SELECT * FROM Orders main WHERE NOT SNum =

Аsоsiy so‘rоv аsоslаngаn jаdvаlgа аsоslаnuvchi mutаnоsib so‘rоvdаn fоydаlаnish mumkin.

Misоl: sоtib оlishlаr buyurtmаchilаri uchun o‘rtа qiymаtdаn yuqоri bo‘lgаn hammа buyurtmаlаrni tоpish.

SELECT * FROM Orders a WHERE AMT > ( SELECT AVG (AMT) FROM Orders b WHERE b.CNum = a.CNum );

Standart SQL tilida ma’lumotlarni kiritish INSERT buyrug'i asosida amalga oshiriladi. Bu buyruq bitta satrni kiritishga imkon beradi, keyingi satrlaming kiritilishi INSERT buyrug'ining qaytarilishi yordamida hosil bo'ladi:

INSERT INTO factory (Name, Dob, Pol, Los, Dept, Salary, Telno) Valies (Paul F. 05.07.1962, ’m',12 'worker', 2250.75, '420027');

Barcha satrli o'zgaruvchilar apostroflarga kiritilishi lozim. Agar biz biror o'zgaruvchining ma’nosini bilmasak, kiritishda uning ma’nosini tushirib qoldirish mumkin, EHM uning o'rnini avtomatik ravishda bo'shliq bilan to'ldiradi.

Misol: INSERT INTO factory (Name, Dob, Pol, Dept, Salary)

Values (’Clint E', 12. 12.1970, 'm\ 'tecknic',2400);

Bunday holatda Telno va Los o'rinlari, toki ular tartibli aniqlanmaguncha, EHM yordamida probel va nullar bilan to'ldiriladi, bu jarayon korrekt yaqinlangunicha davom ettiriladi. Alohida qiymatlar tushib qolgan bo'lsa, ularni ham NUII bilan to'ldirish mumkin.

Select buyrug'i

Bu bo'limda foydalanuvchining jadvallar bilan ishlash usullari ko'rib chiqiladi. Select buyrug'i SQL tilining asosiy buyruqlaridan biri hisoblanadi. Bu buyruq barcha amallarni ma’lumotlar qatori bilan ta’minlaydi. Quyida select buyrug'ining asosiy imkoniyatlarini ko'rib chiqamiz.

a ) Barcha ma’lumotlarni ko'rish .

Select* from tactory;

(F) belgisi factory jadvalining barcha ustunlarini tanlash kerakligini bildiradi.

Bu natijani Select buyrug'idan keyin barcha ustunlar nomini berish bilan olsa bo'ladi:

Select Name, Dob, Pol, Los, Dept, Salary, Telno

from factory;

Natijada ekranda 1-jadvalning hamma ustunlari paydo bo'ladi.

Ustunlar tartibi Select buyrug'ida belgilangandek bo'ladi:

b ) ustunlarni tanlabchaqirish.

Ustunlarni alohida chaqirish uchun Select buyrug'ida ko'rsatish kerak:

Select Name, Dept from factory;

Natijada bir Name va Dept dagi jadvallami olamiz:

d ) Satrlarni tanlab ko‘rish . Ma’lumotlar bilan ishlaganda ko'pincha jadvaldan faqat aniq bir satrni ko'rish lozim bo'lgan hollar uchrab turadi. Bunday holda Select buyrug'ining umumiy ko'rinishi quyidagicha bo'ladi:

Select — ustunlar nomi;

from — jadvallar nomi;

where — satr tanlash sharti.

Misol: 1-jadvaldan barcha xodimlar, ishchilarni tanlash uchun quyidagini kiritish kerak:

Select name, dept

from factory

Where Dept—dmik; buyrug'ini berish lozim.

Natijada ekranda quyidagilar hosil bo'ladi:

e ) Solishtirish opera torlarining qo‘llanilishi.

Awalgi misolda satr tanlash shartini tasvirlashda ≪tenglik≫ belgisi qo'llangan edi.

≪Tenglik≫ belgisidan tashqari yana solishtirish shartini tanlashda qo'llanilishi mumkin bo'lgan 7 ta eng oddiy solishtirish operatorlari mavjud.

Bular:

!=— teng emas;

Name

Joan A .

admin;

! > — berilgandan katta emas;

!< — berilgandan kichik emas;

>= — katta yoki teng;

<= — kichik yoki teng.

Quyidagi misol solishtirish operatorlarining qo‘llanish imkoniyatlarini ko'rsatadi.

1-misol: Factory jadvalidan ish staji 10 yildan ortiq bo'lgan ishchilarning ismlarini tanlash.

Select Name, Los

from factory

where Los> 10;

Natijada ekranda

NAME Los

Barot V. 21

Azamat T. 17

Dolly S. 14

Paul F. 12

Joan A. 11 chiqadi.

2-misol: Factory jadvalidan 12.12.1970 dan keyin tug'ilganlarni tanlash.

Select Name, Dob

from factory

where Dov>12.12.1970;

Ekranda hisobot quyidagicha bo'ladi:

NAME Dob

Maria G. 20.11.1972

ViancaA. 14.03.1975

JaneS. 01.02.1979

Yuqorida tasvirlangan solishtirish operatorlaridan tashqari, quyidagi operatorlarni qo'llash orqali ham qiyoslash mumkin.

1 ) between... and

2 ) is null

3) like

Between operatori aniq bir sohani ajratishga mo'ljallangan.

Misol:

select Name, Salary

whe Salary between 2150 and 2350;

Ushbu misol factory jadvalida oylik maoshi 2150—2350 oralig‘ida

bo'lgan xodimlar ro'yxatini ko'rsatadi.

NAME Los

Rustam V. 22

Barot V. 21

Azamat T. 17

Dolly S. 14

Name Salary

Azamat T. 2300

Barot V. 2250

Raul T. 2250

Don T. 2250

Donoron A. 2250

SQL not between birikmasining qo'llanishiga yo'l qo'yadi.

Misol:

select Name, Salary

where Salary not between 2150 and 2350;

Bu ekranda oylik maoshi 2150—2350 oralig'idan tashqarida bo'lgan xodimlarning ro'yxatini ko'rsatadi.

Is null operatori axborot bo'lmagan satrlarni tanlash imkonini beradi.

Misol: Factory jadvalidan telefoni bo'lmagan ishchilar ro'yxatini tanlash.

Select Name, Telno

from factory

where Telno. Is null;

Natijada quyidagi jadvalga ega bo'lamiz;

Name Telno

Jane S.

DonT.

Bu holda satrli o'zgaruvchini solishtirishda shablondan keyin ≪%≫ belgisi turadi, o'zgaruvchining o'zi qavs ichida yoziladi.

Misol: Factory jadvalidagi Name ustunida kimning nomi ≪DO≫ dan boshlansa, o'shani ekranga chiqarish.

select Name from factory

where Name like, 'DO%';

Natijada ekranda quyidagilar hosil bo'ladi:

Name

Dolly S.

Donowan A.

Bu operator satrli kattaliklarni alohida harflari aniq bo'lganda tanlashni ta’minlaydi.

Misol uchun:

select Name from factory

where Name like ≪AN%≫;

Chizish AN dan oldin har qancha miqdor bo'lish imkoni borligini anglatadi.

Natijada quyidagilar hosil bo'ladi:

Name

Bianca A.

Joan A.

Bo'limda muhokama qilinadigan eng oxirgi operator In operatori bo'ladi. U tanlov asosida boshqa ma’lumotlarga mos bo'lgan ma’lumotlarni yig'ish imkonini beradi.

Masalan:

select Name, Dept

from factory

where Dept in ('admin', 'account');

Berilgan buyruq asosida EHM factory jadvalidan administrativ (ma’muriy) bo'limda va buxgalteriyada ishlayotgan xodimlaming ro'yxatini keltiradi.

Name Dept

Rustam V. admin

Edwin E. Account

Dolly S. Account

(I — IV) punktlarda tasvirlangan barcha operatorlar NOT operatori bilan ham ishlashi mumkin;