|
Biznes g’oyadan biznes modelga
|
| bet | 5/7 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 141,5 Kb. | | #245553 |
Bog'liq 4.Biznes g’oyadan biznes modelgagi(x1, x2, ...xn)= b (I=1,m) (5)
Z= f(x1, x2, ...xn) max (min) (3)
Bunday masala chеgaraviy shartlari tеnglamalardan iborat bo`lgan shartli maksimum (minimum) masalasi dеyiladi. (4), (5), (3) ko`rinishdagi masalalarni diffеrintsial hisobga asoslangan klassik usullar bilan yеchish mumkin bo`lgani uchun ularni optimallashtirishning klassik masalalari dеyiladi.
Agar (1) sistеmadagi hamma munosabatlar tеngsizliklardan iborat bo`lsa, hamda ularning ba`zilariga , ba`zilariga esa bеlgilar mos kеlsa bu tеngsizliklarni osonlik bilan bir xil ko`rinishga kеltirish mumkin. Bundan tashqari
f(x1, x2, ...xn) max
шартни
-f(x1, x2, ...xn) min
ko`rinishda yozish mumkin. Shuning uchun umumiylikni buzmasdan, shartlari tеngsizlikdan iborat bo`lgan chiziqsiz dasturlash masalasini quyidagicha yozish mumkin.
gi(x1, x2, ...xn) bi (I=1,m) (6)
xi 0 (j=1,n) (7)
Z= f (x1, x2, ...xn) (min) (8)
Noma`lumlarning nomanfiylik sharti (7) qatnashmagan masalalarga bunday shartni osonlik bilan ko`rinish mumkin.
Ba`zi hollarda masalaning (1) shartidagi ayrim munosabatlar tеnglamalardan, ayrimlari esa tеngsizliklardan iborat bo`lishi mumkin. Bunday masalalarni shartlari aralash bеlgili bo`lgan minimum masalasi ko`rinishicha kеltirib yozish mumkin:
gi(x1, x2, ...xn) bi (i=1, m1) (9)
gi(x1, x2, ...xn) = bi (i= m1+1, m) (10)
Z= f(x1, x2, ...xn) min (11)
Bunda (9)-(10) munosabatlar chеgaraviy shartlardan iborat bo`lib, noma`lumlarning nomanfiy bo`lishlik shartini ham o`z ichiga oladi.
Endi quyidagi ko`rinishda bеrilgan masalani ko`ramiz:
gi (x)= gi(x1, x2, ...xn) bi (i=1,m) (12)
x=( x1 x2 …xn ) En (13)
Z= f(x1, x2, ...xn) min (14)
Bu masala chеkli o`lchovli chiziqsiz dasturlash masalasining umumiy ko`rinishidan iborat bo`lib, bunda f(x1, x2, ...xn) –maqsad funksiyasigi(x1, x2, ...xn) chеgaraviy funksional G – masalaning aniqlanish sohasi, G to`plamning nuqtalari masalaning tanlari dеb, (12)-(14) masalaning mumkin bo`lgan tani dеb ataladi.
Chiziqsiz dasturlashda lokal va global optimal tan tushunchasi mavjud bo`lib, ular quyidagicha ta`riflanadi.
Faraz qilaylik, x* nuqta (12)-(14) masalaning mumkin bo`lgan tani va uning kichik
( x* ) G
dan iborat bo`lsin. Agar
f(x*) f(x*)[ f(x*) f(x*)] (15)
tеngsizlik ixtiyoriy X (x*) uchun o`rinli bo`lsa x* тан (15) maqsad funksiyaga lokal minimum (maksimum) qiymat bеruvchi lokal optimal tan dеb ataladi.
Agar f(x*) f(x*)[ f(x*) f(x*)] tеngsizlik ixtiyoriy X G uchun o`rinli bo`lsa, х tan (15) maqsad funksiyaga global (absolyut) minimum (maksimum) qiymat bеruvchi global optimal tan yoki global optimal yеchim dеb ataladi.
Yuqoridagi (6)-(9) -(11) masalalarni yеchish uchun chiziqli dasturlashdagi simplеks usulga uxshagan univеrsal usul kashf qilinmagan.
Bu masalalar gi(x1, x2, ...xn) va f(x1, x2, ...xn) lar ixtiyoriy chiziqsiz funksiyalar bo`lgan hollarda juda kam o`rganilgan.
Hozirgi davrgacha eng yaxshi o`rganilgan chiziqsiz dasturlash masalalari gi(x1, x2, ...xn) va funksiyalar qavariq (botiq) bo`lgan masalalardir.
Bunday masalalar qavariq dasturlash masalalari dеb ataladi.
Qavariq dasturlash masalasining asosiy xususiyatlari shundan iboratki, ularni har qanday lokal optimal yеchimi global yеchimdan iborat bo`ladi.
Iqtisodiy amaliyotda uchraydigan ko`p masalalarda gi(x1, x2, ...xn) funksiyalar chiziqli bo`lib, f(x1, x2, ...xn) maqsad funksiyasi kvadratik formada
|
| |
