Sinov savollari
Ko‘p korpusli qurilmalarda bug‘latish
Issiqlik nasosini kullab bug‘latish.
3. Bug‘latkichlar tuzilishi va ishlash prinsiplari
4. Ichki isituvchi kameralari va markaziy sirkulyasion trubali bug‘latkich
5. Osma isituvchi kamerali bug‘latkich.
6. Majburiy sirkulyasiyali bug‘latkichlar
7. Yupqa katlamli (plyonkali) bug‘latkichlar
8. Issiklik nasosli bug‘latkichlar.
KORPUSLI BUG‘LATISh KURILMASINI HISOBLASH
NaN03 ning 12% li suvli eritmasini 5 t/soat sarfda konsentratsiyalash uchun uch korpusli tabiiy sirkulyatsiya kurilmasi hisoblansin. Eritmaning oxirgi konsenratsiyasi 40%. Bug‘latish qurilmasida qaynash temperaturasi isitilgan eritma bug‘latish uchun uzatiladi. To‘yingan isituvchi suv bug‘ining absolyut bosimi 4 kgk/sm2. Isituvchi trubalar uzunligi 4 m. Barometrik kondensatordagi bosim 0.2kgk/sm2 ga teng.
Yechish:
1)Uchala qurilmalarda bug‘lanayotgan erituvchining umumiy mikdori:
W
|
=
|
G
|
*
|
1
|
-
|
X bosh
|
=
|
5000
|
*
|
1
|
-
|
12
|
=
|
3500
|
kg/soat
|
=
|
0,972222222
|
kg/s
|
X oxirgi
|
3600
|
40
|
2) Har bir korpus ga yuklamani taqsimlash.
Nazariy tahlil va sanoatdagi ko‘p yillik natijalar asosida, har bir korpusdagi ikkilamchi bug‘ning mikdorini aniklaymiz. I:II:III=1.0:1.1:1.2
Har bir korpusda xosil bo‘lgan ikkilamchi bug mikdorini topamiz:
1 - korpusda
|
|
W1
|
=
|
3500
|
*
|
1
|
|
=
|
0,294612795
|
kg/s
|
|
3600
|
*
|
(
|
1
|
+
|
1,1
|
+
|
1,2
|
)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 - korpusda
|
|
W2
|
=
|
3500
|
*
|
1,1
|
|
=
|
0,324074074
|
kg/s
|
|
3600
|
*
|
(
|
1
|
+
|
1,1
|
+
|
1,2
|
)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 - korpusda
|
|
W3
|
=
|
3500
|
*
|
1,2
|
|
=
|
0,353535354
|
kg/s
|
|
3600
|
*
|
(
|
1
|
+
|
1,1
|
+
|
1,2
|
)
|
|
|
|
Jami :
|
|
W1,2,3
|
0,972222222
|
kg/s
|
3) Korpuslar buyicha eritmaning konsentratsiyasini hisoblash eritmaning boshlang’ich konsentratsiyasi Xbosh.
Birinchi korpusdan ikkinchisiga kirayotgan eritmaning mikdori:
G1
|
=
|
G bosh
|
-
|
W1
|
=
|
5000
|
-
|
0,294612795
|
=
|
1,094276094
|
kg/s
|
3600
|
konsentratsiyasi esa,
X1
|
=
|
G bosh
|
*
|
X bosh
|
=
|
1,388888889
|
*
|
12
|
=
|
15,23076923
|
%
|
G bosh
|
-
|
W1
|
1,388888889
|
-
|
0,294612795
|
Ikkinchi korpusdan uchinchisiga kirayotgan eritmaning mikdori:
G2
|
=
|
G bosh
|
-
|
W1
|
-
|
W2
|
=
|
5000
|
-
|
0,294612795
|
-
|
0,324074
|
=
|
0,770202
|
kg/s
|
3600
|
konsentratsiyasi esa,
X1
|
=
|
G bosh
|
*
|
X bosh
|
=
|
1,388888889
|
*
|
12
|
=
|
21,63934426
|
%
|
G2
|
0,77020202
|
Uchinchi korpusdan chiqayotgan eritma mikdori,
G3
|
=
|
G bosh
|
-
|
W1
|
-
|
W2
|
-
|
W3
|
=
|
5000
|
-
|
0,294613
|
-
|
0,324074
|
-
|
0,353
|
=
|
0,416
|
kg/s
|
3600
|
konsentratsiyasi esa,
X1
|
=
|
G bosh
|
*
|
X bosh
|
=
|
1,388888889
|
*
|
12
|
=
|
40
|
%
|
G3
|
|
0,416666667
|
|
|
|
4) Korpuslar___To‘yingan_bug__temperaturasi,_°S___Solishtirma_bug‘_xosil'>Korpuslar buyicha isituvchi bug‘ bosimining taqsimlanishi.
Birinchi korpus va barometrik kondensatorlardagi isituvchi bug‘ bosimlarining farqi.
P
|
=
|
4
|
-
|
0.2
|
=
|
3.8
|
kgk/sm2
|
Dastlab, ushbu bosimlar farqini korpuslar o‘rtasida barobar taqsimlaymiz, ya’ni
P
|
=
|
3,8
|
=
|
1,266666667
|
kgk/sm2
|
3
|
Bunda, korpuslardagi absolyut bosim kuyidagicha buladi:
3-korpusda
(berilgan)
2-korpusda
P2
|
=
|
0,2
|
+
|
1,26667
|
=
|
1,466667
|
kgk/sm2
|
1-korpusda
P1
|
=
|
1,5
|
+
|
1,26667
|
=
|
2,733333
|
kgk/sm2
|
Isituvchi bug‘ bosimi:
p
|
=
|
2,73333
|
+
|
1,26666667
|
=
|
4
|
kgk/sm2
|
Jadvallardan, korpuslarda qabul qilingan bosimlar uchun suvning to‘yingan bug‘i temperaturalari va solishtirma bug‘ xosil qilish issikliklarini topamiz.
Korpuslar
|
To‘yingan bug
temperaturasi, °S
|
Solishtirma bug‘ xosil
kilish issiqligi
|
1-korpusda
|
129.4
|
2179
|
2-korpusda
|
110.1
|
2234
|
3-korpusda
|
59.7
|
2357
|
Isituvchi bug‘
|
148
|
2241
|
1.0-jadval
Ushbu temperaturalar, korpuslar buyicha ikkilamchi bug‘lar kondensatsiyalanish temperaturalari bo‘ladi.
5. Korpuslar bo‘yicha temperaturaning pasayishini hisoblash.
a) temperatura depressiyasidan.
Ilovadagi 21-jadvaldan atmosfera bosimida eritmalarni qaynash temperaturasi topiladi.
Korpuslar
|
NaNO3,
Konseitrlangan
|
kaynash
temperaturasi, °S
|
Depressiya,
°S yoki K
|
1-korpusda
|
15.2
|
102
|
2
|
2-korpusda
|
21.6
|
103
|
3
|
3-korpusda
|
40.0
|
107
|
7
|
1.1-jadval
Uch korpus bo‘yicha depressiya
b) Gidrostatik effekt depreesiyasi 20°S temperaturada NaN03 eritmaning zichligi tanlanadi :
NaNO3 konsentratsiyasi, %
|
15.2
|
21.6
|
40.0
|
Zichlik, kg/m3
|
1098
|
1156
|
1317
|
1.3-jadval
Trubalardagi eritmalarning optimal satxda qaynashini hisoblaymiz:
1 korpusda:
Hopt
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
Rer
|
-
|
Rsuv
|
)
|
*
|
H
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
1098
|
-
|
1000
|
)
|
*
|
4
|
=
|
1,589
|
m
|
Po'rt
|
=
|
P1
|
+
|
0,5
|
*
|
Reyr
|
*
|
g
|
*
|
Hopt
|
/
|
9*104
|
=
|
2,7333
|
+
|
0,5
|
*
|
1098
|
*
|
9,81
|
*
|
1,589
|
/
|
9*104
|
=
|
2,828409
|
kgk/sm2
|
P = 2 ,1 4 k g k /sm 2 da tqay = 129,4°S
P ur = 2,827 kgk / sm2 da tqay = 130,6°S
dtesf =130.6-129.4=1.2 °S
(quyidagi qiymatlar 1.0-jadval asosida tanlab olingan)
2 – korpusda:
Hopt
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
Rer
|
-
|
Rsuv
|
)
|
*
|
H
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
1156
|
-
|
1000
|
)
|
*
|
4
|
=
|
1,91
|
m
|
Po'rt
|
=
|
P2
|
+
|
0,5
|
*
|
Reyr
|
*
|
g
|
*
|
Hopt
|
/
|
9*104
|
=
|
1,46
|
+
|
0,5
|
*
|
1156
|
*
|
9,81
|
*
|
1,91
|
/
|
9*104
|
=
|
1,58
|
kgk/sm2
|
P = 1,47k g k / sm 2 da tqay = 59,1°S
P ur = 1,580k g k / s m 2 d a tqay = 112,3°S
dtesf =112,3 -110,1 = 2,2°S
3 – korpusda:
Hopt
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
Rer
|
-
|
Rsuv
|
)
|
*
|
H
|
=
|
0,26
|
+
|
0,0014
|
*
|
(
|
1317
|
-
|
1000
|
)
|
*
|
4
|
=
|
2,8152
|
m
|
Po'rt
|
=
|
P3
|
+
|
0,5
|
*
|
Reyr
|
*
|
g
|
*
|
Hopt
|
/
|
9*104
|
=
|
0,2
|
+
|
0,5
|
*
|
1317
|
*
|
9,81
|
*
|
2,81
|
/
|
9*104
|
=
|
0,40
|
kgk/sm2
|
P = 0.20k g k / sm 2 da tqay = 59,7°S
P ur = 0.40k g k / s m 2 d a tqay = 74.4°S
dtesf =74.4 -59.7= 14.7 °S
dtesf umumiy =1.2+2.2+14.7 = 18.09°S
v) Gidravlik qarshilik depressiyasi
Har bir korpus oralig‘ida temperaturalar pasayishini 1K deb qabul qilamiz. Oraliklar hammasi bo‘lib 3 (1-2, 2-3, 3-kondensator). Demak,
dtesf
|
=
|
1,00
|
+
|
3,00
|
=
|
4,00
|
°S
|
Butun kurilma uchun temperaturalar yo‘qolishining yig‘indisi:
dtesf umumiy
|
=
|
12,00
|
+
|
18,09
|
+
|
3,00
|
=
|
33,09
|
°S
|
6. Temperaturalarning foydali farqi.
Temperaturalarning umumiy farqi:
143- 59,7 = 83,3 °S
Demak, temperaturalarning foydali farqi
dt = 83,3 - 33,09 = 50,2 °S
7. Korpuslarda qaynash temperaturalarini aniklaymiz
3- korpusda
t3 = 59,7 + 1 + 7 + 14,69 = 82,4 °S
2- korpusda
t2 = 110,1 + 1 + 3 + 2,2 = 116,3°S
1- korpusda
t1 = 129,4 + 1 + 2 + 1,2 = 133,6°S
8. Har bir korpus uchun issiklik o‘tkazish koeffitsientini aniklaymiz.
Kurilmadagi eritmalarning qaynash temperaturasi va konsentratsiyasiga qarab maxsus adabiyotlardan eritmaning fizik xossalari (zichlik, qovushoqlik, issiklik o‘tkazuvchanlik, issiklik sig‘imi va shu kabilar) aniklanadi. Isitish trubalarining turiga qarab qabul qshshnadi. So‘ngra, kondensatsiyalanayotgan bug‘ va kaynayotgan eritma uchun tegishli kriterial tenglamalar yordamida issiklik berish koeffitsientlaridan issiklik o‘tkazish koeffitsienti topiladi.
Xisoblash paytida trubalarda kaynash natijasida hoskl bo‘lgan qoplama qalinligini (5 = 0,5 mm) inobatga olish kerak.
Dastlabki hisoblar asosida quyidagi qiymatlarni qabul qilamiz.
1 korpus uchun KI = 1700 Vt/(m2-K)
2 korpus uchun K2 = 990 Vt/(m2-K)
3 korpus uchun K3 = 580 Vt/(m2-K)
Tuzning suvli eritmalarini bug‘latish jarayonida korpuslar buyicha issiklik o‘tkazish koeffitsientlarining tahminiy nisbati kuyidagicha:
K1: K2 :KZ = 1 :0,58: 0,34
9. Korpuslar buyicha issiklik balanslarini tuzamiz. Tahminiy hisoblarni soddalashtirish maqsadida issiklik balanslarini issiklik yo‘qotilishini hisobga olmagan holda tuzamiz va bir korpusdan ikkinchisiga eritma urtacha qaynash temperaturasida o‘tadi deb qabul qilamiz.
Shartga binoan 1 korpusga bug‘latish uchun eritmani qaynash temperaturasigacha qizdirilgan holda uzatiladi.
1 korpusda issiklik sarfinining mikdori,
Q, = W, -g, = 0,295-2179-10* = 643000 Vt
2 korpusga eritma o‘ta qizdirilgan holda beriladi va unda issiqlik
sarfining mikdori:
Q2=W2*r2-G1*c1*(t2-t1)=0.324*2234*103-1.09*4190*0.848*(133.6-116.3)=65700
1- korpusdan chiqayotgan ikkilamchi bug‘ beradigan issiklik mikdori W,-r, = 643000 Vt. Issiklik kirishi va sarf bo‘lishining farqi 1%. 3 korpusdagi issiklik mikdorining sarfi
Q3=W3*r3-G3*c3*(t2-t1)=0.251*2357*103-0.77
10. 1 korpusda isituvchi bug‘ sarfi
Bug‘ning solishtirma sarfi:
11. Foydali temperaturalar farkining korpuslar buyicha taqsimlanishi. Bu 2 usul yordamida qilish mumkin: hamma kurilmalarning isitish yuzasi bir xil bo‘lgan sharoitda va umumiy isitish yuzasi eng kam bo‘lgan sharoitlarda topish mumkin, ya’ni Q/K ga va -JQ /K ga proporsionallik shartidan. Proporsionallik faktorlarini topamiz:
Foydali temperaturalar farki korpuslar buyicha kuyidagicha aniklanadi: korpuslarning isitish umumiy isitish yuzasi yuzasi bir xil variant eng.
Demak, korpuslarnipg bir xil issiklik almashinish yuzalari bulganda, umumiy isitish yuzasi atigi 6% ga ko‘pdir. Shuning uchun, korpuslarning isitish yuzasi bir xil variant qabul qilinadi, chunki bu variant kurilmalarning bir xilligini ta’minlaydi. Korpuslar buyicha bosim va ikkilamchi bug‘ temperaturasini tekshiramiz.
Shundan so‘ng, atrof muhitga issiklik yo‘qotilishini va temperatura, bosimlarning korpuslar bo‘yicha taqsimlanishini birmuncha o‘zgarganini hisobga olib, korpuslarning isitish yuzalari topilgani tufayli qurilmaning anik, hisobi o‘tkaziladi.
|
