• Xızmetkerlerdin' joybarlastırılg'an g'a'rejetleri ushın byudjet tayarlan'.
• Sanaatdag'ı miynet bazarı ha'm mıynet haqın analiz etin'. Maqset - xızmetkerler ushın o'zine tartatug’ın mıynet haqın tabıw, biraq kompaniya artıqsha haq to’lemeydi.
• Da'ramat, bonuslar, bonuslardi asırıw sistemasın basqarin’. Da'ramat kompaniyadag'ı jumıs stajı, KPI, lawazım, tayipa, tayipa ha'm basqa ko'plegen faktorlarg'a baylanıslı bolıwı mu'mkin.
• vHI programmaların basqarin’.
• Xızmetkerlerdi aqshalay emes xoshametlew boyınsha joybarlarda qatnasıw. Aqshalay emes motivatsiya - bul tuwrıdan-tuwrı naq to'lewlersiz xızmetkerlerdi xoshametlew. Ko'p qurallar a'meldegi - biypul tu’slıkten tartıp oyın’'a shekem.
Ta'lim ha’m rawajlandırıw (Trainin’ & Development, Learnin’ & Development). Atınan ko'rinip turıptı, olda, bul xızmetkerlerdi oqıtıw. Xızmetkerlerge kompaniya olardan ne kerekligini uyretedi. Mısalı, sawda menejeri o'nim ja'ne onın' abzallıqları haqqında ha'mme zattı biliwi kerek.
Bul funkciyag'a juwapker adamlar ne etedi:
• Oqıw jobaları ha'm oqıw programmaların tayarlan'. Ko'binese - ta'jiriybeli oqıtıwshılar menen birgelikte.
• Oqıw materialların islep shıg'ıw.
• Eger sizge sırtqı trenin’ provayderlari kerek bolsa, olardı tabın', jumısqa alın ha'm olardın' ja'rdemi menen trenin’di sho’lkemlestirin’. Sırtqı atqarıwshılar oqıtıwshılar yamasa sanaat oqıw orayları bolıwı mu'mkin.
• Eger aralıqtan oqıtıw sisteması a'meldegi bolsa, olar og'an kontent tayarlaydi, ju'kleydi, xızmetkerlerge testler tayınlaydi.
• Juwmaq qılıw, oqıtıw natiyjeliligin bahalaw ja'ne bul haqqında kompaniya administraciyasına esabat beriw.
Bahalaw ha'm rawajlandırıw.
Eger jumısqa jallaw miynet bazarında qa'nigelerdi izlew bolsa, ol halda "bahalaw ha'm rawajlandırıw" kompaniya ishinde qa'nigelerdi "o'stiriw" bolıp tabıladı.
Bul tarawdag'ı qa'nigeler ne etip atırg'anına bir neshe mısallar:
• Xızmetkerler ushın individual rawajlanıw jobaların tayarlan' ha'm qadag'alaw etin'. Bunday hu'jjetler xızmetkerlerdin' ka'siplik maqsetleri ha'm olarg’a erisiw mu'mkin bolg'an ha'reketlerdi xarakteristikalaydı.
• Xızmetkerlerdi bahalan'. HR a'meliyatında izertlewdin' ko'plegen tu'rleri a'meldegi - psixologiyalıq testler, ilmiy ta'jriybe analizi, jumıs iskerligin bahalaw. Izertlewler ja'rdeminde, mısalı, xızmetker o'z lawazımına sa'ykes keleme ja'ne onı basshılıqqa ko'teriwge arzıydıma yamasa joq ekenligin tu'siniw mu'mkin.
• Ishki kadrlar rezervin jaratıw. Bul kompaniyada qashannan berli islep atirg’an kandidatlar bolıp, olar ketken yamasa basqa lawazımg'a o'tkerilgen xızmetkerlerdi almastırıwı mu'mkin. Kadrlar rezervine lawazımg'a ko'teriliw ushın kandidatlar kiritiliwi mu'mkin.
HR brendi.
Bul kompaniyanın' o'zine tartatug'ın spatindag’i jumıs beretug'ın retindegi imidji u'stinde jumıs. HR brendin’i marketin’ ha'm HRni birlestirgen funkciya bolıp tabıladı. HR brendi islep shıg'ıw ushın kadrlar bo'limi ko'binese marketin’ bo'limlerin tartadı.
Jumıs beretug'ın brendi jaratıw ushın ko'binese ne islenedi:
• EvP - Xızmetkerdi islep shıg'ıw sapa usınıs, jumis beriwshinin’ sapa usınısı. EvP professionallar kompaniyag'a keliwdi ha'm ol jag'dayda uzaq waqıt qalıwdı qa'lewlerinin' tiykarg'ı sebeplerin xarakteristikalaydı.
• Izertlew o'tkeriw. Olar kompaniya xızmetkerlerinin' qanig’iwin, jumıs beriwshinin' brendin ta'n alıwın, ba'sekileslerden ayırmashılıqların ha'm maqsetli auditoriya mu'tajliklerin bahalaydi. Maqsetli auditoriya degende jalp qiliwdi ha'm uslap turılıwı kerek bolg'an qa'nigeler tu'siniledi.
• socialliq tarmaqlar ha'm bloglarda kompaniya ushın za'ru'rli waqıyalar ha'm ol jag’dayda isleytug'ın adamlar haqqında so'ylesedi.
• Kompaniya xızmetkerleri ushın korporativ veb-saytlardı jumısqa tu'siriw.
• Marketologlar brendin rawajlandırıw ushın paydalanatug'ın basqa qurallardı maslastırın'.
Ko'binese HR xızmetlerinin' natiyjeliligin bahalaw ushın to'mendegi ko'rsetkishler qollanıladı :
• aylanasi - xızmetkerlerdin' kompaniyanı qanshellilik tez-tez ta’rk etiwı;
• sapasi - xızmetkerlerdi onlayn ha'm oflayn rejimde tabıw g'a'rejetleri;
• ulesi - tarawdag’ı adamlardın' real sanının' shtat kestesindegi jumıs orınları sanına qatnası;
• kompaniyada o'sken ha'm lawazımg'a ko'terilgen xızmetkerlerdin' procenti.
"Maslasıwshı aql" kitabında jazg'anı sıyaqlı Garvard neyropsixologi Estanislao Barah, kim bolıwın’izdan ha'm qay jerde islewin’izden qaramastan, o'z do'retiwshilik potencialın'ızdı rawajlandırıwın'ız kerek. Qızıg'ıwshı ha'm batır adamlar ha'r qanday kompaniyada ajıralmaytug'ın esaplanadı. Bul ha'r qanday da'rejedegi ma'selelerge standart bolmag'an sheshimlerdi taba alatug'ın kisi, birinshi na'wbette, ma'rtebe tekshesınde joqarıg’a ko'teriledi.
2009 jılda Kleyton Garvard biznes mektebinin' professorı Kristensen altı jıl dawam etken qızıqlı izertlewin baspa etti. Ol jag’dayda iskerligi innovatsiyalar menen baylanıslı bolg’an 3000 dana top-menedjer ha'm 500 dana isbilermen qatnastı. Alım eki tiykarg'ı juwmaqqa keldi.
1. Do'retiwshi adamlar basqalardan bes qa'siyeti menen ajralıp turadı. Olar birinshi qarawda hesh qanday baylanısı bolmag’an tu'siniklerdi jaqsılaw ha'm tez-tez baylanisadi (kontseptual sha'lkeslik). Bunday adamlar ha'mme zatqa qızıg’adı ha'm qızıg'ıwshılıq ha'r qanday do'retiwshiliktin' tiykarı bolıp tabıladı (to'mendegi texnikag'a qaran’). Olarda joqarı da'rejedegi konsentraciya ha'm itibar (niyet ha'm itibar ), a'tirapindag'ı du'nyanı baqlaw ha'm ol jag’dayda neni o'zgertiw mu'mkinligin oyda sawlelendiriw. Bul adamlar a'wmetsizlikten qorıqpay ta'jiriybe o'tkeredi, en' jaqsı sheshimdi tabıwg’a waqıt ajratadı (qızıqlı). Sonın' menen birge, olar o'zlerinen parıq etetug'ın, o'z ideyalarına qarsı shıg'atug’in ha'm shapaqların (perspektivlarini) ken'eytiretug'ın adamlardı tabadı.
2. Do'retiwshilikti 80% u'yreniw mu'mkin. Ku'ndelikli jumısın'ızg'a do'retiwshilik usıllardı (mısalı, bul kitapdag'ı sıyaqlı) qossan’iz, do'retiwshiligin’izni 20-50% ke asırıwın'ız mu'mkin.
Do'retiwshilik pikirlew texnikası
1. Ka’rxana xızmetkerlerinin' pikirlerin anıqlaw usılları (sorawlar, sa'wbetler, imtixanlar, u'lgili sorawlar)
2. Ideyalardi qa'liplestiriwge u'yretiw (intellektual hu'jim, sinektika usılı, morfologiyalıq analiz, oyın jag’dayları)
3. Bahalaw usılları (o'nim, ilimiy-texnikalıq da'reje ha'm islenbelerdin' ba'sekige shıdamlılıg'ın bahalaw, o'ndiristin' sho'lkemlestirilgen-texnikalıq da'rejesin, potencial joybarlardın' potencial g'a'rejetlerin bahalaw, a'hmiyet terek usılı, rentabellik shegarasın bahalaw, qa'wip ha'm mu'mkinshilikler diagnostikası)., innovatsiyalar natiyjeliligin bahalaw)
4. Analitik trenin’ler (sistema analizi ko'nlikpeleri, skriptler, tarmaqtı joybarlaw mısalları, ha'rejetler analizi)
5. Qarar qabıllaw usılları (ekonomikalıq ha'm matematikalıq modeller, qararlar kesteleri, qararlar tereklerin qurıw, alternativlerdı salıstırıw)
Delphi usılı, regressiya analizi, simulyatsiya ha'm ekonometrik modeller)
7. Ideyalar ha'm joybarlardı vizual usınıw usılları (grafik ha'm fizikalıq modeller, jumıs xarakteristikaları ha'm ko'rsetpeler, oyın belgileri ha'm metaforalari)
8. Argumentatsiya qa'biletlerin rawajlandırıw (oyın prezentaciyaları, sha'rtli o'zara kelisiwler).
|
