|
Aloqa Texnologiyalari Tarixi
|
| bet | 1/5 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 67,29 Kb. | | #248196 |
Bog'liq Reja MMm
Reja
Aloqa Texnologiyalari Tarixi
Aloqa qadimgi sohalardan biri bo'lib, uzoq vaqt davomida nisbatan barqaror bo'lib kelgan. Yangi texnologik inqilob, global tarmoqning rivojlanishi va axborot magistrallarini qurish to'lqini asosida aloqa texnologiyalari jadal rivojlandi, yangi va yuqori texnologiyalar cheksiz ravishda paydo bo'lmoqda, raqobat har qachongidan ham qizg'in. Keyin aloqa texnologiyalarining rivojlanish tarixi juda boy bo'lishi kerak, keling, aloqa texnologiyalarining rivojlanish tarixini ko'rib chiqaylik. Aloqa texnologiyalarining rivojlanish tarixini tezkor rivojlanish deb atash mumkin. Tarmoqli aloqa, yo'ldoshli aloqa va mobil aloqa texnologiyalari raqamlashtirish, razvedka va keng polosali tarmoq tomon rivojlanmoqda. Axborotni raqamli qayta ishlash texnologiyasi takomillashib bormoqda va undan keng ko'lamli va ko'p domenli axborot mahsulotlarini ishlab chiqarishda foydalaniladi. Aloqa texnologiyalari tarixiga nazar tashlaymiz. AQShdagi Intel korporatsiyasining vitse-prezidenti Mur, integral mikrosxemalarni rivojlantirish tezligini tavsiflash uchun "Mur qonuni" ni taklif qildi, ya'ni integral kontaktlarning zanglashiga olib keldi. chiplar har 12-18 oyda ikki baravar ko'payadi va bugungi kunda ushbu tendentsiya davom etmoqda. Integratsiyalashgan mikrosxemalar aloqa uchun keng foydalaniladiTexnika miniatyuralash, razvedka, avtomatlashtirish va raqamlashtirish mustahkam asosni yaratdi. Hozirgi vaqtda aloqa texnologiyalari yaqinlashish, keng polosali va yuqori tezlik tomon rivojlanmoqda. Vakil aloqa texnologiyalari asosan quyidagilarni o'z ichiga oladi: optik tolali aloqa; Ma'lumot uzatish; Mobil aloqa; Aqlli tarmoq (IN) texnologiyasi. Aloqa texnologiyasining rivojlanishi uch bosqichdan o'tdi. (1) dastlabki aloqa bosqichi (1838 yilda telegraf ixtirosi bilan belgilangan) Tarixiy voqeaMorse telegrafni 1838 yilda ixtiro qilgan. 1843, Aleksandr Aleksandr Ushbu patent teletrafiya telegrafiga berilgan. Maksvell 1864 yilda elektromagnit nurlanish nazariyasini yaratgan, bu o'sha paytda Xert tomonidan tasdiqlangan va simsiz aloqa paydo bo'lishiga turtki bo'lgan. Bell 1876 yilda elektromagnit induktsiya printsipidan foydalangan holda telefonni ixtiro qilgan 1879 yilda birinchi bag'ishlangan. qo'lda telefon almashinuvi tizimi foydalanishga topshirildi1880 birinchi taksofon tizimi ishga tushirildi 1892 yilda Kanada hukumati telefon chastotasini tartibga solishni boshladi 1892 yilda Markoni simsiz telegrafni ixtiro qildi (2) zamonaviy aloqa bosqichi (1948 yilda shannonning axborot nazariyasi bilan belgilanadi) Tarixiy voqea 1948 yilda shannon. ma'lumotlar nazariyasi va mohiyatini ilgari suradi aloqa statistikasining nazariyasi yaratildi. 19501951 yilda telefon tizimiga vaqtni ko'paytirish sxemasi qo'llanildi. to'g'ridan-to'g'ri masofaviy telefon xizmati ochildi1956 trans-okeanik aloqa kabeli yotqizildi. 1957 yilda birinchi sun'iy yer sun'iy yo'ldoshi ishga tushirildi. Birinchi aloqa sun'iy yo'ldoshi 1958 yilda, 1962 yilda ishga tushirildi. sinxron aloqa sun'iy yo'ldoshi va xalqaro sun'iy yo'ldosh telefonini ochdi. Darbeli kod modulyatsiyasi amaliy sahnaga kiradi. Rangli televizor 1960 yillarda paydo bo'lgan; "Apollon" kosmik kemasi Oyga qo'ndi; Raqamli uzatish nazariyasi va texnologiyasi jadal rivojlanmoqda. Kompyuter tarmoqlari paydo bo'la boshladi1969 televizor va telefon xizmatlari ochildi. 70-yillarda tijorat sun'iy yo'ldosh aloqasi, dastur tomonidan boshqariladigan raqamli o'chirgichlar va optik tolali aloqa tizimlari foydalanishga topshirildi. Ba'zi bir kompaniyalar kompyuter tarmog'ining arxitekturasini ishlab chiqishmoqda (3) zamonaviy aloqa bosqichi (optik tolali aloqaning qo'llanilishi va 1980-yillardan keyin o'rnatilgan xizmatlarning raqamli tarmog'ining paydo bo'lishi bilan ajralib turadi) Tarixiy voqea. Raqamli tarmoqning davlat xizmati 1980-yillarda boshlangan; Shaxsiy kompyuterlar va kompyuter tarmoqlari; Tarmoq arxitekturasining xalqaro standartlari ketma-ket shakllantirildi 1990-yillarda uyali telefon tizimi ochildi va turli xil simsiz aloqa texnologiyalari paydo bo'ldi. Optik tolali aloqa tez va keng qo'llaniladi. Internet juda yaxshi rivojlandi 1997 yilda 68 mamlakat o'z telekommunikatsiya bozorlarini bir-birlariga ochish to'g'risida xalqaro shartnoma imzoladilar. Shunga muvofiq, aloqa madaniyati uch to'lqindan, ya'ni uch bosqichdan o'tdi: analog aloqa madaniyati to'lqini, raqamli aloqa madaniyati to'lqini va keng polosali aloqa madaniyati to'lqini. . Turli mamlakatlarning notekis siyosiy va iqtisodiy rivojlanishi ta'sir ko'rsatgan holda, aloqa madaniyatining uchta to'lqini hammasi ham bir xil emas, ammo notekis. Global nuqtai nazardan, aloqa madaniyati raqamli aloqa va keng polosali aloqa madaniyati to'lqinini boshdan kechirmoqda. Qat'iy aytganda, keng polosali texnologiya raqamli aloqa texnologiyalarining kengaytmasi hisoblanadi, ammo aloqa uchun keng polosali texnologiyani hisobga olgan holda, madaniyatning potentsial ta'siri ulkan bo'lib, bu ma'lum ma'noda aloqa madaniyatining yangi inqilobidir. Shuning uchun, biz ushbu o'ziga xoslikni namoyish etish uchun uni alohida ajratamiz. Aloqa nuqtai nazaridan, uzatish va almashtirishdan terminal uskunasiga, simli aloqadan simsiz aloqaga qadar, raqamli texnologiyalar har tomonlama amalga oshiriladi, bu esa aloqa texnologiyalarini o'zgartirishga yordam beradi. past tezlikdan yuqori tezlikka, bitta ovozli aloqadan multimedia ma'lumot uzatishgacha. Radio va televidenie va ommaviy axborot vositalarida dasturlash, uzatish va qabul qilish, bosib chiqarish va nashr etish va boshqa sohalarda raqamli tarqatishni qayta ishlash boshlandi. Tarmoq texnologiyalarining umumiy yo'nalishi - bu tarmoq iqtisodiyoti va tarmoq jamiyatini rivojlantirish uchun butun mamlakat yoki mintaqaning iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotini axborot tarmog'iga jalb qilishga intilish. Shu bilan birga, miniatyuralash, super funktsiya, razvedka va tarmoqqa nisbatan kompyuter tuzilishi va funktsiyasi rivojlanishi bilan inson-mashina interfeysi yanada samimiy bo'ladi. Yuqoridagi aloqa texnologiyalarini rivojlantirish tarixiga kirish orqali siz ishonaman. buni chuqurroq tushunish.
O`QUV KURSLARNI TASHKIL ETISH METODIKASI
a oliy ta’lim tizimida onlayn o‘quv kurslarini tashkil etish va bu orqali kasbiy kompetentlikni ta’minlash, oliy ta’lim muassasasining moddiy-texnik bazasi bilim saviyalari, salohiyati va talabaning o‘zlashtirishi, sifat ko‘rsatkichlari, mutaxassis darajasida hosil qilgan ko‘nikmalari, egallagan kasbi va iste’molchilar tomonidan mutaxassisga bo‘lgan ehtiyojning shakllanishi onlayn o‘quv kurslarini tashkil etish orqali kasbiy kompetentlikni oshirishga qaratilgan ommaviy ochiq kurslar haqida ma’lumotlar keltirib o‘tilgan. Ayni paytda ta’limning eng muhim ustuvor vazifalaridan biri bu ta’lim oluvchi ongida milliy va umuminsoniy qadriyatlarni qaror toptirish, talabaning kelgusida jamiyatda o‘z o‘rnini munosib topishi uchun amaliy, hayotiy ko‘nikmalarni shakllantirish bilan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarga faol kirishib ketishida muhim hisoblanadi. Ushbu vazifalar ta’lim sifati darajasini yanada ko‘tarishni, malakali, raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlashni hamda bu jarayonlarda axborot kommunikatsion texnologiyalari (AKT)dan foydalanish darajasini oshirishni hamda buning natijasida ta’lim va tarbiya tizimida tub sifat o‘zgarishlar sodir etishni talab qiladi. Oliy ta’lim tizimida ta’lim sifatining onlayn o‘quv kurslarini tashkil etish va bu orqali kasbiy kompetentlikni ta’minlash, birinchi navbatda, oliy ta’lim muassasasining moddiytexnik bazasi, moliyaviy ahvoli, mavjud xo‘jalik shartnomalari, mablag‘li ilmiy loyihalar, mavjud AKT ta’minoti, axborot resurslari, elektron ta’lim vositalariga bog‘liq [7]. Bu jarayonda pedagoglarning kasbiy malakalari, bilim saviyalari, salohiyati va talabaning o‘zlashtirishi, sifat ko‘rsatkichlari, mutaxassis darajasida hosil qilgan ko‘nikmalari, egallagan kasbi va iste’molchilar tomonidan mutaxassisga bo‘lgan ehtiyojning shakllanishi masalaning yana bir muhim jihatlaridan biridir. Shuningdek, iste’molchining (ish beruvchi) mutaxassis sifatiga qo‘yadigan talab va takliflarini inobatga olinishi ham juda katta ahamiyatga ega. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 21-noyabrdagi “Oliy ta’lim muassasasida sirtqi (maxsus sirtqi) va kechki (smenali) ta’limni tashkil etish tartibi to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlash haqida”gi 930-son Qarorida mustaqil hamda masofadan turib ta’lim berish belgilangan. Joriy etilgan ommaviy ochiq onlayn kurs mazkur Qarorni amaliyotga tatbiq qilishda katta ahamiyatga ega [9]. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Ta’lim muassasalarida elektron ta’limni joriy etish markazi loyihani amalga tadbiq etishda 150 dan ortiq platformalarni tahlil qilib, eng maqbul variantni tanladi. Ma’lumot o‘rnida yana shuni aytish mumkinki, xalqaro reytingda ushbu platforma birinchi o‘rinda turadi. Onlayn o‘qitish kursini tashkil qilish uchun mo‘ljallangan platformada barcha zaruriy elementlar yaratilgan. Xususan, ma’ruza, test, topshiriq, chat, forum, so‘rovnoma, glossariy, teskari aloqa va vebinar shular jumlasidandir. Shuningdek, foydalanuvchilarga qulaylik yaratish maqsadida platformani ijtimoiy tarmoqlar bilan integratsiyasi amalga oshirildi. Ushbu platforma kelajakda o‘qituvchi va professorlarga o‘zlarining ommaviy ochiq onlayn kurslarini yaratish imkonini bersa, tinglovchilarga mustaqil ravishda ta’lim olish imkoniyatini beradi. Hozirda ommaviy ochiq onlayn platformasiga “Media va axborot savodxonligi” o‘quv kursi kiritilgan. O‘quv kursi axborot manbalarini aniqlash, tahlil qilish, zamonaviy media ta’limning mazmun-mohiyati, asosiy jihatlari, media va an’anaviy matnlarni o‘qish, media matnlarni yaratish hamda kommunikatsiya texnologiyalari yordamida ularni uzatish metodlarini batafsil o‘rgatadi. Endi mooc.edu.uz sayti yana yangi o‘quv kurslari bilan to‘ldirib boriladi. Ushbu ta’lim portalining barpo qilinishi bilan bog‘liq loyiha YUNESKOning O‘zbekistondagi vakolatxonasi va Buyuk Britaniyaning O‘zbekistondagi elchixonasi bilan hamkorlikda Respublikamiz bo‘ylab o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi tizimi o‘qituvchilarining “Media va axborot savodxonligi” mavzusi doirasida bilimlarini rivojlantirish maqsadida 2017-yilning iyun-avgust oylari mobaynida seminar-treninglar o‘tkazilishidan boshlandi. O‘tkazilgan seminar-treninglar natijasida 350 dan ortiq o‘qituvchilar media va axborot savodxonligi bo‘yicha o‘z bilimlarini yanada boyitib rivojlantirdilar. Mazkur harakatlarning davomi sifatida mamlakatimizda mooc.edu.uz onlayn ta’lim portali faoliyat boshlab, ilk bor “Media va axborot savodxonligi” mavzusida ommaviy onlayn ochiq kurs (ommaviy onlayn ochiq kurs, inglizcha MOOS-massive online open course) joriy etdi va ushbu onlayn ta’lim portalining yaqin kelajakda Respublikadagi barcha oliy ta’lim muassasalari kurslarini qamrab olishi maqsad qilingan. Coursera, Khanacademy, Udemy, edX ommaviy onlayn ochiq kurs portallari singari mooc.edu.uz portalidan foydalanish uchun ham ro‘yxatdan o‘tish lozim bo‘ladi va bu jarayonni Facebook, Google, Microsoft sahifalaridagi akkauntlar orqali ham amalga oshirish mumkin. Portaldagi menyu va ma’lumotlar o‘zbek, ingliz va rus tillarida shakllantirilgan. Media va axborot savodxonligi bugungi kunga kelib, har bir fuqaroga kerak bo‘lgan eng muhim ko‘nikmalardan biriga aylandi. Axborot qabul qiluvchilar (ota-onalar, yoshlar, talabalar va barcha insonlar) soxta yangiliklar, propaganda, mish-mishlar, shov-shuvlar, satira va turli xil reklama xabarlarining doimiy hujumi ta’sirida bo‘lgan hozirgi vaziyatda aniq dalillarga asoslangan ishonchli axborotni uydirmalardan ajratish borgan sari murakkablashib bormoqda. Ushbu 6 haftalik ochiq onlayn kursda o‘quvchilarda ishonchli axborot manbalarini aniqlash, tahlil qilish va tanlash ko‘nikmalarini rivojlantirish, zamonaviy media ta’limning mazmuni va mohiyati, asosiy jihatlari, media va an’anaviy matnlarni o‘qish, media matnlarni yaratish hamda kommunikatsiya texnologiyalari yordamida ularni uzatish metodlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, global axborot maydoni orqali uzatilayotgan axborotlarni tushunish, tahlil etish, tanqidiy nuqtayi nazardan baholash, milliy axborot xavfsizligini ta’minlash kabi qator dolzarb masalalar o‘z ifodasini topgan.
Bu portalning barpo etilganligi Respublikamizda oliy ta’lim jarayonining rivojlanishida, uning jahon andozalariga hamohangligini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, ushbu portal o‘rganuvchilar uchun qulayliklar yaratishi bilan bir qatorda kelgusida professor-o‘qituvchilarning o‘z-o‘zini ish bilan ta’minlash, o‘z bilimlarini tovarga aylantira olish imkoniyatlarini yaratadi. Professor-o‘qituvchilarning portal yordamida o‘z auditoriyalarini dunyo bo‘ylab kengaytirishlari imkoniyati mavjud bo‘lib, bundan qay darajada foydalanish ularning soha bo‘yicha bilimlarining mukammalligi, kompyuterdan foydalanish savodxonligi bilan birga xorijiy tillarni bilish darajalari, xususan, hozirgi kunda dunyo tili sifatida amal qilayotgan ingliz tilini bilish darajasi bilan bog‘liq bo‘ladi. Oliy ta’lim tizimini tubdan isloh qilish bo‘yicha keng miqyosdagi ishlarning amalga oshirilishi natijasida bugungi kunda mamlakatimiz oliy ta’lim muassasalari salohiyatli, ilmiy va pedagogik tarkibga, zamonaviy o‘quv-dasturiy asosga, moddiy-texnik baza va o‘quv-ilmiy laboratoriyalarga ega bo‘lgan ta’lim maskanlari sifatida samarali faoliyat ko‘rsatmoqda. Yangi tahrirdagi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun mamlakatimizda malakali kadrlar tayyorlashning yangi, bugungi kun talablariga to‘la javob beradigan samarali milliy modelini yaratishda muhim omil bo‘ldi. Ushbu tizim ta’lim sohasini tubdan isloh qilish, ta’limni yagona o‘quv-ilmiy ishlab chiqarish majmuasi sifatida kompleks rivojlantirishga xizmat qilmoqda. Shu bilan birga, oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar tayyorlash va attestatsiyadan o‘tkazish tizimini “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun doirasida amalga oshirilayotgan ta’lim tizimidagi o‘zgarishlarning mantiqiy davomi sifatida bosqichmabosqich isloh qilinmoqda. Oliy ta’lim muassasalarining rahbar va pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish tizimi yanada takomillashtirilmoqda. Xususan, oliy ta’lim professoro‘qituvchilarining malakasini oshirish masalasiga qaratilayotgan e’tibor samarasi o‘laroq, o‘tgan yillarda mamlakatimizda oliy o‘quv yurtlari pedagogik jamoasi salohiyatini oshirishga xizmat qiluvchi malaka oshirish mexanizmi tubdan isloh etildi. Professor-o‘qituvchilarning nufuzli xorijiy oliy ta’lim muassasalarida malakasini oshirishning yana bir yo‘li sifatida ham Coursera, Khanacademy, Udemy, edX kabi ommaviy onlayn ochiq kurslardan foydalanish imkoniyatini qayd etish mumkin. Buni amalga oshirish uchun OTMda maxsus ishchi guruh shakllantirilishi mumkin va bu guruh professoro‘qituvchilarning mutaxassisligidan kelib chiqqan holda ommaviy onlayn ochiq kurs tomonidan taklif etilayotgan kurslarni o‘rganib chiqib, uning mamlakatimiz davlat ta’lim standartiga mosligi va hozirgi paytda qay darajada dolzarbligini aniqlab berishi mumkin. Xulosa qilib aytganda, ommaviy onlayn ochiq kursdan foydalanib, professoro‘qituvchilarning malakasini oshirish iqtisodiy jihatdan va vaqt jihatdan afzalligi bilan bir qatorda, professor-o‘qituvchilarda ommaviy onlayn ochiq kurs orqali ta’lim berish metodlari bo‘yicha bilimlarni ham shakllantirishi bilan ahamiyatlidir. Ommaviy onlayn ochiq kurs orqali olingan kurslar metodologiyasidan o‘rgangan holda professor-o‘qituvchi kelgusida mooc.edu.uz kabi ommaviy onlayn ochiq kurs portalidan foydalanib, o‘zining onlayn kursini dastlab Respublika bo‘ylab joriy qilib va uni rivojlantirib, keyinchalik dunyo miqyosida tashkil etishi mumkin bo‘ladi.
|
| |
