• KAFEDRA RƏİSİ
  • Müasir
  • Azərbaycan respublikasi föVQƏladə hallar naziRLİYİNİn akademiyasi




    Download 0,82 Mb.
    bet1/7
    Sana17.12.2023
    Hajmi0,82 Mb.
    #121312
      1   2   3   4   5   6   7
    Bog'liq
    11. Müasir dövrdə Qlobal yer təyini sisteminin rolu
    10. Xəritədə reylefin təsviri . Xəritə üzərində hesablama işlərinə təsir edən amillər, 12.Meyillilik. Xəritə üzərində işlər və maarşurutun tərtibi

    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
    FÖVQƏLADƏ HALLAR NAZİRLİYİNİN
    AKADEMİYASI
    ____________________ fakültəsi
    Hərbi kafedra


    Topografiya-3 fənnindən
    KURS İŞİ


    I semestr


    Taqım
    KURSANT:
    MÜƏLLİM:_________________________________
    KAFEDRA RƏİSİ: Polkovnik, Hüseynqulu Həsənov

    Müasir dövrdə Qlobal yer təyini sisteminin rolu
    Plan:

    1. Giriş

    2. Əsas hissə

    • Qlobal yer təyini sistemi

    • Tarixi

    • Müasir dövrdə Qlobal yer təyini sisteminin rolu

    1. Nəticə

    2. Ədəbiyyat

    Giriş
    Tədqiq edilmiş ərazilərdə obyektiv məkan məlumatlarının əldə edilməsi, öyrənilməsi və təqdim edilməsi məqsədi ilə atmosfer üzərində quraşdırılmış aero kamerası vasitəsi ilə Yer üzündən müəyyən bir hündürlükdə bir ərazinin fotoşəkilidir
    Aerofotoqrafiya zamanı düzgün marşrut marşrutlaşdırması üçün, bir fotoşəkildə çəkilən ərazi saytının bir hissəsi mütləq digər tərəfdən nümayiş etdirilməlidir. Aerofotoşəkilləri bu xüsusiyyət uzununa üst-üstə düşür. Uzunluqlu üst-üstə düşürmə, iki fotoşəkil çəkilən ərazinin hər bir fərdi vahidə göstərilən nisbətdə faizlə ifadə olunan nisbətidir. Aerofotoşəkillərində uzun müddətli üst-üstə düşmənin dəyəri 60% -dir, baxmayaraq ki, xüsusi hallarda bu dəyərlər bu şəkillərin tələblərinə uyğun olaraq dəyişdirilə bilər.
    Geniş bir sahənin aerofotoqrafiyasını həyata keçirmək tələb olunarsa, bu sahənin fotoşəkilləri birbaşa qarşılıqlı bir sıra paralel marşrutlarla aparılır. Belə bir fotoşəkildə üst-üstə düşmənin standart dəyəri ümumiyyətlə 30% -dir.
    Aerofotoqrafiya üçün, fotoqrafik əraziyə nisbətən uçuşun hündürlüyü, aero kamera kamera fokus uzunluğu, mövsüm, vaxt və marşrutlaşdırma qaydası müəyyən edilir.
    Hər bir fotoqrafiya anında aerofotoqrafiya zamanı bazanın hərəkətliliyi səbəbindən lens dizayn mərkəzi və aero fotoşəkili düzəldilmişdir. Təsvirin qəbul edilmiş koordinat sisteminə nisbətən məkan mövqeyini müəyyən edən dəyərlərə görünüşün xarici yönümlü elementləri deyilir. Bunlar dizayn mərkəzi x s , y s , z s və üç koordinatlı baltalar ətrafında təsvirin rotasiyası müəyyən üç açılar üç lineer koordinatlarıdır.
    Açılan fotoşəkillərin fotoqrafik nöqtələrinin məkan koordinatlarını müəyyən etmək üçün ilk növbədə təsvirlərin xarici yönümlü elementləri tapılır. Bu nöqtələr şəkillərdə açıq şəkildə görünən geodeziya və ya digər obyektlərin müəyyən etibarlı müəyyənləşdirilmiş koordinatları ola bilər. Aerofotoqrafiyanın xarici istiqamətləndirilməsində uçuş elementləri yaratmaq üçün aşağıdakı qurğular istifadə olunur:
    statoscope - ( στήτός - " ayaqda, hərəkətsiz " + σκοπέω - " müşahidə ") bir təyyarənin uçuş hündürlüyündə dəyişiklikləri cihazda atmosfer təzyiqi və təzyiqdə ölçülmüş dəyişiklikdən qeyd etmək üçün bir cihazdır. Stetoskop əsasən aerofotoqrafiya üçün nəzərdə tutulub.
    Ən çox rast gəlinən iki eyni avtomatik avtomatik manometrik sistemdən ibarət olan maye diferensial barometri . Manometrik borularda, təzyiq və havanın temperaturunda havanın temperaturu, fotoqrafik nöqtələrin barometrik yüksəklikləri və dəyişiklikləri 0.5-1.0 m-lik dəqiqliklə ( barometrik formuldan və ya " barometrik mərhələdən " istifadə etməklə) hesablanır.
    radio altimetr - ( radyometr - köhnəlmiş, digər Avropa dillərinin törəməsi) radio-mühəndislik üsulları ilə Yer üzündə təyyarə uçuşu ( təyyarə, vertolyot , peyk , və s.) Uçuşunun həqiqi hündürlüyünü müəyyənləşdirmək üçün qurulmuş və ya yerə əsaslanan bir cihazdır. Uçuşun nisbi və ya mütləq hündürlüyünü ölçmək üçün nəzərdə tutulmuş barometrik altimetrə əlavə və alternativdir. Əslində, radio altimetri bir radio aralığını tapmaq üçün xüsusi haldır və ya ixtisaslaşdırılmış bir radardır , lakin təsniflə təsnifatın rahatlığı səbəbiylə ayrı bir cihaz sinifinə ayrılır.

    • radio geodeziya stansiyaları - bir təyyarə məsafəsində yerin yerində yerləşən stansiyalara dəqiq geodeziya koordinatlarına malik olan nöqtələrə qədər olan məsafələri müəyyən etməyə imkan verir.

    Məqsədi, bütün məlumatlar dizayn mərkəzinin koordinatlarını hesablamağa imkan verir. Gyrovertical oxunuşlar imicin açılarını tapmaq imkanı verir. Bu eyni açılar, ulduzlu göyləri, Günəşin mövqeyini və ya üfüq xəttini çəkən görünüşlərin işlənməsi ilə müəyyən edilə bilər.
    Tarixi
    İlk aerofotoqrafiya 1858 - ci ildə Paris üzərində baş vermişdir. Fransız fotoqrafı və aerodromu Gaspard-Felix Tournaschon tərəfindən daha yaxşı tanınan Nadar adlı taxma adı altında edildi. 
    1887-ci ildə fransız fotoqrafı Artur Buttut bir uçurtma ilə inkişaf etmiş və fotoşəkil çəkmişdir .
    Aerofotoqrafiya müxtəlif üsulları arasında olduqca ekzotik var. Beləliklə, 20-ci əsrin əvvəllərində Alman peyğəmbər Julius Neubronnerpost-göyərçinlərin köməyi ilə " Üstündən landşaftların surətini çəkmək üsulu və vasitələri " ni patentləşdirdi . Bu metod 1909-1911-ci illərdə Dresden , Frankfurt və Parisdəki beynəlxalq sərgilərdə uğur qazanmış və mükafat qazanmışdı. [4] Birinci Dünya müharibəsi zamanı hava kəşfiyyatını aparmaq üçün istifadə edilən göyərçin fotoqrafiya və müasir "canlı hüceyrələri" üçün prototip olmuşdur. yabanı və ev heyvanlarına quraşdırılmışdır.





    Download 0,82 Mb.
      1   2   3   4   5   6   7




    Download 0,82 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Azərbaycan respublikasi föVQƏladə hallar naziRLİYİNİn akademiyasi

    Download 0,82 Mb.