57
10- laboratoriya ishi. P-CAD РСВ grafik muharriri yordamida bosma platani
yaratish
Ishdan maqsad: P-CAD РСВ bosma plata muharriri bilan tanishish, bosma
plata
yaratish qoidasini o rganish , bosma platani tahrirlsh, oldin yaratilgan
sxema uchun bosma plata yaratish.
Nazariy qism. P-CAD РСВ bosma plata muharriri montaj-kommutatsiya
maydoniga o tkazgichlarni qo lda,
interaktiv, va avtomatik trassirovka qilish
uchun komponentlarni joylashtirish uchun ishlatiladi. Interaktiv rejimda kursor
orqali o tkazgich segmentining boshlanishi va oxiri belgilab olinadi, shundan
so ng, to siqlar e’tiborga olinib trassirovka qilinadi. Bunda foydalanuvchi
tomonidan
o rnatilgan, trassani o tkazishga qo yilgan barcha cheklanishlarga
amal qilinadi.
Bosma platalarni yaratish masalasi loyihadagi komponentlarni bir-birlariga
bo lgan munosabatlariga qarab joylashtirish va qo lda yoki avtomatik ravishda
bog lanishlarni trassirovka qilish masalasiga keltiriladi.
Plataga komponentlarni joylashtirishdan oldin ishchi maydon setkasi qadami
aniqlanadi. Masalan, planarli chiqishli komponentlar uchun maydon setkasi
qadami 1,25 mm qilib, shtirli chiqishli komponentlar uchun - 2,5 mm qilib olinadi.
So ngra
Board qavatida, monitorning ishchi
maydonida bosma plataning
yopiq konturini chizib olinadi. Buning uchun
Place/Line va Place/Arc
buyruqlaridan foydalaniladi.
Agar
P-CAD Schematic muharririda yaratilgan prinsipial sxema mavjud
bo lmasa, komponentlar plataga
Place/ Component buyrug i bilan o rnatiladi.
Komponentlar o rtasidagi bog lanishlar
Place/ Connection buyrug i
orqali
o tkaziladi.
Agar prinsipial sxema mavjud bo lsa, bu sxemani plataga joylashtirish
amalga oshiriladi (kerakli kutubxona ochiq bo lishi kerak).
Buning uchun dastlab
Utils/Load Netlist buyrug i orqali bosma platadagi
bog lanishlar ro yxati fayli yuklanadi ( .net kengaytmali ).
Oldindan raz’yomlari va boshqa komponentlar joylashtirilgan bosma plataga
sxema joylashtiriladi (kerakli komponent ajratib ko rsatilgandan so ng
Properties muloqotli oynasida Fixed bayroqcha o rnatiladi) va ba’zi
bir zanjirlar
o tkaziladi.
Utils/Load Netlist buyrug i yuklangandan so ng ekranga quyidagi
cheklanishlarga rioya qilish to g risidagi ma’lumotlar chiqadi:
58
Plataga mos tushuvchi komponentlar va pozitsion belgili (RefDes) sxema
bir xil tipdagi korpusga (Ture) ega bo lishi kerak, aks holda sxemani
joylashtirish amalga oshmaydi;
Joylashtirishdan oldin plataga o rnatilgan, lekin
bog lanishlar ro yxatiga
kiritilmagan barcha komponentlar saqlanib qo yiladi;
Bosma plataga oldindan o rnatib qo yilgan lekin bog lanishlar
ro yxatida bor barcha komponentlar o tkaziladi;
Oldindan o tkazilgan, lekin bog lanishlar ro yxatida bo lmagan elektr
bog lanishlar olib tashlanadi ( elektr zanjirlar bo yicha barcha axborotlar
yangilanadi). Lekin bog lanishlar ro yxatida bo lgan oldindan o tkazilgan
o tkazgichlar saqlanib qoladi;
Buyruqlar
bajarilgandan so ng, bosma plataning dastlabki ko rinishini
tiklab bo lmaydi, shuning uchun uni oldindan alohida faylga saqlab qo yish
tavsiya qilinadi.
Yes tugmachasi bosilgandan so ng loyihadagi yuklanadigan barcha
komponentlar bosma plataning tepadagi chegarasiga joylashadi (agar bosma plata
oldindan tayyorlangani joylashtirilgan bo lsa).
Agar bosma plata oldindan tayyorlab
qo yilmagan bo lsa barcha
komponentlar loyixasning ishchi fazosini chapdagi pastki burchagiga joylashadi.
Ekranda hali o tkazilmagan elektrik bog lanishlarning to g ri chiziqlari
tasvirlanadi.
Bosma plataga sxemalar joylashtirilib bo lingandan so ng, plata tekisligiga
komponentlarni joylashtirishni tartiblashga (yaratuvchi nuqtai nazariga asosan)
kirishiladi.
Komponentlarni joylashtirishda bitta yoki bir nechta zanjirda elektr
bog lanishlarni ko rinadigan yoki ko rinmaydigan qilib o tkazish, bita zanjirli
yoki bir nechta zanjirni nomlash va atributlar qiymatlarini tahrirlash mumkin.
Buning uchun
Edit/Nets muloqot oynasidan foydalaniladi (10.1-rasm).
Nets oynasida loyihadagi barcha nomlar tasvirlangan Nodes oynasida esa
komponentlar nomi va ularni ajratilgan zanjirga ulangan kontaktlari tartiblari
ko rsatilgan. Ro yxatdagi barcha zanjirlarni belgilab olish mumkin ( Set All
Nets tugmasi). Yoki
Set Nets By Attribute tugmachasini bosib, bir xil qiymatli
atributga ega bo lgan zanjirlar belgilanadi (masalan, bir xil kenglikdagi
o tkazgichlar
Width). Atributlar bo yicha zanjirni belgilash, hosil bo lgan
muloqotli oynada amalga oshiriladi. Barcha zanjirlardan belgilashni olib tashlash
