|
CENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS)Bog'liq boshqaruv-hisobi-tizimida-korxona-faoliyatini-byudjetlashtirishni-takomillashtirish-tamoyillariCENTRAL ASIAN RESEARCH JOURNAL FOR INTERDISCIPLINARY STUDIES (CARJIS)
Google scholar
ISSN:2181-2454
www.carjis.org
VOLUME 1 | ISSUE 2 | 2021
94
Tashkent,Uzbekistan
Telegram:@Carjis_Admin
aniqlanadi; xo’jalik faoliyatining moliyaviy natijalari - foyda (sof daromad) yoki
zarar hisoblab chiqiladi; korxonaning rentabelligi hamda korxona va uning tarkibiy
qismlarining boshqa qator ko’rsatkichlari hisoblab aniqlanadi. Buxgalteriya hisobida
ham, tezkor va statistika hisobidagi kabi, barcha o’lchagichlar - natura, mehnat va pul
o’lchagichlari qo’llaniladi. Lekin unda pul (qiymatli) o’lchagichga alohida ahamiyat
beriladi, chunki u buxgalteriya hisobining umumlashtiruvchi ko’rsatkichlarini olish
imkonini beradi. Shuning uchun pul o’lchagichda buxgalteriya hisobining barcha
ob’ektlari, garchi ular natura va mexat o’lchagichlarida aks ettirilgan bo’lsa ham,
albatta, pul o’lchagichida ifodalanadi.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODLAR
Kompaniyaning muvaffaqiyatli kaliti uning ishini malakali tashkil etishdir. Ish
jarayonlarini soddalashtirish, tizimlashtirish va avtomatlashtirish korxonaning
raqobatbardoshligini sezilarli darajada oshiradi.
Aniq va tegishli korxonada moliyaviy rejalashtirish va byudjetlashtirish –
ishni tashkil etishning juda muhim va istiqbolli qismi. Har qanday menejer va biznes
egasi, hatto kichik bo’lsa ham, jarayonning asoslarini aniq bilishi va uni o’z
kompaniyasida amalga oshirishi kerak.
Moliyaviy rejalashtirish – bu kompaniyaning butun faoliyatini tashkil
etadigan kit.
Bu boshqa rejalashtirish bilan bog’liq, har qanday biznesda mavjud (faqat har
xil shakllarda), shuningdek, zarur mablag’lar va ulaning o’z vaqtida mavjudligini
hisobga olgan holda kompaniyaning missiyasi va intilishlarini baholash.
Moliyaviy rejalashtirish quyidagi davrlarda amalga oshiriladi;
Uzoq muddatli yoki strategic. Tashkilodning asosiy maqsadlarini, unga
erishish yo’llarini, uning hajmi va ish hajmini 5 yildan ortiq muddatga sifat yoki
umumiy miqdoriy shaklda tavsiflaydi.
O’rta yoki taktik rejalashtirish. 1 yildan 5 yilgacha tuziladi va strategic
maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan mablag’larni belgilaydi.
Qisqa muddatli yoki operatsion rejalashtirish. Korxonaning hozirgi ishida
shakllanadi, aslida byudjetlashtirmoqda.
Boshqacha qilib aytganda, korxonani byudjetlashtirish – bu qisqa muddatli
rejalashtirish.
Kengroq ayttganda bu nafaqat resurslarni rejalashtirish, balki korxonaning
boshqaruvi, uning mezonlari yordamida kompaniya, uning bo’limlari va
hodimlarining o’sishiga qo’shgan hissasini hisobga oladi.
Byudjet tuzishning natijasi byudjet – kompaniyaning yaqin kelajakdagi hujjati.
|
| |
