Boboev L. B., Abduraxmanova N. N. Dasturiy loyihalarni boshqarish fanidan

Download 1,03 Mb.
bet	62/79
Sana	23.12.2023
Hajmi	1,03 Mb.
	#127344

Bog'liq
Dasturiy loyihalarni boshqarish -типография (2)

Bu sahifa navigatsiya:

• Platformani o‘zgarishi
• Bozor talablari

Omil
Tasnif
Tizimning texnik sifati	Ko‘p mijozlar ishlatadigan tizimga muhim hatolik haqida habar berishganda hatoliklar bartaraf etilgan relizni chiqarish mukin. Unchalik muhum bo‘lmagan hatolarni bartaraf etish uchun tizimning qisimlari chiqarilishi mumkin.
Platformani o‘zgarishi	Opertasion tizimning yangi verisiyasi chiqarilganda siz ilovaning yangi relizini chiqarishingizga to‘g‘ri kelsa kerak.
Lehmanning 5 qonuni (9 bobni ko‘ring)	Bu ‘qonun’ shuni nazarda tutadiki siz tizimga kata hajmdagi yangi funksionallikni qo‘shayotgan bo‘lsangiz siz keyingi relizda qo‘shishingiz mumkin bo‘lgan funksionalning miqdorini cheklovchi hatoliklarni ham nazarda tutishingiz kerak. Shuning uchun yangi funksionali ko‘p bo‘lgan tizimli reliz odatd muammolarni bartaraf etuvchi va ishni yaxshilovchi reliz bilan kuzatiladi.
Musobaqa	Raqibingiz o‘z maxsulotlariga yangi ko‘rinishlar qo‘shgan, siz ham maxsulotingizga yangicha ko‘rinishlar qo‘shmasangiz o‘z mijozlaringizni yo‘qotishingiz mumkin.
Bozor talablari	Tashkilotning marketing bo‘limi relizlar alohida sanagacha ishlashini ta‘minlashni o‘ziga oladi.
Mijoz talablarining o‘zgartirishi	Pullik tizimlar uchun mijozlar o‘zgartirish takliflarini bildiradilar va bu o‘zgartirishlar amalga oshirilgan tizimni kutadilar.

4.13- rasm. Tizim ko‘rinishlarini rejalashtirishga ta‘sir etuvchi omollar

Tizimning yangi versiyasini qachon chiqarishni rejalashtirishda siz etiborga olishingiz kerak bo‘lgan har-xil texnik va tashkiliy omillar 4.13 rasmdda ko‘rsatilgan.

Tizimli reliz faqat tizimning bajariluvchi kodi degani emas. Relizning ichiga shuningdek quyidagilar kirishi mumkin:

• 
  Relizni o‘rnatilishini belgilovchi konfigratsion fayllar;
  
• 
  Ma‘lumotlar fayllari, tizimi muovaffaqqiyatli ishlashi uchun hatolar haqidagi habarlarni saqlovchi fayllar;
  
• 
  Instialatsiya, u tizimni apparat vositalarga o‘rnatishga yordam beradi;
  
• 
  Tizimga tasnif beruvchi electron va qog‘oz hujjatlar;
  
• 
  Bu reliz uchun ishlab chiqilgan qadoq va reklama;
  

Relizni yaratish – tizimli relizning hamma kopanentlarini ichiga olgan fayl va hujjatlar to‘plamini yaratish. Dasturning bajariluvchi kodi va unga biriktirilgan ma‘lumotlar fayillari variantlarni boshqarish tizimida ro‘yhatga olinishi va relizni raqami bilan belgilanishi kerak.
Konfiguratsiya tasniflari har-xil appatar vositalari va operatsion tizimlari uchun yozilishi kerak va mijozlar ularni o‘z tizimlarida o‘rnatishi uchun yo‘riqnimalar tayyorlashi kerak. Agar mashina o‘qiydigan yo‘riqnamalar bo‘lsa ularning electron nusxalari dasturiy ta‘minot bilan berilishi kerak. Dasturni o‘rnatish skriptlari ham yozilishi kerak. Vanihoyat hamma axborot tayyor bo‘lganda dasturiy ta‘minotning savdo belgisi tayyorlanishi va mijoz yoki savdo nuqtalarida tarqatilishi kerak.
Yangi tizimli relizlarni o‘rnatilishini rejalashtirayotganda siz mijozlar yangi tizimli relizlarni doim ham o‘rnatmasligini nazarta tutishingiz kerak. Bazi foydalanuvchilar mavjut tizimda mamnun bo‘lishi mumkin. Ular yangi rrelizdagi o‘zgarishlar ortiqcha ssarf harajatga loyiq emas deb hisoblashlari mumkin. Shuning uchun tizimni yengi relizini yaratayotganda oldingi relizlarrga asoslanmasligi mumkin. Bu muammoni namoyish etish uchun quyidagi stenariyni ko‘rib chiqamiz:

1. 
   Tizimning birinchi relizi tarqandi va foydalanishga qo‘yildi.
   
2. 
   2-reliz yangi fayillarni o‘rnatishni talab qiladi lekin mijozlar 2 relizdagi vositalarga extiyoj sezmaydi va birinchi relizni qoldiradi.
   
3. 
   3-reliz 2-relizda o‘rnatilgan fayllarni talab qiladi va o‘zida xech qanday yangi fayl olib kelmaydi.
   

Dasturiy ta‘minot distribyutri 3-relizga kerak bo‘lgan fayillarni hamma joyda o‘rnatilgan deb xisoblash kerak emas. Bazi joylarda birinchi relizdan bevosita 3-relizga o‘tishlari mumkin. Bazi joylarda o‘zidagi sharoitdan kelib chiqib 2-relizdagi fayllarni o‘zgartirgan bo‘lishi mumkin. Shuning uchun ma‘lumotlar saqlangan fayllar tizimning 3-relizi bilan tarqatilishi va o‘rnatilishi kerak.
Dasturiy ta‘minotning yangi relizlari bilan bog‘liq marketing va qadoqlashga ketadigan sarflar shunaqa kattaki maxsulot yaratuvchilar odatda yangi platformalar uchun yangi relizlar yaratadi yoki muhumyangi funksionallikni qo‘shishadi. Bu yangi dasturiy ta‘minot uchun ular foydalanuvchilarni ayiblaydilar. Mavjud relizda muammolar aniqlanganda yaratuvchilar ularni bartaraf qiluvchi qismni yaratadilar va mijozlar uni web saytdan yuklab oladi.
Yuklab olinadigan qismlarni ishlatishni muammosi shundaki, ko‘p mijozlar muammoni bartaraf etuvchi bunday tuzatishlar mavjudligini va ular nima uchun o‘rnatishligini tushunmaydilar. Buning o‘rniga ular o‘zlaridagi hato ishlaydigan tizimdan foydalanishni davom etadilar va o‘z bizneslari uchun havf yaratadilar. Bazi holatlarda tuzatishlar havfsizlikni ta‘minlash uchun ishlab chiqilganda ularni o‘rnatishda muavfaqqiyatsizlikka uchraganda, biznes tashqaridan bo‘lagn hujumlarga himoyasizligini bildiradi. Bu muammoni bartaraf etish uchun Adobe, Apple va Microsoft kabi ommaviy bozorga dasturiy ta‘minot maxsulotlarini taqdim etuvchi tashkilotlar odatda avtomatik yangilanishni yo‘la qo‘ydilar, bunda relizning yangi kichkina o‘zgarish bo‘lsa ham tizimlar o‘zi yangilanib oladi. Lekin pullik tizimlar uchun bunday qilinmaydi, chunki bu tizimlar hamma mijozlar uchun standart versiyada mavjud bo‘lmaydi.


Asosiy tushunchalar

• 
  Konfiguratsiyani boshqarish bu dasturiy ta‘minot tizimini rivojlanishini boshqarishdur. Tizimni quvvatlashda konfiguratsiyani boshqarish jamoasi tizimga kiritilayotgan o‘zgarishlarni nazoratini ta‘minlaydi va xisobga olib boradi.
  
• 
  Komfiguratsiyani boshqarishni asosiy jarayonlari o‘zgarishlarni boshqarish, versiyalarni boshqarish, tizimni qurish va relizlarni boshqarish bilan bog‘liq. Hamma jarayonlarni quvvatlash uchun dasturiy vositalar mavjud.
  
• 
  O‘zgarishlarni boshqarish deganda tizimni o‘zgartirish bo‘yicha mijozlar va boshqa tegishli tomonlarni takliflarini baxolash va ular maqul kelsa tizimning yangi versiyasida qo‘llash tushuniladi.
  
• 
  Versiyalarni boshqarish deganda o‘zgarish sifatida dasturiy komponentlarni har-xil versiyalarini kuzatish tushuniladi.
  
• 
  Tiizmni qurish deganda komponentlarni maqsadli kompyuter tizimida ishlaydigan bajariluvchi dasturga yig‘ish jarayoni tushuniladi.
  
• 
  Dasturiy ta‘minot tez-tez qayta qurilishi va yangi versiya paydo bo‘lishi bilan tajribada sinalishi kerak. Bunda oxirgi qurishdan keyin paydo bo‘lgan hat ova muammolarni aniqlash osonroq bo‘ladi.
  
• 
  Tizimli relizlar o‘z ichiga bajariluvchi kod, ma‘lumotlar fayllari konfiguratsiya fayllari va hujjatlarni oladi. Relizlarni boshqarush deganda relizni muddati haqida qaror qabul qilish, tiizmning har bir relizi uchun tarqatiladigan axborot va hujjatlarni tayyorlash tushuniladi.
  

Download 1,03 Mb.