• Mavzuga oid tayanch tushunchalar
  • -MODUL. TEXNOLOGIYA VA UNI




    Download 7,65 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/114
    Sana21.06.2024
    Hajmi7,65 Mb.
    #264904
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   114
    Bog'liq
    bosh

    1-MODUL. TEXNOLOGIYA VA UNI 
    O‘QITISH
     
    METODIKASINING UMUMIY MASALALARI 
    1-MAVZU. TEXNOLOGIYA 
    TA’LIMI
     VA TARBIYASINING 
    MAQSAD VA VAZIFALARI. 
    1.Texnologiya va uni o‘qitish metodikasi fanining vazifalari.
    2.Texnologiya fanini o‘qitishda metodik yondashuv. 
    3. O‘quvchilarni mehnatga axloqiy, ruhiy va amaliy tayyorlash.
    4.Texnologiya darslarini tashkil qilish shakllari.
    5.O’quvchilarda mehnatga munosabatni shakllantirish.
    6.Boshlang‘ich texnologiya fani elementlari bilan tanishtirish. 
     
    Mavzuga oid tayanch tushunchalar: Ta’lim, ta’lim-tarbiya, 
    mehnat tarbiyasi, texnologiya ta’limi maqsad va vazifalari, 
    texnologiya ta’limi va jamiyat, o`qitishning metodik tizimi, 
    o`qitishning shakl va turlari, boshlang’ich texnologiya elementlari.
     
    Barkamol shaxs tarbiyasida, albatta, mehnat ta’limining alohida 
    o’rni bor. Ushbu o’quv fani o’quvchilarda aqliy va jismoniy mehnat 
    turlari, mehnat jarayonlari haqida keng tushuncha hosil qilish, 
    mehnatga oid ko’nikma va malakalarini rivojlantirish kabi ta’limiy 
    maqsadlarga xizmat qiladi. Maktabdagi texnologiya ta`limi va 
    tarbiyasining maqsadi: o’quvchilarga mеhnatga muhabbat va mеhnat 
    ahliga hurmat tuyg’usini singdirishdan; o’quvchilarni hozirgi zamon 
    sanoat va qishloq xo’jalik ishlab chiqarishi, qurilish, transport, xizmat 
    ko’rsatish sohalari asoslari va texnologik jarayonlar bilan 
    tanishtirishdan; o’qish va ijtimoiy foydali ish jarayonida ularda 
    mеhnat ko’nikmalari va mahoratini hosil qilishdan; ongli ravishda 
    kasb tanlashga va boshlang’ich hunar ta`limini olishga undashdan 
    iborat. I.A.Mannopova, R.A.Mavlonova, N.R.Ibragimovalarning 
    umumiy o’rta ta’lim maktablari 4-sinf Texnologiya darsligida 
    texnologiya so’ziga quyidagicha ta’rif berilgan: “Texnologiya” 
    (yunoncha,teche – mahorat, san’at, logos –ta’limot) xom-ashyo va 
    materiallarga tegishli ishlab chiqarish qurollari yordamida ishlov 
    berish yo’llari haqidagi fan . 
    Texnologiya fani va kasbga tayyorlash vazifalari boshlang’ich 
    maktabda butun ta`lim-tarbiya tizimi hamda barcha o’quv prеdmеtlari 



    yordamida hal еtiladi. Bu o’z navbatida, oliy ta’lim tizimida 
    o’qitiladigan texnologiya va uni o’qitish metodikasi fani oldida 
    muhim maqsad va vazifalarni qo’yadi.
    Jumladan, mazkur fanni o’qitishdan asosiy maqsad: talabalarni 
    boshlang’ich sinflarda texnologiya fanining mazmuni va vazifalari, 
    o’qitish usullari, ta’limiy vositalar bilan tanishtirish va ularni 
    darslarda, shuningdek, sinfdan tashqari texnologiya fanini o’qitish
    jarayonida nazariy hamda amaliy tatbiq etish bo’yicha bilim, 
    ko’nikma va malakalarini shakllantirishdir. 
    Shuningdek, yoshlarni mehnat va kasblarni qadrlashga o’rgatish, 
    ijtimoiy hayotda ularning ahamiyatini tushuntirish, kasb asoslari 
    (texnologiyasi) haqida bilim hosil qilish hamda maktab davridan 
    bolada 
    kasbiy 
    tayyorgarlikni 
    shakllantirish 
    mehnat 
    ta’limi 
    o’qituvchilarning asosiy vazifasiga kiradi. Ma’lumki, boshlang’ich 
    sinflarda texnologiya fanining asosiy maqsad va vazifalari: mеhnatga 
    axloqiy va psixologik tayyorlash, o’quvchilarni boshlang’ich 
    politеxnik bilim bilan qurollantirish, texnologiya faniga amaliy 
    tayyorlash, texnologik operatsiyalarining malaka va ko’nikmalari 
    bilan qurollantirish, o’quvchilarni texnologiya fani jarayonida har 
    tomonlama o’stirishni tarkib toptirishdan iborat. 
    Shu boisdan texnologiya va uni o’qitish metodikasi fani 
    tarkibiga: bo’lajak o’qituvchilarga har tomonlama nazariy va amaliy 
    bilim berish, umumta’lim maktablarining boshlang’ich sinflarida 
    kasblar haqida ma’lumot berish izchilligini takomillashtirish, Davlat 
    ta’lim standartlari talabi bo’yicha nazariy va amaliy bilimlar berish 
    vazifalari
     
    kiradi. 
    Texnologiya va uni o’qitish metodikasi fani ta’lim metodikalari 
    kursi fani hisoblanib, fanning asosiy ilmiy izlanishlari natijalariga 
    tayangan holda, ilg’or pedagogik tajribalar bilan boyitilgan va 
    zamonaviy texnologiyalarga asoslangan materiallar asosida yoritib 
    boriladi. O’quvchilarni amaliy texnologik jarayonlarga tayyorlash va 
    ularni boshlang’ich texnologik operatsiyalari malaka va 
    ko’nikmalarini egallashlarini ta’minlaydi. 
    Texnologiya fanining tarbiyaviy ahamiyati ham muhim 
    hisoblanadi. U o’quvchilarda mehnat turlari haqidagi tushunchalarni 
    shakllantiradi, 
    mehnatga 
    bo’lgan 
    qiziqishni 
    hosil 
    qilib, 
    mehnatsevarlik, 
    mas’uliyat, intizomlilik, burch hissi hamda 



    jamoatchilik hissini tarbiyalashda muhim rol o’ynaydi. Shuningdek, 
    o’quvchilarning aqliy jihatdan kamol topib borishlarida zamin 
    yaratadi. Iroda va axloqiy sifatlarni rivojlantirishda ko’maklashadi. 
    O’quvchilarda mehnatga bo’lgan his-tuyg’uning hosil bo’lishi ularda 
    do’stlik, birodarlik, bir-biriga ko’maklashish, jamoatchilik, hurmat-
    izzatda bo’lish kabi fazilatlarni tarbiyalaydi.
    Texnologiya va uni o’qitish metodikasi fani zamonaviy axborot 
    va pedagogik texnologiyalardan o’rinli foydalanib, ta’limiy va 
    tarbiyaviy ishlarni amalga oshirishni talab etadi. Maktabda 
    o’quvchilar texnologiya fanini qunt bilan o’zlashtirib borishlari 
    uchun darsliklar, o’quv-uslubiy qo’llanmalar, texnik vositalardan 
    foydalanish kerak. Zamonaviy axborot texnologiyalarida foydalanish, 
    interfaol usullarni qo’llash, ta’limiy vositalarni va ta’limiy o’yinlarni 
    ta’lim jarayonida tatbiq etishga alohida e’tibor qaratilishi lozim. Bular 
    haqida keyingi mavzularda to’liqroq to’xtalamiz .
    Hаr bir dаrs jarayonida o`quvchilarda bilim vа mаlаkа dоirаlarini 
    kеngаytirish hаmdа mustаhkаmlаsh, ulardа bаrqаrоr ijоbiy ko`nikmа 
    vа оdаtlar hоsil qilishni nazarda tutish bilan bir qatorda, ularni 
    mehnatga axloqiy jihatdan to’g’ri tarbiyalab borish o’ta muhim 
    hisoblanadi. Ya’ni, dаrs vаzifаsini fаqаt bilim bеrish vа ko`nikmа 
    hоsil qilishdаn ibоrаt qilib qo`ymаslik, bаlki aqliy tаrbiya bеrish vа 
    kаmоl tоptirish vаzifаlari bilаn hamjihatlikda bоg`lаb borish hаm 
    zаrur. Shuning uchun hаm o`qituvchi birоr mаvzugа tаyyorlаna turib, 
    mаzkur dаrs mаtеriаli аsоsidа o`quvchilarni аxlоqiylikning qаndаy 
    g`оyalarni аnglаshgа оlib kеlishini, diqqаt, fikrlаsh, хоtirа, tаsаvvur, 
    irоdаsini rivоjlаntirish vа bоshqа shular qatorida shахs sifаtini qаndаy 
    kаmоl tоptirishgа erishishni аniq tаsаvvur qilmоg`i lоzim. 

    Download 7,65 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   114




    Download 7,65 Mb.
    Pdf ko'rish