Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari univers

Download 420,43 Kb.
bet	5/15
Sana	17.12.2023
Hajmi	420,43 Kb.
	#121573

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

Bog'liq
falsafa 2023y

XIX asr oxiri va XX asr boshidagi falsafiy tafakkur. Mintaqamiz XIX asr oxirlarida Chor Rossiyasi tarkibiga zo‘rlik bilan qo‘shib olindi a bu ijtimoiy tafakkurda chuqur iz qoldirdi. Turkistonda ma’rifatchilik harakatining avj olishi jadidchilik g‘oyalarining vujudga kelishida muhim o‘rin egalladi. Lekin Sho‘rolar davrida )adidchilik ko‘pincha bir tomonlama talqin qilindi, uning g‘oya va maqsadlarini soxtalashtirish va hatto
uni millatchilik harakati deb baholash hollari ham bo‘ldi.
O‘sha davrda jadidchilik harakatining qator vakillari yetishib chiqdi. Bular Muna var qori, Avloniy, Behbudiy, Fitrat, Cho‘lpon na boshqalardir.
Mahmudxo‘ja Behbudiy (1875-1919) jadidchilik harakatining asoschilaridan biri bo‘1ib, yangi maktablar qurish, yosh avlodni mustaqillik ruhida tarbiyalash, ularni ilmli qilish, ma’rifat va taraqqiyot uchun kurashga katta hissa qo‘shgan mutafakkirdir. Behbudiy yangi maktablar uchun «Risolayi asbobi savod», «Riso- layi jug‘rofıyai umroniy», «Kitobat ul-atfol», «Amaliyoti islom ,
«Risolai jug‘rofiyai rusiy» va boshqa darsliklarni yozadi. Uning asosiy asari «Padarkush» dramasidir. Bulardan tashqari, Beh- budiy ko‘plab publitsistik maqolalar yozdi, matbuotda xizmat qil- di, nashr ishlari bilan mashg‘ul bo‘ldi. Uning maqolalarida millat va Vatan taqdiri, mustaqillik g‘oyasi, axloq va ta’lim-tarbiya va boshqa masalalar o‘rin olgan.

xulosa

XX asrning boshlaridan 80 — yillarning oxirigacha dunyoning juda katta hududida hukmronlik qilgan bu mafkura sobiq Ittifoq tarqalishi bilan uning hududida o‘z ustuvorligini yo‘qotdi. Uning katta salbiy oqibati ayniqsa o‘tmish madaniy va falsafiy merosiga bo‘lgan munosabatda yaqqol namoyon bo‘ldi. Bu falsafaning metodologik prinsiplari — sinfiylik va partiyaviylik xolis xulosalar chiqarishga imkon qoldirmas edi. ularga mos kelmaydigan har qanday ta’limot qoralanar, hatto butunlay inkor qilinardi.

Ilk o‘rta asr Sharq falsafasi va uyg‘onish davri.

Download 420,43 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 15

Download 420,43 Kb.