Amaliy ish № 5
Mavzu: Kompyuter tizimi arxitekturasi
Ishning maqsadi: kompyuter tizimining arxitekturasini tasnifiga ko`ra aniqlashni o`rganish; ixtisoslashtirilgan yordamchi dasturlardan foydalangan holda shaxsiy kompyuter qurilmalarini monitoring qilish texnologiyasini o`zlashtirish.
Nazariy material:
Kompyuter tizimi (KT) deganda, odatda, bir-biriga bog`langan va o`zaro ta’sir qiluvchi protsessorlar yoki kompyuterlar, atrof-muhit jihozlari va foydalanuvchi muammolarini tayyorlash va hal qilish uchun mo`ljallangan dasturiy ta’minot to`plami tushuniladi. Kompyuter tizimlarining kompyuterlarga nisbatan o`ziga xos xususiyati ularda parallel ishlov berishni amalga oshiradigan bir nechta kompyuterlarning mavjudligidir. HTni yaratish quyidagi asosiy maqsadlarni ko`zlaydi: ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonlarini tezlashtirish orqali tizim ish unimdorligini oshirish, hisob-kitoblarning ishonchliligi oshirish, foydalanuvchilarga qo`shimcha xizmatlarni taqdim etish va boshqalar.
Hozirgi vaqtda ko`p protsessorli hisoblash tizimlarini (KPHT) qo`llash doirasi doimiy ravishda kengayib, fan, biznes va ishlab chiqarishning turli sohalarida yangi yo`nalishlarni qamrab oladi. Agar an’anaviy ravishda KPHT asosan ilmiy sohada kuchli hisoblash resurslarini talab qiladigan hisoblash muammolarini hal qilish uchun ishlatilgan bo`lsa, hozirda biznesning jadal rivojlanishi tufayli kompyuter texnologiyalari va elektron hujjat aylanishidan foydalanishga asosiy rolni yuklaydigan kompaniyalar soni ortib bormoqda. Shu munosabat bilan, tranzaktsiyalarni qayta ishlash, ma’lumotlar bazasini boshqarish va telekommunikatsiya xizmatlari bilan bog`liq juda muhim ilovalar uchun markazlashtirilgan hisoblash tizimlarini yaratish zarurati doimiy ravishda o`sib bormoqda. Qo`llash doirasining kengayishi bilan bir qatorda, KPHT takomillashgani sayin, an’anaviy ravishda yuqori unumdor hisoblash texnologiyasidan foydalanadigan sohalarda vazifalarning murakkabligi va soni ortadi.
Amaliy masalalarni yechish tezligini oshirishning eng istiqbolli va dinamik yo`nalishi hisob-kitob tizimlarining ishlashiga parallellik g`oyalarini keng joriy etish hisoblanadi. Bugungi kunga kelib, o`z arxitekturasida ma’lumotlarni parallel qayta ishlashning u yoki bu turidan foydalangan holda yuzlab turli xil kompyuterlar ishlab chiqilgan va sinovdan o`tgan. Ilmiy adabiyotlarda va texnik hujjatlarda siz parallel mashinalar ishlashining umumiy tamoyillarini tavsiflovchi o`ndan ortiq turli nomlarni topishingiz mumkin: vektor-konveyyer, massiv parallel, keng buyruq so`ziga ega kompyuterlar, sistolik massivlar, giperkublar, maxsus protsessorlar. va multiprotsessorlar, ierarxik va klasterli kompyuterlar, matritsali kompyuterlar va boshqalar. Agar tavsifni yakunlash uchun biz, masalan, xotirani tashkil etish, protsessorlar o`rtasidagi aloqa topologiyasi, alohida qurilmalarning ishlashini sinxronlashtirish yoki arifmetik operatsiyalarni bajarish usuli kabi muhim parametrlar bo`yicha ma’lumotlarni qo`shsak, u holda turli arxitekturalar soni butunlay tushunarsiz bo`lib qoladi.
Yuqori unumdor tizim arxitekturasi tushunchasi ancha keng, chunki arxitektura deganda tizimda qoʻllaniladigan maʼlumotlarni parallel qayta ishlash usuli, xotirani tashkil etish, protsessorlar oʻrtasidagi aloqa topologiyasi va tizimning arifmetikani bajarish usuli tushunilishi mumkin. HT arxitekturasi - bu tizimning funktsional, mantiqiy va tizimli tashkil etilishini belgilovchi xususiyatlar va parametrlar to`plami. Arxitektura kontseptsiyasi kompyuterni qurilish va ekspluatatsiya qilishning umumiy tamoyillarini o`z ichiga oladi, ular texnik dizayn tafsilotlari emas, balki tizimlarning imkoniyatlariga ko`proq qiziqadigan foydalanuvchilar uchun juda muhimdir.
Ilmiy adabiyotlarda kompyuter tizimi arxitekturasini tasniflashning bir necha turlari ko`rib chiqiladi:
- Flinn tasnifi, bu ma’lumotlar oqimi va buyruqlarining o`ziga xosligi yoki ko`pligiga asoslangan;
- Parallelizmning ikkita oddiy raqamli xarakteristikasini (so`zma-so`z va bitma-bit parallelizm) hisobga oladigan Feng tasnifi;
- bir nechta buyruq oqimlari va bir nechta ma’lumotlar oqimiga ega tizimlar sinfini ko`rsatuvchi Xokney tasnifi;
- Shnayder tasnifi, bu bizga bitta buyruq oqimi va bir nechta ma’lumotlar oqimiga ega tizimlar sinfini belgilash imkonini beradi;
- Dunkan tasnifi.
|
