Mashg‘ulotning texnologik xaritasi
Bosqichlar, vaqti
|
Faoliyat mazmuni
|
O‘qituvchi
|
O‘quvchi
|
1-bosqich,
kirish
min.)
|
Tashkiliy qism. Mavzuni, uning maqsadi, kutiladigan o‘quv natijalarini e’lon qiladi.
Mashg‘ulotni aqliy hujum metodini qo‘llagan holda o‘quvchilarni darsga faollashtirish.(1-ilova)
1.2. Mavzu bo‘yicha o‘quvchilarning nazariy bilimlarini umumlashtiradi.
|
Mavzuni yozib oladi.
Savollarga javob beradi, eshitadi.
|
2-bosqich, asosiy
(30 min.)
|
2.1. O‘quvchilarga geometriya fanining boshlang’ich tushunchalari va geometrik tasavvur haqida bilimfga ega bo’ladilar. O’qituvchi misol hamda masalalarni taqdim qiladi va vazifani e’lon qiladi. yechish bosqichlarini nazariy tasdiqlar, metodik tafsilotlar bilan tushuntirib beradi.(2-ilova)
2.2. O‘quvchilarni geometric tasavvur haqidagi javoblarni tinglaydi, umumlashtiradi.
2.3. O‘quvchilarga Geometriya fanining boshlang’ich tushunchalariga oid masalalar bilan tushuntirib beradi.(3-ilova)
2.4. Mavzuni mustahkamlash uchun misollar beradi.(4-ilova)
2.5. Egallagan ko‘nikmalari darajasini aniqlash uchun real vaziyatli masala topshiradi. (5-ilova)
|
2.1.Tinglaydi, o‘ylaydi, savollarga javob beradi, yozib oladi.
2.2. Tinglaydi, savollarga javob beradi, yozib oladi.
2.3.Tinglaydi, o‘ylaydi, yozib oladi.
2.4. Tinglaydi, o‘ylaydi, vazifani bajaradi, zarur holda o‘qituvchidan yordam so‘raydi.
2.5.Topshiriqni bajaradi, zarur holda o‘qituvchidan yordam so‘raydi
|
3-bosqich,
yakuniy
(5 min.)
|
3.1. Mashg‘ulotni yakunlaydi, o‘quvchilarni baholaydi va faol ishtirokchilarni rag‘batlantiradi.
3.2. Uy vazifasi uchun topshiriqlarni e’lon qiladi
|
3.1. Eshitadilar.
3.2.Topshiriqni oladilar.
|
1-ilova
Nuqta, to‘g‘ri chiziq va tekislik — geometriyaning asosiy tushunchalaridir. Qalam uchini qog‘ozga, bo‘rni doskaga tekizganda qolgan iz yoki osmondagi yulduzlarni olib qaraydigan bo‘lsak, ular ko‘zimizga shu qadar kichik ko‘rinadiki, ularning o‘lchamlarini hisobga olmasa ham bo‘ladi.
Nuqta — ana shunday, o‘lchamlarini hisobga olmasa ham bo‘ladigan narsalarning geometrik timsolidir. Yevklid “Negizlar” deb nomlangan asarida nuqtani hech bir qismga ega bo‘lmagan shakl sifatida ta’riflagan. Cho‘lda tekis yotqizilgan temir yo‘l relslari, simyog‘ochga tarang tortilgan elektr simlari, osmonga qarab yo‘naltirilgan lazer nuri, tarang tortilgan dor simi kabi jismlarning geometrik timsoli — to‘g‘ri chiziq bo‘ladi.
Вerilgan. a//b, y = 120°. а topilsin.
Yechilishi. Tashqi bir tomonli burchaklar yig’indisi 180° ga teng: β+ 120° = 180° va β= 180°-120=60°. Shartga ko‘ra α+β=90°, u holda =90°-β, α =90°- 60°=30°. Javobi: 30°
|
2-ilova
Masalan,
11-rasmda A nuqta a to‘g‘ri chiziqqa tegishli, B va C nuqtalar a to‘g‘ri chiziqqa tegishli emas. Buni qisqacha A ∈ A va B ∉ a, C ∉ a tarzda belgilaymiz va “A tegishli a” va “B tegishli emas a” deb o‘qiymiz. Agar O nuqta b to‘g‘ri chiziqqa ham, undan farqli bo‘lgan c to‘g‘ri chiziqqa ham tegishli bo‘lsa, b va c to‘g‘ri chiziqlar O nuqtada kesishadi deymiz (12-rasm)O nuqta b va c to‘g‘ri chiziqlarning kesishish nuqtasi deb ataladi.13-rasmda tasvirlangan to‘g‘ri chiziq A va nuqtalardan o‘tadi.
3-ilova
19-rasmdan imkoni boricha ko‘proq nuqta, to‘g‘ri chiziq, tekislik va yarimtekisliklar orasidagi munosabatlarni aniqlang va ularni kiritilgan belgilar yordamida yozing.
4. 20-rasmdan:
a) a to‘g‘ri chiziqqa tegishli;
b) b to‘g‘ri chiziqqa tegishli;
c) har ikkala to‘g‘ri chiziqqa tegishli;
d) a to‘g‘ri chiziqqa tegishli, lekin b to‘g‘ri chiziqqa tegishli bo‘lmagan;
e) b to‘g‘ri chiziqqa tegishli, lekin a to‘g‘ri chiziqqa tegishli bo‘lmagan;
f) a to‘g‘ri chiziqqa ham, b to‘g‘ri chiziqqa ham tegishli bo‘lmagan nuqtalarni aniqlang.
4-ilova
Masala
Ularning har ikkisidan o‘tuvchi barcha to‘g‘ri chiziqlarni chizing. Jami nechta to‘g‘ri chiziq hosil bo‘ldi? Bu to‘g‘ri chiziqlar tekislikni necha bo‘lakka ajratadi?
12*. Ixtiyoriy uchtasi bir to‘g‘ri chiziqda yotmaydigan: a) uchta; b) to‘rtta nuqta orqali shu nuqtalarni juft-jufti bilan tutashtiruvchi nechta to‘g‘ri chiziq o‘tkazish mumkin?
13*. To‘rtta to‘g‘ri chiziqning har ikkitasi kesish gan nuqtalar belgilandi. Nuqtalar soni ko‘pi bilan nech ta bo‘ladi? To‘g‘ri chiziqlar beshta bo‘lsachi?
14*. 22-rasmda to‘rtta to‘g‘ri chiziq to‘rtta nuqtadakesishyapti. Shunday chizma chizingki, ular:a) 5 ta; b) 6 ta nuqtada kesishsin. To‘rtta to‘g‘ri
chiziq uchta nuqtadan o‘tishi mumkinmi?
Dars o‘quvchilarni darsda ishtirok etish faolliklariga ko‘ra baholash va uy vazifasi uchun topshiriqlarni e’lon qilish bilan yakunlanadi.
Uyga vazifa: Geometriya fanining boshlang’ich tasavvur hamda tushunchalarga oid misol hamda masalalarini yechish. O`tilganlarni takrorlash.
|
