|
Biologiya (2) — копия cdr Pdf ko'rish
|
bet | 156/192 | Sana | 07.06.2024 | Hajmi | 5,73 Mb. | | #261392 |
Bog'liq AXBOROT XAVFSIZLIGI
xavfsizligini ta'minlash kabi muhim vazifalarni amalga oshiruvchi
dasturlar majmuyidan iborat.
Internetning axborotli qismi internet tarmog'ida mavjud bo'lgan
turli elektron hujjat, grafik, rasm, audioyozuv, videotasvir va h.k. lar
ko'rinishidagi axborotlar majmuyidan tashkil topganxiJlar butun tarmoq
bo'ylab taqsimlanishi mumkin. Masalan, siz kompyuteringizda
o'qiyotgan elektron darslikning matni bir manbadan, undagi rasmlar va
tovush ikkinchi manbadan, videotasvir va izohlar uchinchi manbadan
yig'ilishi mumkin. Shunday qilib, tarmoqdagi elektron hujjatni o'zaro
moslashuvchan «giperbog'lanishlar» orqali bir necha manbalar majmuyi
ko'rini-shida tashkil etish mumkin. Natijada millionlab o'zaro bog'langan
elektron hujjatlar majmuyidan tashkil topgan axborot muhiti hosil
bo'ladi.
Internet tarmog'ining mohiyatini tushunish uchun uning mantiqiy
tuzilishini tushunish kerak. Ushbu mantiq bilan tanishib chiqamiz.
Ma'lumki, avtomobildan foydalanganda transport turlari uchun
belgilangan qonun-qoidalarga rioya qilish shart. Xuddi shunday internet
xizmatidan foydalanuvchilar uchun ham hammaga bir xil bo'lgan
kompyuterda ma'lumotlarni uzatish tartibini belgilovchi yagona
qoidalar majmuyi belgilangan.
Ikki kompyuter orasida ma'lumotlarni uzatish tartibi va formatini
belgilovchi qoidalar majmuyi bayonnoma (protokol) deb ataladi.
Masalan http, ftp va boshqalar bayonnomaga misol bo'la oladi.
Tarmoqda ishlash uchun berilgan bayonnomaga, mos holda, ma'-
lumotlarni uzatish imkonini beradigan maxsus dastur ta'minotiga ega
bo'lishi kerak. Bunday dasturlar bayonnomalarni amalga oshirish
deyiladi. Ular operatsion tizimda joylashtirilgan bo'lishi yoki alohida
amaliy dasturlar paketi sifatida yaratilishi mumkin. Hozirgi zamon
operatsion tizimlarining barchasi internetda ishlashni ta'minlovchi asosiy
bayonnomalarga ega.
Internetda axborotni paketli uzatish prinsipidan foydalaniladi. Endi
axborotni paketli uzatish mazmuni bilan tanishib chiqamiz.
Internet va unda ishlashni tasawur qilish uchun telefon tarmog'ini
eslashingiz mumkin. Chunki telefon tarmog'ida ham shunga o'xshash
aloqa kanali ishlatilib, bir necha daqiqada dunyoning xohlagan nuqtasi
bilan bog'lanish mumkin. Albatta, bu o'xshatish shaklan bir xil bo'lsa-da,
ish prinsipi bo'yicha katta farq qiladi. Ya'ni telefonda gaplashish paytida
|
| |