18
vazifasi – tashkilotlarga yangi ma’lumotlarni integratsiyalash va qog‘oz
hujjatlarni qayta
ishlashga yordam berishdir. Sanoat jamiyati axborot jamiyatiga aylanib borar ekan, iqtisodiyot
mahsuldorligi borgan sayin bu tizimlar rivojlanishi darajasiga bog‘lik bo‘la boradi. Bunday
tizimlar ayniqsa ishchi stansiyalar va ofis tizimlari ko‘rinishda bugungi kunda biznesda eng tez
rivojlanmoqda.
Ma’lumotlarni qayta ishlashning axborot texnologiyalari yaxshi tuzilmalashgan
vazifalarni hal qilish uchun mo‘ljallangan, ularga ko‘ra zarur kirish ma’lumotlari mavjud. Bu
texnologiya boshqaruv mehnatining ayrim mayda, doimo takrorlanuvchi
operatsiyalarni
avtomatlashtirish maqsadlarida yuqori bo‘lmagan malakali xodimlarning operatsiyaviy
(ijrochilik) faoliyati darajasida qo‘llanadi. Shu bois axborot texnologiyalari tizimlarini bu
darajada qo‘llash xodimlar mehnati samaradorligini ancha oshiradi,
ularni mayda
operatsiyalardan ozod etadi, ehtimol, hatto xodimlar sonini qisqartirish zaruratiga olib keladi.
Operatsiyaviy faoliyat darajasiga quyidagi vazifalar hal etiladi:
- firma amalga oshiradigan operatsiyalar haqida ma’lumotlarni qayta ishlash;
- firmadagi ishlarning ahvoli haqida davriy nazorat hisobotlarin tuzish;
- istalgan joriy savollarga javob olish va ularni qog‘oz hujjatlari yoki hisoblari ko‘rinishida
rasmiylashtirish.
Ma’lumotlarni qayta ishlash quyidagi jihatlar bilan boshqa
texnologiyalardan ajralib
turadi:
- ma’lumotlarni qayta ishlash bo‘yicha firmaga zarur bo‘lgan vazifalarni bajarish. Har bir
firma o‘z faoliyati haqida ma’lumotlarga ega bo‘lish va saqlashga qonunan haqli.Ular
firmada nazoratni ta’minlash va qo‘llab-quvvatlash vositasi sifatida foydalanishi
mumkin.Shu bois istalgan firmada ma’lumotlarni qayta ishlash axborot tizimi albatta
bo‘lishi va tegishli axborot texnologiyasi ishlab chiqilishi lozim;
- faqat yaxshi tuzilmalashgan
vazifani hal etish mumkin;
- odam kam qatnashadigan avtomatik rejimdagi asosiy ish hajmini bajarish;
- taftish jarayonida firma faoliyati boshidan oxirigacha va oxiridan boshigacha ketma-
ketlik tartibida tekshiriladi;
- voqealar ketma-ketligiga urg‘u berish;
Ma’lumotlarni qayta ishlash axborot texnologiyasining
asosiy komponentlari va
xususiyatlari quyidagicha: Ma’lumotlar banki. Firmaning mahsulot yoki xizmatlar ishlab
chiqarshiga qarab uning har bir xatti harakati haqida tegishli ma’lumotlar yozuvi bo‘ladi.
Odatda tashqi atrofga tegishli firma xatti harakatlari u ishlab chiqaradigan operatsiya sifatida
alohida ajralib turadi. Ma’lumotlarni qayta ishlash. Firma faoliyatini aks ettiruvchi kelib
tushayotgan ma’lumotlardan axborotni yaratish uchun quyidagi operatsiyalardan foydalaniladi:
