Buxoro davlat universiteti Agronomiya va biotexnologiya fakulteti 13-2-Akt-20guruh talabasi Ramazonova Charosning tuproq kimyosi fanidan tayyorlagan kurs ishi taqdimoti

Tuproq mineral , organik va organo-mineral moddalardan iborat. Tuproqning tarkibi ona

• Tuproq mineral , organik va organo-mineral moddalardan iborat. Tuproqning tarkibi ona

jinslarga bog`liq bo`lsada, undan keskin farq

qiladi va asosan turli birikmalar holidagi

elementlardan tashkil topgan. Tuproqdagi asosiy

kimyoviy elementlarga C,O, N, P, K, S, Si, Al, Fe,

Ca, Mg kabi elementlar kiradi. Tuproq tarkibida

temir miqdori o’rtacha 2-3 foiz bo’lib, birlamchi va

ikkilamchi silikatli minerallari, shuningdek, temir

oksidi, gidrooksidi va oddiy tuzlari tarkibiga kiradi.

Temir singdirilgan holatda va organik-mineral

kompleks tarkibida ham bo’ladi. Temir saqlovchi

minerallar nuraganda uning gidrooksidlari

ajraladi.

Kuchli kislotali (pH<3) sharoitda temir gidrooksidining harakatchanligi oshib, eritmada temir ionlari hosil bo’ladi. Havo yetishmaydigan sharoitda temir oksidi zakis (to’liq oksidlanmagan) formasiga qadarli tiklanadi va FeCO3, Fe(HCO3)2, FeSO4 ning eriydigan birikmalari yuzaga keladi. Temirning eritmadagi juda tez eriydigan birikmalari o’simliklarga salbiy ta’sir qiladi. Temir o’simlik hosil bo’lmaydi. Neytral va ishqorli tuproqlardagi yaxshi oksidlanib turadigan sharoitda o’simliklarda temir yetishmasligi seziladi va xloroz bilan kasallanadi.

• Kuchli kislotali (pH<3) sharoitda temir gidrooksidining harakatchanligi oshib, eritmada temir ionlari hosil bo’ladi. Havo yetishmaydigan sharoitda temir oksidi zakis (to’liq oksidlanmagan) formasiga qadarli tiklanadi va FeCO3, Fe(HCO3)2, FeSO4 ning eriydigan birikmalari yuzaga keladi. Temirning eritmadagi juda tez eriydigan birikmalari o’simliklarga salbiy ta’sir qiladi. Temir o’simlik hosil bo’lmaydi. Neytral va ishqorli tuproqlardagi yaxshi oksidlanib turadigan sharoitda o’simliklarda temir yetishmasligi seziladi va xloroz bilan kasallanadi.