Bog'liq Axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizmlar. Dadabayeva R.A, Shoaxmedova N.X, Ibragimova L.T
18.5. Banklarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining y dasturiy ta’minlanishi Banklar tomonidan 2012 - 2016-yillarda axborot tizimlari va
texnologiyalarini rivojlantirish b o ‘yicha ishlar davom ettirildi.
Xususan,
2012-yil
21-martda
kuchga
kirgan
0 ‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining PQ-1730-sonli qarori hamda
l i n i n g 1- ilovasiga asosan respublika miqyosida, jum ladan banklar tizimida
ham o ‘tgan yillar davomida zamonaviy axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarini yanada takomillashtirilgan holda joriy etish va
rivojlantirish
chora-tadbirlari
ishlab
chiqildi
ham da
ulami
bosqichma-bosqich amalga oshirish b o ‘yicha faoliyat olib borildi.
Bankning global hisoblash tarm og‘ida 300 dan ziyod tuzilmalar
mavjud b o ‘lib, ulam ing 3 ming 800 ta ishchi stansiyalari real vaqt
rejimida bankning M arkaziy apparatida joylashgan yagona balans
bazasi orqali o ‘z mijozlariga hisob-kitob xizmatlarini k o ‘rsatmoqda.
Shuni ta ’kidlash joizki, banklar respublikaning agrar sektoriga
xizmat k o ‘rsatuvchi eng yirik banklardan biri hisoblanib, uning
m a’lumotlar bazasi hajmi 8 Terrabaytni tashkil etadi. Qurilgan
axborot-kommunikatsiya infratuzilmasi esa bank tizimida taq-
simlangan moliyaviy axborotni qayta ishlovchi “OLAP” texno
logiyalarini amalga oshirishning klassik variantidan iboratdir.
Keyingi 2 0 1 3 - 2 0 1 6 yillarda banklar qog‘ozsiz texnologiyalami
rivojlantirish borasida ham bir qator ishlarni amalga oshirdi.
Jumladan, elektron hujjat aylanish tizimi ishi kengaytirilib, hozirda
ushbu tizimda 540 ta foydalanuvchilar qayd etildi. Hozirgi kunda
ushbu dastur ta ’minotini hududiy boshqarmalar ish jarayoniga tatbiq
etish ham da ushbu dastur funksiyalarini kengaytirish bo‘yicha ishlar
amalga oshirilmoqda. Shu bilan birga, bank maxalliy va davlat
organlari orasida hujjat aylanish tizimiga ham ulanib (e-XAT tizimi),
hozirda uning faol ishtirokchisiga aylandi.
Tizimga o ‘zi boruvchi yuklama sharoitlarida unumdorlikni
qo'llab-quw atlashni ko ‘pgina qudratliroq apparatli platformaga
o ‘tish zarurligiga olib keladi. Shuning uchun ham bazali vositalar
amaliy tizimini yangi apparatli platformaga amaliy dasturiy
ta ’minlanishini hech qanday chuqur o ‘zgarishlarsiz k o ‘chirish
imkoniyatini ta ’minlashlari kerak.
453
Bazaviy vositalarda har hil dasturiy platformalar (NetWare,
Windows NT, UNIX va boshqalar)ni birlashtirish imkoniyatini va
buning natijasida tizimni epchillik bilan kengayishi va o ‘sishini,
uning yangi ish joylar va har hil sinfdagi serverlar bilan to ‘ldirilishi
imkoniyati bilan ta ’minlovchi tarmoqli vazifalam i mavjud b o ‘lishi
zamonaviy tizimning zarur belgisi b o ‘ladi.
Amaliy va iste’mol xususiyatlariga nisbatan ABTning asosiy
xususiyatlari quyidagilardan iborat:
