|
Bilimlendiriw, ilim h
|
| bet | 6/6 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 268,5 Kb. | | #124396 |
Bog'liq SURAJ AMANMURATOV kur jumisi 1ULÍWMA JUWMAQ
Elektr zaryadı shamasın hám basqa faktorlarǵa qanday baylanıslı? Bul máseleni 1780-jıllarda fransuz fizigı Sharl Kulon (1736-1896 ) úyrengen. Ol burama tárezinen paydalanǵan, bul tárezi Kavendish gravitatciya turaqlısın anıqlawda paydalanǵan apparatqa júdá uqsaydı. Elektr zaryadın subatomik bóleksheler alıp yuradi. Ápiwayı elementte teris zaryadtı elektronlarda, oń zaryadtı bolsa atom yadrolaridagi protonlarda saqlanadı.Daniyalıq fizikalıq X.Ersted elektr tokınıń magnit strelkasına tásir kórsetiwin jańalıq ashıw menen (1820) elektr teoriyasında jańa basqısh — toktıń magnit ózgeshelikleri haqqındaǵı táliymattı baslap berdi. Fransuz fizigı, matematigi hám ximiki A. Amper ózgermeytuǵın toklardıń óz-ara tásirin úyrenip, eki elementar toktıń óz-ara tásir kúshleri toklar kóbeymesine tuwrı proporcional (proporsional ) lıǵın anıqladı (1820 ) (qarań Amper nızamı).Maykl Faraday óziniń elektroliz tájiriybelerinde birinshi bolıp elektr zaryadınıń diskret tábiyatın belgiledi. Robert Millikanning neft tamshıları tájiriybesi bul haqıyqattı tuwrıdan-tuwrı kórsetti hám elementar zaryadtı ólshedi.
PAYDALANÍLǴAN ÁDEBIYATLAR
|
| |
