Çözünürlük, Renk, Hiz : Ekran üzerindeki görüntü binlerce (veya milyonlarca) noktadan olusur. Bunlara pixel adi verilir. Her bir pixel farkli renk ve parlakliga sahip olabilir. Bir ekranda görüntülenebilen pixel sayisina çözünürlük adi verilir. Ekranimiz iki boyutlu oldugundan çözünürlük 1024x768 gibi iki rakamla ifade edilir. Bunlarin ilki yatay düzlemdeki, ikincisi dikey düzlemdeki pixel adedini ifade eder. Çözünürlük arttikça ekranda daha fazla pixel görüntülenir. Ancak yüksek çözünürlükte küçülen piksellerin detay seviyesi yükselir ve monitörler boyutlarina bagli olarak belirli bir çözünürlükten sonrasini gösteremezler. Çözünürlükler isletim sisteminde önceden belirlenmis setler halinde tanimlanirlar (640x480, 800x600, 1024x768 gibi) ve bir bilgisayarda genelde bunlarin 2 veya 3'ü kullanilir. Standart monitörlerde en/boy orani 4:3'tür. Bu çözünürlükler de buna uygundur (sadece 1280x1024 5:4'e karsilik gelir, ama bu da 4:3'e çok yakindir). Böylece görüntüler ekranda buna göre çizilir, bir daire elips seklinde görünmez.
Ekran üzerindeki her piksel üç renk sinyalinin (kirmizi, yesil ve mavi) bir bilesimi olarak görünür. Her pixel'in görünümü bu üç isinin yogunlugu (parlakligi) tarafindan belirlenir. Her üçü de en yüksek parlakliktaysa pixel beyaz görünür, en düsük ise siyah görünür vs. Bir pixel'de görüntülenebilen renk adedi, renk derinligini belirler. Buna bit derinligi de denir, çünkü renk derinligi bit cinsinden ölçülür. Piksel basina daha fazla bit kullanilirsa, görüntünün renk detayi daha hassas, daha gerçege yakin olur. Tabii, renk derinligi arttikça bellekte saklanmasi gereken bilgi sayisi da bit cinsinden artar. Bunun yaninda ekran kartinin islemesi gereken veri sayisi artar, maksimum tazelenme hizi düser. Asagidaki tabloda günümüz bilgisayarlarinda kullanilan renk derinlikleri verilmistir:
Renk Derinligi
|
Görüntülenen Renk Adedi
|
Pixel Basina Bellekte Kaplanan Alan (Byte)
|
Renk derinliginin Genel Ismi
|
4 Bit (24)
|
16
|
0,5
|
Standart VGA
|
8 Bit (28)
|
256
|
1
|
256 Renk
|
16 Bit (216)
|
65,536
|
2
|
Yüksek renk (High Color)
|
24 Bit (224)
|
16,777,216
|
3
|
Gerçek Renk (True Color)
|
Ekran Karti Tazelenme Hizlari ve Interlace:
 Bir ekran kartinda, ekran karti belleginin (video bellegi) içerigini okumaktan sorumlu aygit RAMDAC'tir. Bellekteki sayisal verileri (1 ve 0'lardan olusan) okuyup monitörün görüntüleyebilecegi analog video sinyallerine dönüstürür. RAMDAC'in dönüstürme ve aktarma becerisi, tazelenme hizini belirler. Bir ekran kartinin tazelenme hizi, RAMDAC'inin video sinyallerini saniyede kaç kere monitöre gönderebilecegine baglidir. Ayni sekilde monitörün de tazelenme hizi olur, çünkü o da bu gönderilen sinyallerle ekrani tekrar tekrar boyar. Bu islemler belirli bir hizda yapilmazsa titresim olur; gözü rahatsiz eder. Tazelenme hizi bir frekans birimi olan Hz (hertz) cinsinden ölçülür.
"Interlacing" daha yüksek çözünürlügü "ucuza" sunmak için gelistirilmis bir tekniktir. Ekranin satirlardan olustugunu ve bu satirlara bir numara kondugunu düsünün. Interlacing tekniginde, monitörün elektron tabancasi her tazelenme sirasin -da ekranin sadece yarisindaki satirlari (tek veya çift numarali satirlari) yeniler. Intelacing normalde 871 lz'de yapilir (aslinda ekranin yarisi tarandigindan 43.5 Hz). Bu islem hizli yapildigi için gözümüz tek ve çift satirlardaki renk degerlerini ayri ayri çiziliyormus gibi görmez ama toplam etkisi olumsuz olabilir. Örnegin yüksek tazelenme hizi isteyen animasyon, video gibi uygulamalarda titresim yasanir; çogu insan da bunu farkeder, gözü rahatsiz olur. Bu yüzden non-interlaced monitörler kullanmayi tercih ederiz.
Günümüzdeki Ekran Kartlari:
Günümüzün ekran kartlari daha çok 3D grafikleri hizlandirici özellikleri ile ön plana çiktilar. Bu yüzden bunlara "3D grafik kartlari" veya "3D hizlandirici" adi da verilir. Piyasaya hakim olan bu grafik kartlar iki boyutlu islemlerde de (örnegin Windows altinda çalisan Ofis uygulamalarinda, veya dogrudan Windows'ta) yüksek performans sunduklarindan, bugünlerde 3D hizlandirma özelligi olmayan ekran karti almak pek akillica degil. Üstelik oyunlarin disindaki 3D uygulamalar da bu kartlardan artik yeterince yararlanabiliyor. Yine de sadece Ofisinizde sadece Word, Excel gibi uygulamalari çalistirmak, Internet'e baglanmak için bir ekran karti istiyorsaniz, 3D özelliklerinin gelismis olup olmamasi veya 3D uygulamalarda hizli olup olmamasi pek farketmez, ucuz kartlar da isinizi görür.
Günümüz ekran kartlarinin becerileri, büyük ölçüde üzerlerindeki islemcilere baglidir. Nvidia, 3dfx,ATI, Matrox, Intel, SiS, S3 gibi firmalar grafik islemcileri üretiyorlar. Örnegin Nvidia firmasi Riva 128, Riva 128ZX, Riva TNT gibi islemci modellerinin ardindan Riva TNT2'yi çikardi ve bu islemcilere sahip kartlar yeni piyasaya giriyor.
Nvidia'nin en büyük rakibi 3dfx firmasi baslarda sadece oyuncular için, mevcut ekran kartina baglanarak 3D oyunlarda çalistirilabilen Voodoo ve onu takiben Voodoo2 kartlar üretti. Arada firmanin ayni amaçla 2D ve 3D uygulamalarda çalisan (yani ayrica bir ekran karti gerektirmeyen) modeli Voodoo Rush pek basarili olamamisti. Ardindan 2D ve 3D'nin basari ile uygulandigi ama sinirli özelliklere sahip Voodoo Banshe geldi. Simdi de firma Voodoo3 ile kullanicilarin karsisina çikiyor.
Matrox firmasi ise G100 ve G200 islemcilerinden sonra simdi de G400 islemcili modellerini piyasaya sürüyor. Bir zamanlar piyasanin lideri olmasina karsin 3D grafiklerde pek basarili olamayarak geri plana düsen S3 firmasi ise tekrar toparlanmak için bu alanda ürettigi Savage islemcisinin ardindan Savage4 islemcisini çikardi.
ATI ise yarisa Rage serisinin son üyesi Rage 128 islemcilerle katiliyor. Islemcileri ile bildigimiz Intel firmasi, i740 islemcisi ile gruba dahil oldu ama bu ucuz islemci oyun severler tarafindan eksik özellikleri ile pek ragbet görmedi. Firma bunun ardindan henüz yeni b ir grafik islemcisi çikarmasa da üzerinde çalistigi biliniyor.
1.3.2.3 Sabit Disk (Hard Disk) Sürücü
Sabit disk bilgisayarinizin "veri merkezi"dir. Tüm programlariniz ve verileriniz burada saklanir. CDROM, teyp yedekleme birimi, disket gibi baska veri depolama ortamlari da vardir ama sabit diskler, genelde hepsinden daha yüksek kapasiteli olabilmeleri, daha hizli olmalari ve bilgisayar içinde sabit olmalari nedeniyle digerlerinden ayrilir. Yillar boyunca sabit disklerin kapasiteleri, hizlari ve fiyatlarinda büyük degisiklikler oldu. 15 yil önce 10 MB'lik bir disk 1000 $'a alinabilirken, bugün 65 GB'lik (yani 6500 kati kapasiteye sahip) bir sabit disk 180 $ civarinda
Sabit disk içinde metalik bir maddeden yapilmis, ama üzerindeki manyetik kaplama sayesinde yazilip okunabilen bir veya daha fazla üst üste dizilmis disk plakasi vardir. Bu plakalar sabit bir hizda dönerken alttan ve üstten disk plakasi üzerine oturan okuyucu kafalar, disk plakasi üzerine bilgi yazar veya yazilmis bilgileri okur. Yani sabit diskte, diger çogu donanim aygitinin aksine hareketli parçalar vardir.
Disk üzerindeki veriler, silindirler (cylinder), izler (track) ve bölümler (sector) halinde düzenlenir. Silindirler, diskin yüzeyindeki konsentrik izlerdir. Yani bir diskteki tüm disk plakalarinin arka ve ön yüzeyinde birbirine denk gelerek sütun olusturan her bir izin olusturdugu bu sütuna silindir adi verilir. Iz ise sektörlerden olusur ve sektörler bir dis kin 512 byte'lik en küçük birimidir.
Bir diskin hizini belirleyen çesitli faktörler:
-
1. Dönüs hizi (devir/sn): Her disk belli bir hizda döner. Günümüzde IDE arabirimini kullanan çogu disk 5400 devir/sn hizinda dönerken yakin zamanlarda 7200 devir/sn IDE diskler de yayginlasmaya baslamistir. Hizli SCSI disklerde ise 10 bin devir/sn'ye ulasilabilir
-
2. Iz basina sektör sayisi: Bir diske bilgi yazilirken disaridan baslanip içeri dogru ilerlenir. Dis izler dogal olarak daha uzundur ve üzerlerinde daha fazla sayida sektör vardir. Oysa diskin dairesel sekli nedeniyle her iz kafa altindaki tam bir turunu ayni sürede tamamlar. Bu da dis izlerdeki sektörlere bilgi yazmak veya okumak için daha hizli erisildigini gösterir.
-
3. Erisim süresi (access time): Ayni dosyanin veya çalistirilmak istenen programin parçalari farkli izlerde olabilir. Erisim süresi kabaca, aranan bilgilere ulasilmasi için bir izden digerine, bir kafadan digerine ve bir sektörden digerine geçilerek aranan bilginin yer aldigi sektörün okunmasina kadar geçen ortalama süredir ve milisaniye cinsinden ölçülür.
-
4. Dahili Veri Transfer Hizi: Amaç diske veri göndermek ve diskteki verileri almak olduguna göre, transfer hizi bir diskin performansini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Dahili transfer hizi, disk plakalari üzerinden okunan bilgilerin, disk üzerindeki tampon bellege, disk disina gönderilmeye hazir halde aktarilmasi isleminin hizidir. MB/sn cinsinden ölçülür.
-
5. Kullanilan Arabirim: Diskten çikan veriler, islenmek üzere bellege gider demistik. Iste bunun için bir arabirim kullanilir. Artik IDE disklerde saniyede 33 MB veri aktarimi yapan Ultra DMA/33 veri yolu standardi kullaniliyor. Oysa okunan bilgi diskin tampon bellegine yeterince hizli veri aktarimi yapilmazsa bu kapasitenin pek bir önemi yoktur. Çünkü, diskin tampon bellegine daha yavas bir sürede bilgi aktarilirken bu veri yolu atil kalir. Bu yüzden 16,6 MB/sn kapasiteye sahip ATA-2 disklerden Ultra DMA/33 disklere geçildiginde disklerin hizi iki kat artmamistir. Çünkü, diskin dahili transfer hizi daha önemlidir. Ayni sekilde bugünlerde Ultra DMA/66-100 disklere geçilmistir. Bu da yine disklerin iki kat hizlanacagini göstermemektedir. Yine de yeni standartlar piyasaya hakim olmaktadir ve hizi belirleyen diger faktörlerde de iyilesme olmaktadir.
Master/Slave: Bir ana kart üzerinde iki IDE portu vardir ve her birine ikiser depolama aygiti baglanabilir demistik. Bu portlardan biri birincil (primary) digeri ikincil'dir (secondary). Bu portlardan birine iki aygit baglanacaksa birisi ana aygit (master) digeri ikincil aygit (slave) olacaktir. Bu aygitlar dört adede kadar sabit disk olabilir veya ana sabit disk disinda bunlardan biri veya birkaçi yerine CD-ROM sürücü, CD yazici, DVD sürücü baglanabilir. Bir sistemde ayni IDE kablosu üzerinde iki disk varsa bunlardan biri master, digeri slave olacaktir. Çünkü normalde isletim sistemi ana sabit diske yüklenir ve buradan açilir. Bu ayarlamayi diskin arkasindaki bir jumper sayesinde yapariz. Diskin üzerinde jumper hangi konumdayken diskin master, hangi konumdayken slave oldugu yazar. Ayni kural, ayni kablo üzerinde bir disk, bir CD sürücü veya CD yazici varken de geçerlidir. Ayrica bilgisayarda kullanilan ses karti üzerinde bir üçüncü IDE kanali olabilir.
1.3.2.4 Teyp Yedekleme Birimleri
 Genellikle önemli ve çok sayida verinin bulundugu bilgisayar sistemlerinde kullanilir. Bankalar ve büyük hacimli is yerleri buna en güzel örnektir. Bilgilerin önemliligi ve çoklugu, disk/disket gibi yedekleme alternatiflerini güvenlik ve kapasite açisindan ortadan kaldirmaktadir. Örnegin, bir bankada ya da benzeri bir is yerinde olusturulan günlük verinin 100 MB civarinda oldugu düsünülürse, veriler sikistirilarak diskete alinsa bile, ortalama 50 adet disket gerekecektir. Çogu teyp yedekleme birimi, gerek veri sikis tirma gerekse diger tekniklere basvurarak, 1GB'a kadar veri yedekleyebilirler. Günümüzde bu deger daha da artmistir. Bu durum da yedekleme birimlerinin disketlere göre ne kadar pratik oldugunu göstermektedir.
Yedekleme birimleri ile gelen teyp yedekleme yazilimlari, yedekleme isleminin kolayca yapilmasini saglamaktadirlar. Bu tür yazilimlarin, hem kullanimi daha kolaydir hem de performanslari iyidir. Ancak, çogu yedekleme birimi DOS ortaminda çalismaktadir. Bu nedenle, Windows arabirimi olan yedekleme yaziliminin sundugu arka plan çalisma seçeneginden yoksundur. Arka plan çalisma seçenegi, zamanini yedeklemeye ayirmak istemeyenler için idealdir.
Teyp yedekleme birimleri harici ve dahili biçimde olabilmektedir. Eger bilgisayar sisteminin bos bir sürücü yuvasi varsa, buraya kolayca takilabilecek dahili bir teyp yedekleme sürücüsü, uygun bir çözümdür.
Dahili teyp yedekleme birimlerinin çogu, disket sürücü ile ayni arabirimi kullanir.
Harici yedekleme birimlerinin iki modeli vardir. Birisi, bilgisayar üzerine takilan bir arabirim yardimi ile kullanilir. Digeri ise, dogrudan paralel porta takilarak kullanilan modeldir. Bu modelde arabirim kullanilmadigi için performans düsmektedir. Ancak, tasinabilir olmalari bir avantaj sayilabilir.
Yedekleme için, teyp yedekleme sürücülerinin disketleri diyebilecegimiz kasetler (data kartus) kullanilir. Kasetlerin de, disketlerde oldugu gibi, veri kaydetmeden önce formatlanmalari gerekir.
Kasetlerin bozulmasini engellemek için dikkat edilmesi gereken bazi noktalar:
-
Kasetleri çok nemli ortamlarda birakmayin. Kaset içindeki manyetik serit, nemden birbirine yapisabilir.
-
Dogrudan günes isigina ve isiya maruz birakmayin. Bu sekilde, manyetik serit zarar görebilir.
-
Kaset içindeki manyetik seride kesinlikle dokunmayin.
-
Kasetleri duman, toz, statik elektrik gibi etkilerden korumak için özel koruyucu kabi içinde saklayin.
-
Kasetleri manyetik ortamlardan uzak tutun.
-
Son olarak da kasetleri periyodik olarak güncelleyin. Bu islem, saklanan bilgilerin güvenligi açisindan gereklidir.
1.3.2.5 Yazici (Printer)
Yazicilar, bilgisayar ortaminda üretilen sekil, grafik ve yazilarin kagida aktarilmasini saglayan araçlardir
Her yazici, kendine özgü bir mikroislemci ve sinirli sayida karakter depolamasina olanak saglayan bir tampon bellek tasir.
Yazicilarin siniflandirilmasinda temel ölçüt, karakterlerin basiminda kullanilan teknolojik farkliliktir. Bir yazicinin kalitesini belirleyen ölçütler ise, baski hizi ve birim alandaki nokta yogunlugudur. Renkli baski yapabilmesi de yazici kalitesini belirleyen bir ölçüt haline gelmektedir.
Baski hizi, saniyede basilan karakter sayisi ya da lazer yazicilarda oldugu gibi, dakikadaki sayfa sayisi ile ölçülür.
Çesitli türdeki yazicilar bilgisayara paralel ya da seri olarak baglanabilir. Bu baglantiyi saglayan arabirimler vardir. Seri baglanti, halen bazi yazicilarda kullanilmasina ragmen, çok yavas oldugu için, daha hizli olan paralel baglanti tercih edilmektedir. Bilgisayar-yazici baglantisinda, veriler tek yönlü (bilgisayardan yaziciya) olarak iletilir. Bilgisayar ile yazici arasinda bilgilerin yani sira kontrol isaretleri de yollanmaktadir. Bu isaretler kullanilarak, yazici ile bilgisayar arasinda senkronizasyon ve islem durumlari hakkinda bilgi alis verisi saglanir. Örnegin, yazicida kagidin bittigi bilgisayara bildirilerek, kullanilan programin kullaniciyi uyarmasi saglanir.
Yazici teknolojileri, gün geçtikçe daha hizli, daha çok renk verebilen, daha çok noktadan olusan ve kaliteli çikis verebilen ürünler ortaya koyabilmek için yarismaktadir.
Yazicilar, farkli ihtiyaçlari karsilayabilecek sekil ve modellerde üretilmektedir. Bunlar, nokta vuruslu (matris), mürekkep püskürtmeli (InkJet) ve lazer yazicilardir.
Nokta Vuruslu (Matris) Yazicilar:
.
 Yazici türleri içinde en yaygin kullanilanidir Igneli yazici olarak da bilinir. Nokta vuruslu yazicilarin yazma kafasi, bir matris seklinde dizilmis küçük ignelerden olusur. Nokta vuruslu yazicilarda bir karakterin kagida basilmasi, yazma kafasi içindeki ignelerin bilgisayardan gelen sinyallere bagli olarak hareket etmesi ile olusur. Igneler, elektro miknatislarin yardimi ile öne çikarak, gergin duran mürekkepli bir serit üzerinden nokta nokta vuruslarla bir karakteri tanimlar. Bu sekilde, serit üzerinden kagida karakter basilmis olur. Bu yazicilarda kaliteyi belirleyen faktör yazma kafasi içindeki ignelerin sayisidir. 9, 18 ve 24 ignelik yazicilar bulunmaktadir. Bugün 9 ve 18 igneli yazicilar da kullanilmakla birlikte, 24 igneli matris yazicilar daha çok tercih edilmektedir. Igne sayisinin artisi, tek bir karakteri daha fazla nokta vurusu ile olusturmayi, dolayisiyla birim alana daha fazla nokta sigdirabilmeyi saglar. Bu ise, igne sayisinin artmasi ile kalite arasindaki paralelligi ortaya koymaktadir. 9 igneli yazicilarda ortalama çözünürlük, 216 x 240 dpi (dot per inch/ inç basina nokta sayisi) kadardir.
Tüm yazicilarda oldugu gibi nokta vuruslularda da bir tampon bellek bulunmaktadir. Nokta vuruslular için bu bellek genel olarak 4KB ile 32KB arasindadir.
Karakter çesitliliginin olusturulmasi, bold karakterler için, ayni alana ignelerin çift vurus yapmasi ile, italik harfler için ise, farkli bir igneler matrisi kullanilmasi ile gerçeklesir. Bu nedenle matris yazicilarda karakter (font) sayisi çok azdir.
Son yillarda nokta vuruslu yazicilarin renkli olanlari da üretilmistir. Yazma seritleri birkaç renkten olusan bu modeller, özellikle renk gerektiren grafikler için kullanilir. Genellikle kirmizi, sari ve mavi bantlar tasiyan serit, degisik renkler gerektiginde, ikinci bir motor yardimi ile asagi yukari hareket ettirilir. Ancak bu sekilde iyi bir renk kalitesi alma olanagi yoktur. Renkli matris yazicilar, yogun renk kalitesi gerektirmeyen islerde kullanilabilir.
Nokta vuruslu yazicilar, normal kagit kullanabilmelerinin yansira, kenarlarinda delikler bulunan ve "sürekli form" adi verilen özel kagitlara da baski yapabilmektedir. Nokta vuruslu yazicilar, fatura kesmek gibi çok kopya gerektiren baski islemleri için idealdir.
Mürekkep Püskürtmeli (InkJet) Yazicilar:
 Bu yazicilar, yazma kafalari delikler matrisinden olusan yazicilardir. Bu yazicilarin yazma kafasinin ardinda özel bir mürekkep içeren hazne bulunur. Bu hazneye kartus adi verilir. Kartustaki mürekkebin özelligi ise, manyetize edilebilmesidir. Bilgisayardan gelen komutlara bagli olarak haznenin belli bölgeleri manyetize edilir. Içerdeki sivi mürekkep, bu bölgelere denk düsen deliklerden disari firlatilir. Isitilarak firlatilan mürekkep kabarcigi dogrudan dogruya kagit üzerine yapisir. Mürekkep püskürtmeli yazicilar, yazma kafasi bakimindan, igneler matrisinden olusan nokta vuruslu yazicilardan temel olarak ayrilirlar. Diger yandan nokta vuruslu yazicilar ile benzesen yönleri de vardir. Bunlardan ilki özellikle mürekkep kullanma sekilleridir. Digeri ise yazilari karakter karakter basmalaridir.
Püskürtmeli yazicilarin nokta vuruslulara göre en önemli üstünlükleri baski kaliteleridir. Ancak yine de bir lazer yazici kadar iyi baski yapamamaktadir. Nokta vuruslularda oldugu gibi, karbon kagidi ile baski çogaltmaya olanak vermez.
Mürekkep püskürtmeli yazicilarda renkli baski da yapilabilmektedir. Temel üç renk, üst üste ayni noktaya basildiginda diger renkler elde edilir. Bazi modeller disinda renkli ve siyah kartuslar ayri ayri bulunmaktadir. Mürekkep püskürtmeli yazicilarin çözünürlügü ise, 75 ile 600dpi arasinda degismektedir.
Püskürtmeli yazicilarda bulunan tampon bellek, l6KB ile 4MB arasindadir.
Lazer Yazicilar:
 Lazer yazicilar, su ana kadar üretilenler içinde, hizli ve kaliteli baski yapabilen, en iyi yazicilardir. Üretildiginden beri masaüstü yayincilik alaninda vazgeçilmez bir araçtir. Bu yazicilardan, matbaa kalitesinde çikis alinabilmektedir. Özellikle aydinger ya da asetat üzerine çikis alinabilmesi önemli bir özelligidir. Çünkü bu yolla baski öncesi hazirlik asamalarinin yerine getirilmesi saglanabilmektedir. Lazer yazicilar, fotokopi makinelerine benzemektedir. Lazer yazicilarda da fotokopi makinelerinde oldugu gibi toner kullanilmaktadir.
Toner tanecikleri, bilgisayardan gelen veriler yardimi ile kagit üzerine basilir. Herbir toner taneciginin bir noktadaki yogunlugu çözünürlügü ifade etmektedir. Çözünürlük, dpi (dot per inch/ inç basina nokta sayisi) olarak gösterilen bir degerdir. Bugün yaygin olarak 600 dpi'lik lazer yazicilar kullanilmaktadir.
Yazicinin belleginde olusturulan sayisal sayfa görünümü, lazer tabancasi yardimi ile tambur üzerine aktarilir. Tamburun, lazer isiniyla manyetize edilen bölümlerine toner yapisir. Bu sekilde, tambura degen kagit üzerinde, istenilen karakter ve grafikler olusur.
Lazer yazicilarin sessiz çalismalari, kalite ve hizlarinin yaninda en büyük özellikleridir. Lazer yazicilarin bir dezavantaji, sürekli form kullanamamasidir.
Bu yazicilarin hizi, ppm (page per minute/dakikadaki sayfa sayisi) ile ölçülür. Diger yazicilarda oldugu gibi lazer yazicilar da bir mikroislemci ve bellek tasimaktadir. Bellek 512KB ile 4MB arasinda degismektedir.
Lazer yazicilarin renkli baski yapabilenleri de üretilmektedir.
1.3.2.6 Çiziciler (Plotter)
 S tandart bir yazici ile çizilmesi mümkün olmayan resim ve grafiklerin çizilmesi için kullanilan bir çikti aygitidir. Özellikle mühendislik ve mimarlik alanlarinda ayrintili planlar ve karmasik tasarimlar için kullanilan çiziciler, bilgisayara seri porttan baglanir. Çizicinin bütün yazicilardan temel farki, baski yaparken kullandigi araçtir. Yazicilar kagidin üzerine birtakim harf ve karakterleri ya da noktalari basarken, toner ya da mürekkep kartusu kullanir. Çiziciler ise, kagidin üzerine sekilleri çizmek için bir kalem kullanir. Bu kalem çesitli renklerde olabilir.
Çiziciler, yazicilardan çok daha büyük boyutlardaki kagitlara baski yapabilir. Standart bir çizici kagidinin boyutlari, 21.59x27.94 cm ile 91.44x121.92 cm arasindadir.
Çiziciler daha çok CAD (Computer Aided Design/Bilgisayar Destekli Tasarim) yazilimlari tarafindan desteklenmektedir.
Bilgisayardan gelen verilere göre, çizicideki kalemlerin hangi noktadan çizmeye baslayip hangi noktada duracaklari belirlenir.
Iki tür çizici çesidi vardir:
Drum Çizici:
Çizim sirasinda kagit da kalem gibi hareket eder. Drum çizici modelleri, daha büyük kagitlarla çalisma olanagi tanir.
Flatbed Çizici:
Bu çizicilerde kagit sabittir. Kagidin sabit tutuldugu modellerde, çizimler daha hassas ve kesindir.
1.3.2.7 Ses Kartlari
 Ses kartlari, bilgisayarlarda bir zamanlarin beeep sesinin ötesinde, olaganüstü sesler sunabilen kartlardir. Bilgisayar hoparlöründen çikan basit sistem sesleri de ses kartlari yardimiyla yükseltilebilir. Ses kartlarinin harici hoparlörleri bulunmaktadir. Ses kartlari, genel olarak 8 ve 16 bitlik olabilmektedir. Bunlara, Sound Blaster ve Sound Blaster16 örnek verilebilir. 32 ve 64 bitlik ses kartlari da bulunmaktadir. Her alanda oldugu gibi bu alanda da çesitli standartlar vardir. Ses kartiniz Sound Blaster ise hiçbir uyum problemi çikarmadan kullanilabilir. Hemen hemen tüm bilgisayar programlari Sound Blaster'i desteklemektedir. Sound Blaster'dan sonra gelen ses karti standardi ise Adlib'dir.
Ses kartlari, bilgisayarlarin birkaç ses çiktisi verebilen özel ses birimleri haline gelmistir. Ayrica bir mikrofon ya da bir müzik aygitindan girilecek sesler bilgisayar üzerine islenebilir. Çikis güçleri ortalama 3-5 Watt arasindadir.
Gelismis ses kartlari yardimi ile bilgisayara sesle kumanda etme olanagi da ortaya çikmaktadir. Sound Blaster16 Pro ile gelen bir yazilim yardimi ile windows ortaminda tüm komutlar sesli olarak verilebilir. Ancak bir sesin tanimlanmasi hiç de kolay degildir. Örnegin bir komutun uygulanmasi için, komutu veren kisinin çok farkli sekillerde o komutu tekrar etmesi gerekmektedir. Ancak gelismekte olan teknoloji, bu sorunlari asarak bilgisayarlarin sesli kontrol edilecegi günleri müjdelemektedir.
Ses kartlari, gelisen oyunlar ve windows'un sundugu olanaklar ile birlikte bir bilgisayar için vazgeçilmez olmaktadir. Ses kartlari ile birlikte video / grafik uygulamalarinin gelismesi ile çoklu ortam (multimedya) kavrami dogmustur.
Çoklu ortam metin, ses, grafik ve videonun bir arada kullanilmasidir. Çoklu ortam, yakin vadede bir bilgisayar için vazgeçilmez bir standart halini almaktadir.
|
