Bog'liq Arxitekturaviy kompozitsiya asoslari (X.Po\'latov va b.)
Hajmiy-fazoviy kompozitsiya turlari bo'yicha klauzura va vazifalar Klauzura va vazifalar talabaning fazoviy tasavvurini rivojlantirishga,
inshoot, majmualaming hajmiy-fazoviy kompozitsiyalarini b iror turga ajra-
tish nisbiy ekanligini tushuntirishga qaratilgan.
1-klauzura. KO M POZITSIYANING ASOSIY TU RLA RINI
TA SHK IL ETISH
Uch: frontal, hajmiy va fazoviy kompozitsiyalar tuziladi.
Unsurlar va
maket asosi aw aldan uyda tayyorlanadi. Unsurlarning shakli, nisbati va
kattaliklari tayyorlanayotganda kompozitsiyadagi b arch a unsurlarning
uyg‘unlikdagi o ‘zaro bog‘liqligi yodda tutilishi lozim. U nsurlarning fazoda-
gi holatlari shartli ravishda odam jussasi orqali belgilanadi.
Vazifa uchun kerakli bo'ladigan narsalar: (shartli ravishda) maket asosi
20x30 sm o ‘lchamli planshet, bu o ‘lcham zarur hollarda o'zgarishi mumkin;
aw aldan tayyorlab qo‘yilgan to 'g 'ri to ‘rtburchaklar (kub, parallelepiped),
silindr, shar, piramida va hokazo; ixtiyoriy shakldagi unsurlardan taxmi-
nan 7—9 dona bo'lishi m um kin. Unsurlar o ‘lcham i m aket asosining
o ‘lchamlari bilan mutanosib bo'lishi kerak.
2-klauzura. K O M POZITSIY A ASOSIY TU RLA RINING
0 ‘Z A R 0 B O G ‘LIQ LIG I
Kompozitsiya turlarining biridan ikkinchisiga o ‘tish bosqichlari baja-
riladi, ya’ni:
a) frontal kompozitsiyadan hajmiy kompazisiyaga;
b) frontal kompozitsiyadan fazoviy kompazisiyaga;
d) hajmiy kompozitsiyadan fazoviy kompozitsiyaga o ‘tiladi.
Unsurlarni o‘rin almashtirish yo‘li bilan bir kom pozitsiya turini ik-
kinchi kompozitsiya turiga aylantiriladi. Vazifani bajarishda kompozitsiya
ko‘rinishining buzilishi va yangi k o £rinishi tashkil topishi bosqichlari qayd
etiladi. Masalan, frontal kompozitsiya dastlabki hoi qilib olinadi va uni bir
necha bosqichda hajmiy yoki fazoviy kompozitsiyaga aylantiriladi. Hajmiy va
www.ziyouz.com kutubxonasi
fazoviy kompozitsiya turlari dastlabki hoi sifatida qabul qilingan hollarda
ham yuqoridagilarga o'xshash ishlar amalga oshiriladi.
Klauzura uchun kerak bo‘ladigan narsalar: planshet va unsurlar, ular-
ning o ‘lcham va shakllari talabaning ixtiyoriga ko‘ra tayyorlanadi.
