|
Abdullayev Akbarjon
|
| Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 77,04 Kb. | | #145643 |
Bog'liq Abdullayev Akbarjon Abdullayev Akbarjon Elektronika va sxemalar fanidan
Mustaqil manbali oʻzgarmas tok zanjirini hisoblash
Reja: Reja: - Elektr zanjir va uning elementlari
- Zanjir kismi va to‘la zanjiruchun om qonuni
- Murakkab elektr zanjirlarni xisoblash
Elektr toki o’tadigan y o’ldagi turli elektr tuzilmalar yig’indisi elektr zanjiri deyiladi. Har qanday elektr zanjir uchta asosiy elementdan, tok manbaidan, iste’molchilardan va tutashtiruvchi simlardan tashkil topgan b o’ladi - Elektr toki o’tadigan y o’ldagi turli elektr tuzilmalar yig’indisi elektr zanjiri deyiladi. Har qanday elektr zanjir uchta asosiy elementdan, tok manbaidan, iste’molchilardan va tutashtiruvchi simlardan tashkil topgan b o’ladi
- Tok manbai elektr zaryadlarni berk zanjirda yurgizib ma’lum ishni bajaradi. Ayrim musbat zaryadni berk zanjirda yurgizish ishi elektr yurituvchi kuchi (EYUK) deyiladi:
Elektr yurituvchi kuch manbalarining bir necha turi bor: - Elektr yurituvchi kuch manbalarining bir necha turi bor:
- Galvanik elementlar:
- Akkumulyatorlar;
- Elektr generatorlar;
- Kremniyli yarim o’tkazgichli fotoelementlar (kuyosh batareyalari).
- Elektr energiya iste’molchilari qatoriga elektr energiyani mexanik energiyaga aylantiruvchi elektr dvigatellar, yoritish lampalari, elektr energiyani issiqlik energiyasiga aylantiruvchi isitish asboblari va hokazolar kiradi.
Elektr zanjirlarda asosiy elementlardan tashqari uzgichlar, knopkalar, rele, kontaktorlar, himoya asboblari, masalan, saqlagichlar va avtomatlar, nihoyat kontrol o’lchov asboblari: ampermetrlar, voltmetrlar, schyotchiklar va hokazolar ishlatiladi.. Bu sxema tok manbai Е, uzgich В, reostat R va yoritish lampasidan tashkil topgan. - Elektr zanjirlarda asosiy elementlardan tashqari uzgichlar, knopkalar, rele, kontaktorlar, himoya asboblari, masalan, saqlagichlar va avtomatlar, nihoyat kontrol o’lchov asboblari: ampermetrlar, voltmetrlar, schyotchiklar va hokazolar ishlatiladi.. Bu sxema tok manbai Е, uzgich В, reostat R va yoritish lampasidan tashkil topgan.
OM QONUNI - To’la zanjir uchun Om qonuni quyidagicha ifodalanadi: berk zanjirda tok qiymati elektr yurituvchi kuch qiymatiga tug’ri proportsional, ichki va tashqi qarshiliklarning yig’indisiga teskari proportsional bo’ladi:
ZANJIR QISMI UCHUN OM QONUNI: Zanjir qismida tok kuchi kuchlanishga tug’ri proportsional va qarshiligiga teskari proportsional: Bunda: U — kuchlanish; R —qarshilik; I—tok kuchi. Kuchlanish zanjir qismida butunlay sarf qilinadi. Shuning uchun bu kuchlanish ni zanjir qismidagi kuchlanishning tushishi deyiladi. QARSHILIKLARNI KETMA-KET ULASH - QARSHILIKLARNI KETMA-KET ULASH
Agar bitta karshilikning (iste’molchining) oxirgi qismasi ikkinchi qarshilikning (iste’molchining) bosh qismasi bilan, ikkinchi qarshilikning (iste’molchining) oxirgi qismasi uchinchi qarshilikning (iste’molchining) bosh qismasi bilan va hokazo ulansa, bunday ulanishga ketma-ket ulanish deyiladi. U holda hamma qarshiliklar (iste’molchilar) orqali bir xil tok o’tadi, chunki zanjirning birorta nuqtasida zaryadlar yig’ilmaydi. Om qonuni bo’yicha qarshiliklardagi kuchlanishlar: Xulosa - Xulosa
bu mustaqil ishni bajarish davomida Krifgofning qonunlarini,mustaqil manbali o’zgarmas tok zanjirlarini bir necha usullar orqali hisoblashni o’rgandim. Bu usullarni ichida men uchun kirxgof qonunlari orqali hisoblash qulay bolganligi sababli o’z mustaqil ishimda kirxgofning qonunlarini yoritishda harakat qildim. Foydalanilgan adabiyotlar - Foydalanilgan adabiyotlar
1. Karimov A.C. Elektrotexnikaning nazariy asoslari. — Toshkent, 2003. 2. Bessonov JI.A. Teoreticheskiye osnovi elektrotexniki. - M.: Visshaya shkola, 1984. 3. Demirchyan K.S., Neyman JI.P., Korovkin N.V. Teoreticheskiye osnovi elektrotexniki. - Sankt-Peterburg. Piter, 2003. 4. Korovkin N.V. i dr. Sbornik zadach po teoreticheskim osnova melektrotexniki. - Sankt-Peterburg. Piter, 2004.5. Zeveke G.V., Ionkin P.A. i dr. Osnovi teorii sepey. - Etiboringiz Uchun Raxmat! Etiboringiz Uchun Raxmat!
|
| |
