Struktura sxemalarini o‘zgartirish
Zvenolami o'zaro ulanishi tartibi murakkab bo'lgan sxemalami soddalashtirish uchun struktura sxemalarini o'zgartirish qoidalaridan
73
foydalanish zarur. Bular qatoriga ketma-ket va parallel ulangan zvenolar gruppalarini hamda teskari bog‘lanishli zvenoni bitta ekvivalent zveno bilan almashtirish qoidalari kiradi [3, 4].
Bundan tashqari ta’sirlami va tarmoqlar tugunini bir nuqtadan ikkinchi nuqtaga ko'chirish qoidalari qo‘llaniladi(4.27-rasm). Summator o‘ng tomonga ko\chirilganda, sakrab o‘tilgan zveno uzatish funksiyasi ekvivalent qo‘shimcha zveno sifatida sistemaga kiritiladi, chap tomonga ko‘chirishda esa o'tilgan zveno uzatish funksiyasiga teskari bo'lgan uzatish funksiyali qo‘shimcha zveno sxemaga kiritiladi.
4.27-rasm.
Signal olish tuguni o‘ngga ko‘chirilganda, teskari uzatish funksiyali ) zveno qo‘shiladi, agar bu tugun chapga ko‘chirilsa, uning
2
teskarisi, ya’ni qo‘shimcha ravishda uzatish funksiyasi bo‘lgan zveno ulanishi lozim bo‘ladi.
Bu qoidalami ishlab chiqishda sistemadagi signallar bo‘yicha umumiy balansni saqlab qolish asosiy mezon sifatida kiritilgan.
0‘zgartirishlami amalga oshirishdan asosiy maqsad ko‘p strukturali sxemani konturlari o‘zaro kesishmaydigan sxema ko‘rinishiga keltirish va so‘ngra u bir konturli ekvivalent zveno bilan almashtirilishi mumkin. Natijada berilgan sistema boshlang‘ich sxema ko'rinishiga keltiriladi.
74Har qanday bir bog'lanishli rostlash sistemasini yuqorida ko‘rilgan o‘zgartirish qoidalari yordamida birlik teskari bog‘lanishli bir konturli sxema bilan almashtirish mumkin (4.28 - rasm).
Avtomatik boshqarish sistemasini navbatdagi tahlili shu tartibda amalga oshiriladi va adabiyotlardagi hisobiy nomogrammalar faqat shu sxemaga mos keladi [3-7].
Berilgan bir konturli sxema uchun berilgan va toydiruvchi ta’sirlar bo‘yicha uzatish funksiyalari topilishi mumkin. Har ikkala holda ta’siming qo'yilish nuqtasi va asosiy signal yo‘nalishida chiqishgacha joylashgan zvenolar hisobga olinishi lozim.
4.28-rasm.
Boshqariladigan (berilgan) ta’sir bo‘yicha uzatish funksiyasi:
W^(P) _ K{p)
(4.68)
(4.69)
1 + »W/0 K(p) + D{p)
Toydiruvchi ta’sir bo'yicha uzatish funksiyasi:
r2(p) _k2(p)-d,(p)
l + »W/0 K(p) + D(p
)
bu yerda: (p) = wi(p)-w1 (p) = K'Sp)' K^El = IjiEl _ ochiq holdagi ; ^ D,(p)-Z)2(p) D{p)
sistemaning uzatish funksiyasi.
| 