Andijon mashinasozlik institute Mashinasozlik texnologialari fakultetu Neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi

Andijon mashinasozlik institute

Mashinasozlik texnologialari fakultetu

Neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi

24-23 guruh talabasi

Nematjonov Inomjonnning Axborot texnologiyalari fanidan

Mustakil ishi

Qabul qiluvchi:Xakimova.O

Mavzu:Web dasturlashga asoslangan amaliy tizimlar.

• Reja:

1Gipermatnli axborot tizimi. Web-brouzerlar

2Web texnologiyada qo’llaniladigan dasturlash tillari

3Web sahifani Dreamweaver dasturi yordamida ishlab chiqish

4Web-saytlarni intеrnеtda joylash uchun manzil bеrish

Hozirgi vaqtda web dasturlash sohasi kosmik tezlik bilan rivojlanmoqda. Yangi texnologiyalar va g’oyalar maxsus kompaniyalar va korporatsiyalar tomonidan ishlab chiqarilishi bilan birga oddiy dasturchilar tomonidan ham yaratilmoqda. Gipermatnli axborot tizimi axborot uzellari to’plamidan, bu uzellarda aniqlangan gipermatnli aloqalar to’plamidan hamda uzel va aloqalarni boshqarish instrumentidan iboratdir.

World Wide Web texnologiyasi – bu internetda tarqatilgan gipermatnli tizimlarni boshqarish texnologiyasidir va bunga asosan, u gipermatnli tizimlarning umumiy qoidalariga mos kelishi kerak. Ya‘ni yuqorida sanab o’tilgan gipermatn tizimlarining tashkil etuvchilari web tizimida ham bo’lishi kerak.

• Butun dunyo cho’lg’ami (pautina) Word Wide Web (WWW) yoki (W3) 1989 yili paydo bo’ldi. Uning mohiyati Shveytsariyadagi CERN (The European Laboratory for partile physios – elementar zarrachalarning Evropa laboratoriyasi) deb nomlangan laboratoriyaning bir gurux olimlari ishlab chiqdilar. Ularning fikricha, har hil elektron xujjatlar o’zaro almashuv paytida istagan kompyuterda bir xil ko’rinishga ega bo’lishi kerak. Tabiiyki, bunday xujjatlar bilan ishlash muxiti etib Internet tanlangan. CERN global tarmoqdagi eng gavjum joylardan biri hisoblangan. Bu muammo bilan laboratoriya xizmatchisi fizik Tim Berners-Li shug’ullandi va 1991 yil tugatdi. CERN olimlari navbatdagi avlod HTML (Hyper text Markup Language) va WWW larning rivojlanishini bilib bergan WWW (w3 consortium) deb nomlangan Konsortsium ning yuzaga kelishiga sababchi bo’dilar. 1960 yili amerikalik olim Teodor Xolm Xelsonning shunga o’xshash muammo bilan mashg’ul bo’lganini aytib o’tish zarur. U o’z oldiga shunday maqsad qo’ygan edi: insoniyat yaratgan har xil qiymatdagi matnli xujjatlarni maxsus kompyuter tarmog’iga birlashtirish va ularni o’zaro mantiqan bog’lash. Bunda foydalanuvchi asosiy yoki qo’shimcha axborotli ixtiyoriy xujjatning bir joyidan boshqasiga o’tish mumkin.

• 1965 yili Nelson T. X. bunday matnli axborotlarni tashkil etish uslubini gipermatn, o‗zining amalga oshmagan loyixasini esa Xanadu deb nomladi. Ana usha T. Nelsonning Xanadu dagi goyasi WWW ning rivojiga turtki bo’ldi Fizik Tim Berners–Li o’zining yaratgan o’zaro bog’langan platformali mustaqil matnli xujjatlarni yozish tilini HTML deb nomladi. Bu xujjatlar o’zaro gipermurojaatlar yordamida bog’lanadi. Gipermurojaat - bu internet saxifasidagi boshqa ob‘ekt bilan bog’lovchi ajratilgan so’z turkumi. Axborotning turli tarkibiy qismlari orasidagi aloqa. U WWW doirasidagi ob‘ektdan ob‘ektga o’tishni ta‘minlaydi. Gipermatnli xujjatlar bilan tanishib chiqish uchun Tim Berners – Li Web – (sharxlovchi) deb nom olgan programma yozdi. 1993 yili amerikalik talaba Mark Andressen Mosaic Web – sharxlovchi dasturni yozdi. Bu dastur birinchilar qatori grafik interfeysga ega bo’ladi va sichqoncha bilan ishlay boshlaydi. Mosaic ishlatish uchun qulay, UNIX, PC, va Macintosh platformalarida ishlaydi va bepul tarqatiladi.Biroq vaqt o’tgach tadqiqotchi Mosaic asoschi Silicon Graphics bilan birlashdi. Ular hozirgi kunda brouzer – Netscapeni yaratdilar. Taxminan Webdagi barcha trafiklarning 80% Netscapega to‗g‗ri keladi. Xonadonlardagi kompyuterlarni Netscape bilan tekin yuklash mumkin. Keyinroq bozorda Microsoft kompaniyasi maxsuloti Internet Explorer nomli yangi brouzer paydo bo’ldi. U ham tezda internet tarmog’iga kiritila boshladi. qaysi bir jixatdan WWW ning mashxur bo’lib ketishi 16 Microsoft Windows ga o’xshab ketadi. Windows MS DOS matn barcha vazifalarni qulay grafik interfeys orqali bajaradi.

• Xuddi shunday WWW ning grafik moxiyati Internet va elektron aloqa vositalarining e‘tiborini jalb etdi.Kelajakdagi WWW brouzer va kompyuterlarda axborotlarning tashqi ko’rinishi bilan boshqariladigan, ishlatishda eng qulay til HTML bilan chambarchas bog’lanadi. Oxirgi yillar mobaynida HTML da bir qancha o’zgarishlar sodir bo’ldi. 24-dekabr 1999 yil maxsus notijorat tashkilot WWW Consortium (W3C) tomonidan qabul qilingan HTML fayllari, shaxsan, audio – videokliplar bilan ishlashda, ayniqsa saxifalarni o’zaro bog’lashda katta qulaylik tug’diradi. Web tizimini gipermatn tizimi sifatida ikki nuqtai nazar sifatida ko’rish Hech bir web - saytni dasturiy modullarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Funktsional jihatdan qulay zamonaviy web – saytlar tuzish uchun ko’plab texnik vositalar va texnologiyalar mavjuddir. Web – saytlarni ishlab chiqish uchun quyidagi dasturiy instrumentlardan foydalanish mumkin : HTML, DHTML, JavaScript, XML/XSL, Java, Flash, PHP, Perl, SUBD MySQL. Gipermatn belgilash tili - HTML HTML (Hyper Text Markup Language – gipermatn belgilash tili) internetning asosiy fundamental texnologiyasi hisoblanadi.