|
Bolalar jismoniy tarbiya nazaryasi va texnologiyalariBog'liq MAJMUA BOLALAR JISMONIY TARBIYASI Н.Хусенов"Jismoniy madaniyat"
tabiat in‘omidan olingan insonning hayoti uchun zarur sifatlari,
imkoniyatlar va qobiliyatlarga ta‘sir etadiki, ular nasldan naslga o‗tadi, hamda hayot, faoliyat va
tarbiya sharoitlari ta‘sirida avlodlararo rivojlanadi.
Jismoniy madaniyat butun hayot davomida tabiiy va morfofunksional xususiyatlar o‗zgarish va
shakllanish holida inson jismoniy rivojlanish jarayoni bilan chambarchas bog‗langan bo‗lib, jismoniy
sifat va qobiliyatga asoslanadi. Jismoniy madaniyat tarixan insonning birinchi va muhim sharti
bo‗lmish mehnatga bo‗lgan amaliy ehtiyoj ta‘sirida vujudga kelgan. Texnik taraqqiyot jarayonida
jism, madaniyat, kasallikni oldini olish, buzilgan funksiyalarni tiklash, inson organizmining
qobiliyatini saqlash va oshirish kabi samarali vosita bo‗ladi, ya‘ni jismoniy holatini yaxshilashdir.
Shunday qilib, jismoniy madaniyat
umumiy madaniyatning bir qismi bo‗lib, insonning jamoa
tarixiy amaliyotida to‗plangan moddiy va ma‘naviy boyliklar to‗‗lamidir. Moddiy boyliklarga sport
inshootlari (o‗yinchoqlar, sport xonalari, maydonchalar, tirlar, xavzalar va h.k.), jismoniy jihozlar,
buyumlar, maxsus sport kiyimlari, poyafzal va boshqalar kiradi. Ma‘naviy boyliklarga jismoniy
madaniyat haqidagi fan va san‘at asarlari (adabiyot, haykaltaroshlik, grafika, musiqa va boshqalar)
kiradi.
Jismoniy madaniyat rivojlanishining har bir bosqichida ular boyliklarni tashkil etib, bunda unga
yondashgan har bir shaxs uchun u o‗zlashtirish, foydalanishi, imkoni bo‗lganda kelajakdagi
rivojlanish fani bo‗lib qoladi. Bu yerda gap, xususan, hozirgi kunda jismoniy madaniyatning keng
tarqalgan, amaliy va boshqa bo‗limlariga kirgan gimnastika, sport, harakatli o‗yinlar, jismoniy
mashqlarning ko‗‗gina turlari va to‗plamlari to‗g‗risida boradi.
Rivojlanishning uzoq yo‗lida uning mazmuni va shakllari jamoat hayoti va faoliyatining turli
sohalariga tatbiq etish bilan asta differensiallashib bordiki, bir qator qismlari va bo‗laklarining
shakllanishida o‗z aksini to‘di.
|
| |
