Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari sohasi xodimlaridan bir guruhi

Darslikdan foydalanish uchun uning yuklanishini kutish zarur
va farzin rangi indikator zastavkasi sifatida xizmat qiladi va u asta
qora rangga kiradi.
Yuklanishdan so‘ng o‘zbek va rus tillarida yoqimli musiqa
jo‘rligida menyu paydo bo‘ladi. Barcha darslar nomi mahoratli
suxandon tomonidan o‘qib eshittiriladi. Foydalanuvchi xohishiga
ko‘ra ovoz va musiqa o‘chirib qo‘yilishi mumkin.
Menyuda darslik muallifining kirish so‘zi, shuningdek, «Muallif
haqida»gi bo‘limlar mavjud.
Darslikda matnlar osondan murakkabga tomon bayon etilgan.
Dastlabki ikki bo‘limda shaxmat taxtasining tuzilishi, unda sipohlar
ning joylashuvi va ularning yurishi hamda urishi haqida bayon etil
gan. Har bir darsda foydalanuvchi o‘quv materialini va misollarni
tasavvur etishi uchun animatsiyalangan misol mavjud.
18darsda dastlab shox va mot, rokirovka, sipohlarning qiymati,
«katakni bosib o‘tganda» olish, pot nima ekanligi, va shaxmat o‘yini
san’atining boshqa boshlang‘ich asoslari haqida fikr yuritiladi.
Har bir dars o‘zlashtirilgan materialni mustahkamlash uchun in
teraktiv shaklda test topshiriqlari bilan yakunlanadi. Agar noto‘g‘ri
javob berilsa, foydalanuvchi qizil belgini ko‘radi va «yaxshi o‘zlash
tirilmagan» darsga qaytiladi, agar to‘g‘ri javob berilsa, yashil rangli
belgi paydo bo‘ladi hamda avtomatik ravishda keyingi darsga o‘tiladi.
19darsdan boshlab amaliy dars mavzulari bayon etila boshla
nadi. Avvalo — endshpil haqida, to‘rtta o‘yin turli sipohlar: rux,
fapzin, bir necha sipoh va ikki fil (aytgandek, hatto «katta yoshda
gi» o‘yinchilar uchun ancha murakkab variantlarda) bilan mot
qo‘yishga bag‘ishlangan.
57

25dars eng yoqimli: shaxmat partiyasini qanday boshlash ke
rakligiga bag‘ishlanadi. Unda barchamizga ma’lum bo‘lgan, biroq
turli vazifalarimiz bilan unuta boshlagan shunday oddiygina masla
hatlar bayon etilgan. Sipohlarning tezkor rivojlanishi, maydon
markazini egallash, piyodalarning to‘g‘ri joylashtirilishi haqida
fikrlar mavjud.
26darsda debyutda uchraydigan odatiy xatolar bilan partiya
lardan misollar keltirilgan. Keyingi darslarda startda raqibdan ko‘ra
yomonroq vaziyatga tushib qolmaslik uchun debyutni tashkil eti
lishi batafsil ko‘rib chiqilgan.
Keyingi sahifalarda yanada jiddiyroq darslar, partiyalarning
uch bosqichi ko‘rib chiqiladi, ulardan biri mahorat masalalaridan
asosiysi: endshpil yakunlanganidan so‘ng nima qilish kerakligiga
bag‘ishlanadi? Vaziyatni qanday baholash kerak? Raqibning nozik
tomonlari va o‘zingizning kuchli tomonlaringizni qanday aniqlash
hamda undan qanday foydalanish mumkin? Rivojlantirishdagi
ustunlikdan qanday foydalanish mumkin — bunday bilimlarga
katta ahamiyat qaratiladi. Albatta, maslahatlardan tashqari, o‘z

Download 16 Mb.