|
Axborot texnologiyalari” kafedrasi “MA’lumotlar tuzilmasi va algoritmlari” fanidan amaliy mashg‘ulotlarini bajarish bo‘yicha
|
| bet | 3/39 | | Sana | 12.06.2024 | | Hajmi | 2,32 Mb. | | #262963 |
Bog'liq uslubiy qo\'llanma 3Type
|
Typical Bit Width
|
Typical Range
|
char
|
1byte
|
-127 dan 127 yoki 0 dan 255
|
unsigned char
|
1byte
|
0 dan 255
|
signed char
|
1byte
|
-127 dan 127
|
int
|
4bytes
|
-2147483648 dan 2147483647
|
unsigned int
|
4bytes
|
0 dan 4294967295
|
signed int
|
4bytes
|
-2147483648 dan 2147483647
|
short int
|
2bytes
|
-32768 dan 32767
|
Boolean ma’lumotlar turi bilan e’lon qilinadi bool kalit so‘z va faqat qiymatlarni qabul qilishi mumkin true, yoki false. Qiymat qaytarilganda true = 1 va false = 0(2-rasm).
2-rasm. Bool tipining ishlashi prinsipi.
Char Ma’lumotlar turi saqlash uchun foydalaniladigan yagona belgi. Belgilar ‘A’ yoki ‘c’ kabi bir tirnoq bilan o‘ralgan bo‘lishi kerak.
String - Turi belgi (matn) bir ketma-ketlikni saqlash uchun ishlatiladi. satrda yozilganidek qo‘sh tirnoqda yozilishni unutmang. Misol uchun string ism = " ‘ “MasterSherkulov”; Satrlardan foydalanish uchun siz qo‘shimcha kutubxonadan foydalanishingizga to‘g‘ri keladi kutubxonaga kiritishingiz kerak(3-rasm):
3-rasm. String tipini ishlash prinsipi.
Ma’lumotlarning ixtiyoriy toifasi qiymatlar sohasi va ular ustida bajarilishi mumkin bo‘lgan amallar orqali tavsiflanadi. void kalit so‘zi hech qanday toifaga ega emaslikni anglatadi. Bunday toifadagi funksiyalar hech qanday qiymatni qaytarmaydi. Lekin asosiy dastur tanasi, ya’ni main() funksiyasi void toifasiga ega bo‘lolmaydi, u int toifasida bo‘lishi kerak.
Amallar odatda unar ya’ni bitta operandga qo‘llaniladigan amallarga va binar ya’ni ikki operandga qo‘llaniladigan amallarga ajratiladi.
Binar amallar additiv ya’ni qo‘shuv [+] va ayirish [–] amallariga, hamda multiplikativ ya’ni ko‘paytirish [*], bo‘lish [/] va modul olish [%] amallariga ajratiladi. Additiv amallarining ustuvorligi multiplikativ amallarining ustuvorligidan pastroqdir. Butun sonni butun songa bo‘lganda natija butun songacha yaxlitlanadi. Masalan, 10/3=3, (-10)/3=-3, 10/(-3) =-3.
Modul amali butun sonni butun songa bo‘lishdan hosil bo‘ladigan qoldiqqa tengdir. Agar modul amali musbat operandlarga qo‘llanilsa, natija ham musbat bo‘ladi, aks holda natija ishorasi kompilyatorga bog‘liqdir.
Unar amallarga ishorani o‘zgartiruvchi unarminus [–] va unar plus [+] amallari kiradi. Bundan tashqari [++] va [--] amallari ham unar amallarga kiradi.
[++] unar amali qiymatni 1 ga oshirishni ko‘rsatadi. Amalni prefiks ya’ni ++i ko‘rinishda ishlatish oldin o‘zgaruvchi qiymatini oshirib so‘ngra foydalanish lozimligini, postfiks ya’ni i++ ko‘rinishda ishlatishdan oldin o‘zgaruvchi qiymatidan foydalanib, so‘ngra oshirish kerakligini ko‘rsatadi. Masalan, i qiymati 2 ga teng bo‘lsin, u holda 3+(++i) ifoda qiymati 6 ga, 3+i++ ifoda qiymati 5 ga teng bo‘ladi. Ikkala holda ham i qiymati 3 ga teng bo‘ladi.
[--] unar amali qiymatni 1 ga kamaytirishni ko‘rsatadi. Bu amal ham prefiks va postfiks ko‘rinishda ishlatilishi mumkin. Masalan, i qiymati 2 ga teng bo‘lsin, u holda --i ifoda qiymati 1 ga, i-- ifoda qiymati 2 ga teng bo‘ladi. Ikkala holda ham i qiymati 1 ga teng bo‘ladi.
Masala: Ushbu masalalarni C++ dasturlash tilida int a=100, b=10, c=5; qiymatlar berilgan. Sikl, unar va arifmetik amallar yordamida ekranga a=4 va b=810 natija chiqsin
Dasturning ko‘di:
#include
#include
using namespace std;
int main(int argc, char *argv[])
{ int a=100,b=10,c=5;
for(int i=0; i<2; i++)
{ a/=b-c; }
for(int i=0; i<2; i++)
{ b*=a+c; }
cout<<“a=”<cout<<“b=”<system(“PAUSE”);}
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Axborot texnologiyalari” kafedrasi “MA’lumotlar tuzilmasi va algoritmlari” fanidan amaliy mashg‘ulotlarini bajarish bo‘yicha
|
