• Amaliy ish bajarish tartibi
  • Ishni bajarish tartibi
  • Nazorat savollari
    		•

    Amaliy ish №8




    Download 472,89 Kb.
    Sana10.02.2024
    Hajmi472,89 Kb.
    #154349



    Amaliy ish №8


    DHCP ishlash jarayoni. Cisco packet tracerda DHCP serverni sozlash Ishdan maqsad: DHCP serverini Cisco Packet Tracer dasturi yordamida
    oʻrganish va qoʻllash koʻnikmasiga ega boʻlish.

    DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) - tarmoq ichidagi IP manzillarni tarqatish uchun tez, avtomatik va markaziy boshqaruvni ta’minlash uchun foydalaniladigan protokol. DHCP shuningdek, mos keluvchi pastki tarmoq niqobini , standart tarmoq dovonini va DNS server ma’lumotlarini qurilmada sozlash uchun ishlatiladi.



    8.1-rasm. Cisco packet tracerda dhcp serverni sozlash.
    DHCP-server yagona IP-manzillarini chiqarish va boshqa tarmoq ma’lumotlarini avtomatik tarzda sozlash uchun ishlatiladi. Ko‘pgina uylarda va kichik bizneslarda yo‘riqnoma DHCP serverida ishlaydi. Katta tarmoqlarda yagona kompyuter DHCP-server sifatida harakat qilishi mumkin.
    Tarmoqqa (mahalliy yoki internet) ulanadigan kompyuter yoki boshqa har qanday qurilma ushbu tarmoq bilan bog‘lanish uchun to‘g‘ri sozlangan bo‘lishi kerak. DHCP bu konfiguratsiya avtomatik ravishda ro‘y berishi uchun kompyuterdan, kalitlardan, smartfonlardan, o‘yin konsollaridan va hokazolardan iborat tarmoqqa ulangan deyarli har bir qurilmada ishlatiladi (8.1-rasm).
    DHCP-dan foydalanish ham tarmoqni boshqarishni ancha osonlashtiradi. Ma’muriy jihatdan tarmoqdagi har bir qurilma avtomatik ravishda manzilni olish uchun o‘rnatiladigan standart tarmoq sozlamalaridan boshqa hech qanday IP- manzilni olishlari mumkin. Boshqa variant esa manzillarni tarmoqdagi har bir qurilmaga qo‘l bilan belgilashdir.
    Ushbu qurilmalar avtomatik ravishda IP manzilini olishlari mumkin, chunki ular bir tarmoqdan boshqasiga erkin harakat qilishlari mumkin (ularning barchasi DHCP bilan o‘rnatiladi) va mobil qurilmalar bilan juda foydali bo‘lgan IP-manzilni avtomatik ravishda qabul qilishlari mumkin.
    Ko‘pgina hollarda, agar qurilmada DHCP-server tomonidan tayinlangan IP- manzil bo‘lsa, ushbu IP-manzil tarmoq har safar tarmoqqa ulanganida o‘zgaradi. Agar IP manzillar qo‘lda tayinlansa, administratsiya har bir yangi mijozga ma’lum bir manzilni berishni emas, balki allaqachon tayinlangan mavjud manzillarni boshqa qurilmalar uchun o‘sha manzildan foydalanishga ruxsat berish kerak. Bu nafaqat vaqtni talab qiluvchi, balki har bir qurilmani qo‘lda konfiguratsiya qilish ham insonparvar xatolarga duchor bo‘lish imkoniyatini oshiradi.

    Amaliy ish bajarish tartibi


    DHCP server yordamida qurilgan tarmoqning IP manzillarini o‘rnatiladi va DHCP serverni Switch2 ga ulanadi (8.2-rasm).

    8.2-rasm. DHCP serverini tarmoqqa ulash.


    DHCP serverida IP-manzilni sozlash uchun quyida keltirilgan jarayonni amalga oshiramiz (8.3-rasm).
    8.3-rasm. IP manzil maskasi va asosiy shlyuz o‘rnatiladi.
    Adreslash sozlamalarini o‘rnatish jarayonida quyidagi maydonlar belgilanadi: Pool Name, Default Gateway, DNS Server, IP Address, Subnet Mask, Maximum Number of Users.
    Sozlamalar so‘ngida “Save” tugmasi bosiladi, agar yangi manzillarni qo‘shish kerak bo‘lsa “Add” belgisi bosiladi (8.4-rasm).

    8.4-rasm. DHCP manzilini sozlash.
    Amaliy ishni davom ettirishda tarmoqqa ulangan kompyuterlarning sozlamalariga o‘tgan holda statik mashrutlash kalitini DHCP ga o‘zgartiriladi (8.5- rasm).

    8.5-rasm. Kompyuterlarni DHCPni belgilash.
    Bajarilgan amallarni tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlarga IP manzillari avtomatik ravishda belgilanadi. Tarmoqning ishlashini tekshirish bilan ichki va tashqi kompyuterlarga “ping” buyrug‘i yuboriladi (8.6-rasm).

    8.6-rasm. Tarmoqni ping orqali tekshirish.
    Yo‘riqnoma ma’lum bir IP manzil portiga ega DHCP server sifatida ishlatilishi mumkin, 192.168.1.11 dan boshlab 192.168.1.0/24.
    KomptarmR>enable KomptarmR#conf t
    Enter configuration commands, one per line. End with CNTL/Z. KomptarmR(config)#ip dhcp exluded-address 192.1.1 192.168.1.10
    KomptarmR(config)#ip dhcp excluded-address 192.168.1.1 192.168.1.10 KomptarmR(config)#ip dhcp pool MY-POOL
    KomptarmR(dhcp-config)#network 192.168.1.0 255.255.255.0
    KomptarmR(dhcp-config)#default-router 192.168.1.1 KomptarmR(dhcp-config)#domain-name my-domain.com KomptarmR(dhcp-config)#dns-server 192.168.1.5 KomptarmR(dhcp-config)#exit
    Routerdan 192.168.1.1 dan 192.168.1.10 gacha bo‘lgan manzillar bermaslik so‘raladi va birinchi manzildan yo‘riqnomani o‘zi (shlyuz) tomonidan foydaniladi va qolgan tarmoqdagi turli serverlar uchun zaxiralash mumkin. Serverlarga DHCP orqali manzil bermasligi kerak, shuning uchun manzil statik tarzda kiritilishi va hech qachon o‘zgarmasligi kerak.
    Manzillar 192.168.1.0/24 tarmog‘idan chiqariladi, lekin 192.168.1.1 ni shlyuzi router sifatida chiqariladi va ushbu manzilga o‘zi sozlanishi kerak.
    KomptarmR(config)#int gig0/0
    KomptarmR(config-if)#ip address 192.168.1.1 255.255.255.0 KomptarmR(config-if)#no shutdown
    KomptarmR(config-if)#exit KomptarmR(config)#end KomptarmR#
    Kompyuter manzilni olgandan so‘ng, berilgan manzillar ro‘yxatini tekshirish mumkin:
    KomptarmR#show ip dhcp binding
    IP address Client-ID/ Lease expiration Type Hardware address

    Ishni bajarish tartibi:


    1. Avvalgi amaliy ishda bajarilgan tarmoq loyihasini ochib, DHCP serverini sozlang va kompyuterlarga dinamik konfiguratsiyasini sozlang.

    2. Tarmoqni testlab kuring va natijani tahlil qiling.

    3. Bajarilgan ishlarni rasmlar va izohlar koʻrinishida hisobot shaklida topshiring.

    Nazorat savollari:


    1. DHCP nima?

    2. DHCP servirida ishlash prinsipi va afzalliklari

    3. IP manzillarning statik va dinamik taqsimlanishi.

    Download 472,89 Kb.




    Download 472,89 Kb.