• Nazorat savollari.
  • Amaliy mashg’ulot №1. Boshqarish va himoya elektr apparat (tuzilishi) larining elektr sxemalariga qo‘yiladigan shartli belgilarni o‘rganish Ishdan maqsad




    Download 0.97 Mb.
    Sana17.04.2024
    Hajmi0.97 Mb.
    #198380
    Bog'liq
    Robototexnika asoslari Amaliy mashg\'ulot №1
    3a508fa68ddad745da7c9fb5b60c4288 ПРОГРАММНАЯ ИНЖЕНЕРИЯ курс лекций , 4ef7b1824881c65919d6a3cb19ba676c, 5 sinf Sinf soati tarbiyaviy soat 2022 2023 to`liq, 1, kkk, ish reja, Madina-3, Accommodation, IQTISODIY INOVATSIN RIVOJLANTIRISH YO\'LIGA O\'TISHMUAMMOLARI, 011 — копия (2) — копия — копия, 6941, arxivlash, BIOSni kompyuterda yangilash, saytga maqola

    Amaliy mashg’ulot №1. Boshqarish va himoya elektr apparat (tuzilishi) larining elektr sxemalariga qo‘yiladigan shartli belgilarni o‘rganish
    Ishdan maqsad. Boshqarish va himoya elektr apparat (tuzilishi) larining elektr sxemalariga qo‘yiladigan shartli belgilarni o‘rganish
    Avtomatlashtirish sistemasining eng oddiy tuzilmalari bir pog‘ona li markazlashtirilmagan shaklida bo’ladi (3.1-rasm). Bunday sistemalar, odatda, texnologik jarayonlar funksional bog‘lanmagan yoki o‘zaro kuchsiz bog’langan ishlab chiqarishlarda qo‘llaniladi. Bu sistemalarda har bir ishlab chiqarish bo’limi alohida boshqarish punktlari bilan ta’minlanadi.

    3 .1-rasm. Avtomatlashtirish sistemasining markazlashtirilmagan bir pog‘onali boshqarishning strukturasi.
    Ularda quyidagi vazifalar hal qilinadi: texnologik parametrlarni o’lchash va nazorat qilish, ularning chegara qiymatlari haqida signal berish, texnologik reglamentda nazarda tutilgan kattaliklarni rostlab turishdir. Markazlashtirilgan bir pog‘onali boshqarish sistem asida markaziy boshqaruv punktiga texnologik obyekt to‘g‘risidagi barcha axborot chiqariladi (3.2-rasm).

    3.2-rasm. Avtom atlashtirish sistemasining markazlashtirilgan bir pog‘onali boshqarishning strukturali sxemasi.
    Markazlashtirilgan boshqarish sistemalari quyidagi kamchiliklarga ega: barcha operativ axborotlarning markaziy boshqarish punktida to‘planishi tufayli uzluksiz ishlaydigan texnologik jarayonlarda sistem ani ta’mirlash va joriy xizmat ko‘rsatish ishlari ancha murakkablashadi; markaziy boshqarish punktini va aloqa yo‘llarini texnik jihozlashga ketadigan xarajatlar oshadi; sistemaning ishonchliligi markaziy boshqarish punktida xato-kamchiliklarni o ‘z vaqtida tuzatish mumkin bo‘lmaganligi tufayli kamaydi. Yuqorida qayd etilgan kam chiliklar m arkazlashgan ikki pog‘onali avtomatlash tirish sistem alarida qisman kamayadi. Bunga sabab ularda markazlashmagan sistemalardagi kabi shaxsiy boshqarish punktlari nazarda tutiladi (3.3-rasm).

    3.3-rasm. Avtomatlashtirilgan sistemaning markazlashtirilgan ikki pog‘onali boshqarishning strukturali sistemasi.
    Ayrim texnologik jihoz, apparat, uskunalar markazlashgan boshqaruv punktlari orqali amalga oshiriladi. Muhim texnologik parametrlar markaziy boshqaruv punktiga yuboriladi. Loyihalashda birinchi pog'ona uchun uchta boshqarish holatini nazarda tutish kerak:
    1) yiiqori pog‘onadan keluvchi buyruq uchun;
    2) bevosita birinchi pog‘onada hosil bo'luvchi buyruq uchun;
    3) bir vaqtda birinchi va yuqori (rasmda ikkinchi) pog'onalardan keluvchi buyruq uchun.
    TJB bir necha bo’linmalardan tuzilgan va ular orasidagi m asofa katta bo‘lsa, boshqarish tarkibi ko‘p pog‘onali qilinadi.
    Strukturali sxemada shartli ravishda texnologik obyekt, boshqarish punktlari (mahalliy shchitlar, operator xonasi va shu kabilar), ishlab chiqarishda qatnashuvchi texnolog-xodimlar, texnik vositalar, o ‘zaro aloqa y o ‘llari k o ‘rsatiladi; o datda, sxem a elementlari to‘rtburchak shaklida ifodalanadi (3.4-rasm).
    Texnologik jarayonlarning murakkablik darajasiga qarab tarkibiy sxemalar turli korishlarga ega bo’lishlari mumkin. Bu ko‘rinishlar, odatda, texnik topshiriqda berilgan boMadi. Bularga konstruktiv, funksional algoritmik, tashkiliy yoki ularning bir nechtasi bir sxem ada birgalikda bo‘lishi mumkin. Funksional tarkib sxemasida sistemaning har bir qismi bajaradigan vazifasi bo‘yicha tayyorlanadi [3, 4].
    Konstruktiv tarkib sxemasida sistemaning har bir qismi mustaqil konstruktiv butunligi (yaxlitligi) shaklida ifodalanadi.
    Algoritmik tarkib sxemasi sistema faoliyatida elementlarning kattaliklarni ma’lum algoritm bo‘yicha o‘zgartirishni ifodalaydi.
    Tashkiliy tarkib sxemada avtomatlashtirish sistemasidagi operativ xodimlarning o‘zaro aloqalarini ko‘rsatadi.
    Avtomatlashtirilgan qurilmaning umumlashtirilgan strukturali sxemasi (amaliy mashg'ulot)
    Obyektlarning ishlashlarini, ularning ishchi parametrlarini nazorat qiluvchi va ularning ishlashini boshqaruvchi ko‘p kanalli avtomatlashtirilgan qurilmaning (sistemani) umumlashtirilgan strukturali sxemasini quyidagi ko‘rinishda tasavvur esa bo’ladi (3.5-rasm):
    Obyektning parametrini nazorat qiluvchi va boshqaruvchi programmalashtiriladigan qurilmaning umumlashtirilgan strukturali sxemasi quyidagi bloklardan tashkil topgan [3,5]:
    DT — datchiklar to‘plami;
    SBQIM — signallarni birlamchi (oldindan) qayta ishlovchi blok (modul);
    A/RSKB — analog/raqamli


    3.4-rasm. Kislota ishlab chiqarishning pech bo’limining tarkib (konstruktiv) sxemasi.
    1—transportyorlar va tashlagichlar
    2-bunkerlar;
    3 - ta’minlovchi va tebratuvchilar;
    4-qaytayotgan qatlamli pechi;
    5—ajratuvchi qozon;
    6-siklon va elekrofiltrlar;
    7 - yo‘naltiruvchilar;
    8—transportyorlar.
    Bunda N —nazorat;
    S—signallash;
    MB—masofadan boshqarish;
    AR -avtom atik rostlash;
    DA—dispetcherlik aloqasi;
    OA-ovozli aloqa;
    MB—mahalliy boshqarish;
    AB -avtomatik boshqarish signallarni kirituvchi blok;

    3.5-rasm. Obyektning parametrini nazorat qiluvchi va boshqaruvchi programmalashtiriladigan qurilmaning umumlashtirilgan strukturali sxemasi.
    CPU — markaziy prosessor (kontroller, mikroprosessor);
    A/RSCHB — analog/raqamli signallarni chiqaruvchi blok;
    BQ - boshqaruvchi qurilma; IEM - ijro etuvchi m exanizm ;
    NQBO — nazorat qilinuvchi, boshqariluvchi obyekt;
    Dis - display;
    MKB - ma’lumotlarni kirituvchi blok;
    PROG — programmator.
    Bu yerda obyektlarning parametrlarini nazorat qiluvchi va boshqaruvchi programmalashtiriladigan sistemaning bloklarini asosiy vazifalari nazorat qilinadigan va boshqariladigan obyekt o‘rnida gazlama to‘qish stanogi, manipulator, robot, sonli programmali boshqariladigan stanok, avtom atli va shunga o'xshagan har qanday boshqariluvchi m exanizm bo’lishi mumkin.
    Obyektlarning turiga qarab nazorat qilinadigan va boshqariladigan parametrlar turli bo'lishi mumkin.
    Masalan, nazorat qilinuvchi va boshqariluvchi obyekt sifatida manipulatorni olsak, uning nazorat qilinuvchi parametrlariga: m anipulatorning ko‘p koordinatali q o ‘llariga berilgan topshiriq asosida qanday tezlik, aniqlik bilan harakatlanishi, ishning bajarilishi, h arak at chegaralarining o ‘zgarishini ta ’m inlashi, qo‘llarining panjalarini ochilib/berkilishini ko'rsatilgan vaqt oralig‘ida ta’minlashi kabi parametrlar kiradi.
    Nazorat savollari.

    1. Avtomatlashtirish sistemasining markazlashtirilgan bir pog‘onali boshqarishning strukturali sxemasi qanday tuzilgan?

    2. Avtomatlashtirish sistemasining markazlashtirilgan ikki pog‘onali boshqarishning strukturali sxemasi qanday tuzilgan?


    AVTOMATLASHTIRISH SXEMALARINI TUZISH VA O'QISH 52 bet
    Download 0.97 Mb.




    Download 0.97 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Amaliy mashg’ulot №1. Boshqarish va himoya elektr apparat (tuzilishi) larining elektr sxemalariga qo‘yiladigan shartli belgilarni o‘rganish Ishdan maqsad

    Download 0.97 Mb.