Банкларда комплаенс назорат фанининг пердмети, мақсад ва вазифалари

Банкларда комплаенс назорат тушунчаси

• Zamonaviy komplayens tarixi yigirmanchi asrning boshlarida, AQShda iqtisodiyotning turli sohalarini nazorat qiluvchi birinchi agentliklar paydo bo’lgan paytdan boshlangan. Komplayens tushunchasi AQShda yigirmanchi asrning 80-yillardagi inqirozdan keyin paydo bo’ldi va keyinchalik Yevropaga kirib keldi.
• Aksariyat yirik va o’rta kompaniyalar uchun juda salbiy taʼsir ko’rsatgan inqirozdan keyin, u keltirgan katta yo’qotishlardan so’ng, moliyaviy tashkilotlarning yuqori rahbariyati bunday holatlarga qayta yo’l qo’ymaslik uchun ularni oldini olish yaxshiroq ekanligini tushunib yetdi

Банкларда комплаенс назорат тушунчаси

• “Komplayens” so’zi ingliz “compliance” so’zidan olingan bo’lib, muvofiqlik, rozilik, bo’ysunish degan maʼnolarni anglatadi. Banklardagi komplayensni uchta yirik qismlarga bo’lish mumkin bo’ladi:

1) Ichki komplayens; 2) Regulyativ komplayens; 3) Huquqiy komplayens.

• Ichki komplayens bankning Boshqaruv Kengashi tomonidan o’rnatilgan meʼyorlari bo’lib, unga bankda ishlaydigan barcha xodimlar rioya etishi shart bo’ladi.
• Regulyativ va huquqiy komplayens esa bank faoliyat yuritayotgan mamlakat va xalqaro normalarga muvofiq tarzda bankning faoliyat ko’rsatishi hisoblanadi.
• Komplayens bank faoliyatida tartib va intizom o’rnatilishida muhim rol o’ynashi va bankda tizimli xatoliklar kelib chiqishini oldini olishga qaratilgan bo’lishi kerak.

Банкларда комплаенс назорат тушунчаси

• "Komplayens" тушунчаси kompaniyaning ichki siyosati va tartiblariga rioya qilishni rag'batlantiradi va tashkilot vakili yuqori professional va axloqiy me'yorlarga muvofiq harakat qiladigan muhitni yaratish orqali amalga oshiriladi.
• G'arb mamlakatlarida Komplayens bugungi kunda deyarli barcha sohalarda mavjud: moliya va sug'urta tashkilotlari, ishlab chiqarish korxonalari, tibbiyot, savdo va boshqa sohalarda.
• Komplayens nazorat - bu kredit tashkilotida moliya bozorlaridagi faoliyatning moliya bozorlari to'g'risidagi qonun hujjatlariga muvofiqligi ustidan ichki nazorat.