3. “Qizilqumsement” aksiyadorlik jamiyati.
Aksiyaning yil boshidagi narxi: har bir aksiya uchun 3 895 so‘m.
Hozir narxi: 5 297 so'm.
Dinamika: 36%.
Dividend: 25%.
10 million so‘mga yil boshida 2567 dona aksiya sotib olib, hozirda 13,6 million so‘mga sotish, ya’ni 3,6 million so‘m daromad olish imkonini beradi. Shuningdek, dividend hisobiga 25% qo‘shimcha daromad ham bo‘ladi.
Biz aksiyalar qiymati o'sishining ijobiy dinamikasiga ega bo'lgan aksiyadorlik jamiyatlarini misol sifatida keltirdik. Lekin hamma biladi, qimmatli qog'ozlar bozori bu nafaqat foyda. Har qanday vaqtda, hatto eng istiqbolli kompaniya ham qadrsizlanishi mumkin. Shuningdek, e'tiborga olish juda muhim bo'lgan bir qator omillar ham mavjud, masalan, depozitariy xizmatlari uchun to'lovlar, brokerga komissiya, foyda solig’i, bundan tashqari, siz aksiyalarni sotishingiz kerak bo'lganda, xaridor topilmaslik xavfi bo’lishi mumkin va natijada sarmoya zarar bilan yakunlanishi mumkin.
Shunday qilib, qimmatli qog'ozlar bozorida savdo qilish uchun siz asosiy qoidalarni bilishingiz va har qanday sharoit va bozor o'zgarishlariga tayyor bo'lishingiz kerak.
Qanday qilib dividendlarsiz aksiyalardan pul ishlash mumkin?
Endi Amazon fond birjasini ko'rib chiqamiz. Ushbu emitent o'z foydasini aksiyadorlar bilan baham ko'rmaydi va barcha ishlab topilgan mablag'larni o'ziga sarflaydi:
Bunday holda, narxlar jadvali dividendlar to'lamaydigan aksiyalar faolroq o'sib borishi qoidasini tasdiqlaydi. Bir yil oldin 10 ming dollar sarmoya kiritganimizda, biz 23 dona aksiyani 430 dollardan sotib olgan bo'lar edik va yil oxiriga kelib 720 dollarga sotishimiz mumkin edi. Shunday qilib, yalpi foyda har bir aksiya uchun 290 dollarni tashkil etadi, bu hissaning 50 foizidan ko'prog'ini tashkil qiladi. Investorlar hisobvarag'i 10 000 dollardan 16 606 dollargacha o'sdi.
Foydani taqsimlamaydigan yana bir ilg'or kompaniyani hisobga olsak, bir yillik davr mobaynida daromad olish har doim ham imkoni bo'lmasligini ko'rasiz. Bir yil oldin Tesla Motors aksiyalarini 250 dollardan sotib olgan bo'lsak, bugun biz zararni qayd etamiz, chunki har bir aksiya narxi 220 dollarga tushdi, bu depozitimizning taxminan 10 foizini tashkil etadi.
Ammo bu ham yomon narx emas, chunki jadvalni tahlil qilganimizdan so'ng, Tesla o'zining eng yuqori cho'qqisida 25 foizga pasayib, 273 dollar darajasiga tushib qolganini ko'rayapmiz, bu esa yana bir bor yirik kompaniyalar aksiyalarining pasayishini kutish haqidagi tezisimizni tasdiqlaydi.
Tesla aksiyalari 4 yil oldin zudlik bilan oldindan buyurtma olgan yangi avtomobil modeli taqdimotidan so'ng yana faol rivojlana boshladi (bu bitta model). Kompaniyaning hozirgi fabrikalari bunday hajmlarga dosh berolmaydilar va hozirgi ishlab chiqarish hajmi bilan ushbu buyurtmalar 7 yilga cho'zilishi mumkin. Shuni anglash kerakki, kompaniya erkin sotuvga chiqarilgandan so'ng uning mahsulotiga bo'lgan talab ortadi.
Qimmatli qog'ozlar portfelida pul ishlash.
Qimmatli qog'ozlarga sarmoya kiritadigan har bir kishi portfel haqida gapirishini eshitgan bo'lsangiz kerak. Qimmatli qog'ozlar orqali pul ishlashdan oldin, aksiyalar portfel aktivlari ekanligini bilish kerak, aniqrog'i aksiyalar portfeli sizning xatarlaringizni kamaytiradi va foydaingizni barqaror va investitsiyalaringizni ishonchli qiladi.
Bu juda oddiy. Qimmatli qog'ozlardan pul ishlash uchun turli sohalardagi turli kompaniyalarning aksiyalarini o'z ichiga olgan portfelni to'plash kifoya.
Yuqoridagi misollarda, agar biz Chevron, Tesla va Amazon aksiyalariga sarmoya kiritgan bo'lsak, alohida kompaniyalarning ba'zi yo'qotishlariga qaramay, foyda ko'rgan bo'lardik.
Aksiyalar portfeli qanchalik katta bo'lsa, sarmoyalar shunchalik ishonchli bo'lishi mumkin - hatto ba'zi kompaniyalar qiymatini yo'qotsa ham, qolganlari portfelni ijobiy natijalarga yetkazadi.
Shuning uchun ETFlar tayyor fond portfellari bo'lib, fond bozorida ommalashib ketdi. Xuddi shu investitsiya kompaniyasi Warren Baffett Berkshire Hathaway investorlar uchun tayyor portfeldir, chunki kompaniyaning mohiyati boshqa emitentlardan qimmatli qog'ozlarni sotib olishdir.
Qanday bo'lmasin, investor har doim investitsiya portfeliga keladi, chunki bozorning o'zi va ularning soni juda katta bo'lishiga qaramay, barcha mablag'larni faqat bitta kompaniyaga kiritish juda xavfli bo'ladi. Ya'ni, agar dunyodagi ulkan kapitalli, oboroti va istiqbollari bo'lgan eng yirik kompaniyalar haqida gapiradigan bo'lsak, bozorda turli sohalarda 10000 dan ortiq kompaniyalar mavjud.
Yuqoridagilardan anglash mumkinki, aksiyalar bo'yicha daromad aksiyalarning narxlariga juda bog'liq. Dividendli qimmatli qog'ozlarni sotib olayotganda, siz darhol ularning qiymatiga ushbu foydaning kamida birnecha foiz miqdorini kiritasiz, unga ushbu aksiyalarning bozor qiymati qo'shiladi (yoki olib tashlanadi).
Konservativ daromadni 1% dan 20% gacha bo'lgan foyda deb hisoblash mumkin.
Ammo barcha investitsiya variantlarida har doim ham yo'qotishlarni olish imkoniyati mavjud.
Qimmatli qog'ozlardan qancha pul ishlashlari Savdo strategiyasi bo'yicha ishlaydigan va savdo sessiyasi davomida ko'plab bitimlarni tuzadigan professional treyderlar ko'proq foyda olishlari mumkin, ammo barchasi ularning texnik ko'rsatkichlari va savdo tamoyillari sifatiga bog'liq.
|
