=-65-=
3.
Dasturlash sistemasi
4.
Matematik taminot resurslari
5.
Operasion sistemaning qo’shimcha funksiyalari
Operatsion sistema - kompyuter bilan foydalanuvchi urtasidamulokotni urnatadi,
kompyuterasosiy
qurilma
manbalarinikushimcha
qurilmalarining
ishini
boshqaradi.Operatsion sistema programmalari operativ xotiraga kuchiradi bu
programmalarning talablarini bajarib, ishini ta’minlaydi.
Programma vazifasini
bajarib bњlgandan sњng operativ xotirani undan tozalaydi, ya’ni foydalanuvchi
ishlashi uchun operativ xotirada keng maydon yaratadi.
Shaxsiy kompyuterlarning operasion sistemalari yaratilish tarixi
.
Sakkiz
razryadli shaxsiy kompyuterlar uchun yaratilgan birinchi operasion sistema SR/M-80
(Control Programm for Microcomputers, ya’ni mikrokompyuterlar uchun boshqa-
ruvchi programmalar) nom bilan tanilgan. Uning muallifi Digital Research
kompaniyasining prezidenti Geri Kildell bo’lgan.
16 razryadli yangi kompyuterlar yaratish g’oyasini
programmalar yaratuvchi
Microsoft
(Maykrosoft) kompaniyasining asoschisi va prezidenti, multimilliarder Bill
Geyts ilgari surgan. IBM firmasi bilan hamkorlikda ishlashga rozi bo’ladi.
Bill Geyts va Pol Allen BASIC programmalash tili uchun tarjimon programma
yozishdi va u IBM firmasining MITS Altair kompyuteriga moslashtirildi. Shundan
so’ng 16 razryadli kompyuterlar uchun operasion sistemalar
yaratish jadallashdi va
1981 yilda shaxsiy kompyuterlar uchun birinchi yaratilgan CR/M operasion
sistemasining ko’p g’oyalarini o’zida mujassamlashtirgan MS DOS (Microsoft Disk
Operation System - Maykrosoft diskli opreasion sistemasi) operasion sistemasi
1.08.1981 yil avgust oyida paydo bo’ldi.
MS DOS 64 K bayt xotiraga ega bo’lgan kompyuterlarga mo’ljallangan bo’lib,
o’zi 8 K bayt xotirani egallar edi. O’sha paytda yetarli deb hisoblangan bunday
kompyuter xotirasi hozirgi paytda bir «o’yinchoqqa» aylandi. Chunki hozirgi zamon
shaxsiy kompyuterlarining xotirasi birnecha Gegabaytlarga tenglashdi.
Turli mualliflar MS DOS ni rivojlantirishni davom etirib, uning MS DOS 1.1,
MS DOS 1.25, MS DOS 2.0, MS DOS 2-11 versiyalarini
taklif etishdi va nihoyat,
=-66-=
1984 yilda MS DOS 3.0 IBM PC AT shaxsiy kompyuteriga 80286
mikroprotsessorga asoslangan, 5.25 dyuymli diskovodda ishlashga, mo’ljallangan
operasion sistema yaratildi. 1986 yilda Compaq Computer firmasi 80386
mikroprotsessorga asoslangan IBM kompyuterini chiqardi.
IBM firmasi esa 80386 mikroprotsessorga asoslangan PC/2 (Personal system -
shaxsiy sistema) kompyuterini yaratdi.
Bu mikroprotsessor asosida yaratilgan kompyuter nazariy bir necha Gegabayt
xotiraga ega bo’lishi mumkin edi. Ammo MS DOS esa 640K
bayt xotiraga ega
bo’lgan kompyuterlarga moslashgan edi. Shuning uchun MS DOS sistemasini
kengaytirish ishlari davom etardi va 1987 yil MS DOS 3.3 yaratilib, u 3.5 dyuymli,
ya’ni 1,44 Mbaytli disklar bilan ishlash imkoniyatini berdi. 1987 yili IBM va
Microsoft firmasi tomonidan bir vaqtda bir nechta masalalar yechishga qodir bo’lgan
OS/2 operasion sistemasi ishlab chiqildi. Ammo u keng tarqalmadi. Chunki o’sha
paytda MS DOS 3.3 ning imkoniyatlari ko’pchilikni qoniqtirar edi. Hozirda biz
keng
tarqalgan Windows, Unix, Linux operasion sistemalaridan keng foydalangan
bo’lsakda MS Dos o’z ko’chini yuqotdi deyaolmaymiz.
MS DOS va uning qobiq programmasi hisoblangan
