|
Academic Research in Educational SciencesBog'liq o-zbekistonda-bankni-rivojlantirishda-innovatsion-xizmat-turlarini-joriy-etish-yo-llariAcademic Research in Educational Sciences
Volume 4 | Issue 1 | 2023
ISSN: 2181-1385
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | ASI-Factor: 1,3 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1
6
January, 2023
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal
Ushbu vazifaning samarali amalga oshirilishini taʼminlashda bank tizimining
jozibadorligini oshirish, yaʼni mijozlariga yaratilgan imtiyozlar, qulayliklar va eng
asosiysi ularning ishonchini qozonish muhim ahamiyat kasb etadi. Iqtisodiyotning
barcha bo„g„inlarida shu o„rinda bank tizimida ham zanjirsimon ketma-ketlik
uzluksiz tarzda faoliyat yuritishi lozim.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Bank
tizimida
ketma-ketlikning
uzilishi
kutilayotgan
daromadning
kelmasligiga, bu esa barqarorlik va likvidlilik darajalarining pasayishiga olib keladi.
Bugungi kunda banklarimizda amalga oshirilayotgan operatsiyalar kesimini tahlil
qilsak, aktiv operatsiyalar tarkibida faqatgina kredit va lizing operatsiyalarida 15,02
foizga o„sish kuzatilgan, bu, albatta, ijobiy holat, biroq boshqa daromad keltiradigan
aktiv operatsiyalar tarkibida faqat pasayish kuzatilgan bularga: oldi-sotdi amaliyotlari
bo„yicha mablag„lar, yaʼni qimmatli qog„ozlar va investitsiyalar bo„lib, bu
banklarimiz kredit berish bilangina cheklanib qolayotgani, diversifikatsiya
siyosatining mavjud emasligidan dalolat beradi.
Bunday holatni passiv operatsiyalarda ham ko„rish mumkin. Talab qilib
olinguncha depozitlar salmog„i 60 foizdan ziyodni, muddatli depozitlar esa 20
foizdan ziyodni va jamg„arma depozitlari 10 foizdan ziyodni tashkil qilmoqda. Ushbu
holat bugungi kunda banklarimizdagi depozitlar tarkibida balans yo„qligini, bu o„z-
o„zidan depozitlar salmog„ida yuridik shaxslarning moliyaviy mablag„lari asosida
shakllantirilganidan va yuqori risk asosida faoliyat yuritayotganidan dalolat beradi.
Bir omilning ikkinchi omilga bog„liqligini hisobga olsak, ushbu muammolarni
hal etishda, bank tizimidagi tub o„zgarishlarni amalga oshirishda asosiy vazifa
sifatida moliyaviy xizmatlarning salmog„ini oshirish, ularni innovatsion tarzda
boshqarish, bank infratuzilmasini takomillashtirish va daromad olishiga taʼsir etuvchi
salbiy omillarni bartaraf etish talab etiladi. Chunki xorij amaliyotida banklar 300 dan
ortiq operatsiyalarni amalga oshirishini ko„rishimiz mumkin. Mamlakatimizdagi
tijorat banklari faqatgina kredit berish va depozitlarni qabul qilish bilangina
chegaralanib qolmoqda. Shuning uchun moliyaviy xizmat turlarini ko„paytirish,
bankning daromad manbalarini kengaytirish asoslarini shakllantirish muhim
vazifalardan biridir.
Ushbu vazifalarni amalga oshirishda banklarda taklif etilayotgan moliyaviy
xizmat turlarining ommaboplik darajasini o„rganish lozim. Chunki taqdim etilayotgan
xizmat, yaʼni bank mahsuloti o„z xaridoriga egami, talablarga
javob beradimi, mijozning ushbu xizmat turidan foydalanish
bilimi mavjudmi, o„zlashtirish ko„rsatkichlari qay darajada va
|
| |
