|
Alisher ismailov shakirovich algoritmlash va dasturlash asoslari (1-qism)
|
| bet | 21/33 | | Sana | 21.02.2024 | | Hajmi | 290,29 Kb. | | #160200 |
Bog'liq Algoritmlash va dasturlash asoslari-fayllar.orgOperator
|
Nomi
|
Misol
| |
+
|
Qo‘shish
|
3+4
| |
-
|
Ayirish
|
10-8
| |
*
|
Ko‘paytirish
|
7*8
| |
/
|
Bo‘lish
|
8/2
| |
%
|
Modul
|
10%4
|
Bo‘lishning ikkala operandlari ham butun son bo‘lsa, bo‘linish natijasi bo‘linma bo‘lib, kasr qismi kesiladi. Masalan, 5/2 dan 2,5 emas, 2, va –5/2 dan –2,5 emas, -2 hosil bo‘ladi. sonning qoldig‘ini ham chiqarish uchun operandlardan biri kasrli raqam bo‘lishi kerak. Misol uchun, 5.0 / 2 dan 2.5 natija chiqadi.
Modul operatori sifatida tanilgan % operatori faqat butun son operandlari bilan ishlaydi va bo‘lingandan keyin qoldig‘ini chiqarib beradi. Chap operand dividend, o‘ng operand esa bo‘luvchi hisoblanadi. Shuning uchun 7 % 3 dan 1 natija, 3 % 7 dan 3 natija, 12 % 4 dan 0 natija, 26 % 8 dan 2 natijalar chiqadi.
Modul dasturlashda juda foydali hisoblanadi. Masalan, % 2 juft son har doim 0 ga teng va % 2 toq raqam har doim 1 ga teng. Shunday qilib, sonning juft yoki toq ekanligini aniqlash uchun ushbu xususiyatdan foydalanishingiz mumkin. Quyidagi dasturda vaqtni hisoblash keltrilgan:
Vaqtni Ko`rsatish dasturi
1 #include
2 using namespace std;
3
4 int main()
5 {
6 // foydalnuvchiga kiritish uchun so`rov
7 int sekund;
8 cout << "Sekundni kiriting (butun son bo`lsin): ";
9 cin >> sekund;
10 int minut = sekund / 60;
11 int sekundQoldigi = sekund % 60;
12 cout << sekund << " sekund " << minut <<
13 " minut va " << sekundQoldigi << " sekund " << endl;
14
15 return 0;
16 }
Natija: Sekundni kiriting (butun son bo‘lsin): 500
500 sekund, 8 minut va 20 sekund
9-qator sekund sifatida butun sonni o‘qiydi.
10-qator minutni, sekund / 60 yordamida topadi.
11-qator (sekund % 60) minut olib tashlanganidan keyin qolgan sekundlarni oladi.
Daraja funksiyalari
Ikkita sonni darajasini hisoblash uchun pow(a, b) funksiyasidan foydalanish mumkin. pow - bu cmath kutubxonasidagi funksiya hisoblanadi. Bu yerda a va b pow funksiyasi parametrlari va 2.0 va 3 raqamlari funksiyani chaqirish uchun ishlatiladigan haqiqiy qiymatlardir. Masalan,
cout << pow(2.0, 3) << endl; // Natija 8.0
cout << pow(4.0, 0.5) << endl; // Natija 2.0
cout << pow(2.5, 2) << endl; // Natija 6.25
cout << pow(2.5, -2) << endl; // natija 0.16
E’tibor bering, ba’zi C++ kompilyatorlari pow(a, b) dagi a yoki b ning kasrlik son bo‘lishini talab qiladi. Bu yerda biz 2 emas, balki 2.0 dan foydalanishimiz kerak bo‘ladi.
Kengaytirilgan tayinlash operatorlari
+, -, *, / va % operatorlarini tayinlash operatori bilan birlashtirib kengaytirilgan operatorlarni hosil qilish mumkin.
Ko‘pincha o‘zgaruvchining joriy qiymati ishlatiladi, o‘zgartiriladi va keyin yana bir xil o‘zgaruvchiga qayta tayinlanadi. Misol uchun, quyidagi bayonot o‘zgaruvchilar sonini 1 ga oshiradi:
count = count + 1;
C++ dasturlash tili kengaytirilgan tayinlash operatori yordamida tayinlash va qo‘shish operatorlarini birlashtirish imkonini beradi. Masalan, yuqoridagi misolni quyidagicha yozish mumkin.
count += 1;
+= qo‘shishni tayinlash operatori deb ataladi.
|
| |
