Mavzu: Qizlar kiyimining xususiyatlari. Qizlar uchun tungi ko'ylakning
rasmini qurish.
Reja:
1. Qizlar uchun kiyimlarning xususiyatlari.
2. Qizlar uchun tungi ko'ylak naqshini qurish uchun o'lchovlarni olish va hisoblash.
3. Chizmaning asosiy panjarasini qurish
4. Tungi ko'ylakning orqa va old qismlarini qurish.
Tayanch so‘zlar: chizma, xususiyat, ko‘ylak, asos, bo‘lak, buyum, o‘lchov,
standart.
Quyidagi qiz bolalar jaketining asosiy chizmasi keltirilgan bo‘lib, chizmani
qurishdan oldin buyumning kengligi va uning asosiy bo‘laklari aniqlanadi.
Buyumning AA
1
ko‘krak kengligi teng:
O`lchov
belgilari
Standart jussa o`lchov belgilarning qiymati, sm
YOsh guruhlari
YAsli
yoshida (86-
52)
Maktabgacha
tarbiya
yoshida (10-
56)
Kichik
maktab
yoshida
(134-68)
Katta
maktab
yoshida
(176-92)
R
87,8
89.1
111.8
134.0
V
old,bel
-
85.4
107.4
128.9
V
k.bel
54.8
77.7
97.5
116.8
V
bel.chiz
46.7
64.7
82.7
99.6
V
ora.nuq
68.7
-
-
-
V
k
18.0
21.3
25.2
28.9
V
ol.bel
4.0
-
-
-
S
bo`yin
12.1
12.9
14.8
16.3
S
k1
26.1
28.9
35.0
39.5
S
kII
-
29.3
35.5
40.1
S
k
26.0
28.0
34.0
38.0
S
bel
25.5
25.8
30.0
32.6
S
son
28.5
30.5
36.9
41.8
0
el
17.5
17.6
21.6
24.2
0
bil
-
12.4
14.1
15.6
D
qo`l.tir
15.4
19.3
24.2
29.0
D
old.bel
30.6
34.5
40.2
46.1
D
or.uz
23.8
27.2
32.2
37.9
D
or.uz1
25.2
28.8
34.2
39.9
D
bo`y.old.bel1
25.4
46.7
32.0
37.3
SH
ol.q
6.7
8.6
11.2
13.0
SH
q
10.6
11.0
13.2
15.1
SH
or
10.1
12.6
15.1
16.7
TS
k
6.0
6.5
7.8
8.9
d
ld-orq.k
12.9
14.2
17.3
19.4
d
qo`l.ver
5.5
7.2
8.9
10.5
d
old-or.bel
15.3
14.0
15.7
10.5
G
k1
1.3
3.4
3.9
4.4
D
yon.bel
46.7
65.5
83.9
101.0
D
past
33.8
47.8
62.6
76.1
V
tiz
22.8
28.7
37.4
45.0
G
belII
2.8
2.8
3.3
3.9
Quyidagi qiz bolalar jaketining asosiy chizmasi keltirilgan bo‘lib, chizmani
qurishdan oldin buyumning kengligi va uning asosiy bo‘laklari aniqlanadi.
Buyumning AA
1
ko‘krak kengligi teng:
Qiz bolalar kuylagi asos chizmasini chizish va model chiziklarini utkazish
Bazis to’rini qurish
Bog‘cha
yoshidagi kiz
bolalar
kuylagi asos
chizmasining
bazis setkasini
chizish.
Kuylak kengligi va uzunligi.
AVSD tug‘ri turtburchak chizamiz. AD
va BS kuylak uzunligi 50 sm, va AB va
DS (kukrak aylanasiga plyus 8 sm)
30+8 sm kuylak kengligi buladi.
Eng umiz chukurligi: A nukta
pastga 16 sm va G nukta belgilaymiz.
(kukrak aylanasini 13 bulagiga plyus 6
sm) 30:3+6=16 sm. G nukta unga chizik
chizamiz VS chizig‘igacha va G
1
nukta
belgilaymiz.
Bel chizig‘i. A nukta pastga 2,6
sm ulchab T nukta belgilaymiz (orka
belak
belgacha
uzunligi
ulchov
buyicha). T nukta unga tug‘ri chizik
chizamiz VS chizig‘igacha va T
1
nukta
belgilaymiz.
Orka kengligi. G nukta unga 14
sm ulchab G
2
nukta belgilaymiz (kukrak
aylanasining 13 bulagiga plyus 4 sm)
30:3+4=14 sm. G
2
nukta tepaga chizik
chizib G nukta belgilaymiz.
Eng umiz kengligi. G
2
nukta unga
9,5 sm G
3
nukta belgilaymiz (kukrak
aylanasining 14 bulagiga plyus 2 sm)
30:4+2=9,5 sm. G
3
nukta tepaga chizik
chizib G
1
nukta belgilaymiz.
Ort bulak
Bog‘cha
yoshidagi kiz
bolalar
kuylagi
ort
bulak
asos
chizmasini
chizish
Buksa chizig‘i G
2
nukta unga 3
sm ulchab G
4
nukta belgilaymiz. G
4
nukta pastga chizik chizib N nukta
belgilaymiz va bel chizig‘idan utgan
nukta G
2
nukta belgilaymiz.
Buyin aylanasi. A nukta unga 5
sm (buyin aylanasini 13 bulagiga plyus
0,5 sm) 13,5:3+0,5=5 sm va A
1
nukta
belgilaymiz.
A
1
nukta tepaga 1,5 sm ulchab A
2
nukta
belgilaymiz. A nukta pastga 4 sm
ulchab A
3
nukta belgilaymiz va A
3
, A
1
va A
2
nukta chizamiz.
P nukta pastga 1,5 sm ulchab elka
kiyaligi belgilanadi.
elka chizig‘i. A
2
nukta 10 sm
ulchab A
4
nukta belgilaymiz.
G
2
nukta bissektrisa 2,5 sm
belgilaymiz. G
4
nukta dan tepaga 0,5
sm uzaytiramiz va chizik chizib olamiz.
T
2
unga 1,5 sm ulchab T
4
nukta
belgilaymiz va G
4
nukta bilan T
4
nukta
chizamiz. N nukta dan chapga 5 sm
ulchab N
1
nukta belgilab tepaga 2 sm
ulchab N
2
nukta T
4
nukta dan N
2
nukta ni chizib olamiz va D nukta bilan
oval chizik chizamiz.
Old bulak
Bog‘cha
yoshidagi kiz
bolalar
kuylagi
old
bulak
asos
chizmasini
chizish
V nukta va P
1
nukta dan tepaga 2 sm
belgilab P
2
nukta va P
3
nukta
belgilaymiz.
P
3
nukta pastga 7 sm (buyin
aylanasining 13 bulagiga plyus 2,5
sm) 13,5:3+2,5=7 sm va V
1
nukta
belgilaymiz.
P
3
nukta chapga 5 sm (buyin
aylanasining 12 bulagiga plyus 0,5
sm) 13,5:3+0,5=5 sm
P
4
nukta bilan V
1
nukta chizib
olamiz.
P
2
nukta pastga 3 sm ulchab P
6
nukta
belgilaymiz. Elka chizig‘ini chizib
olamiz.
G
3
nukta bissektrisa 2 sm ulchab eng
umizini chizamiz.
T
2
nukta chapga 2 sm ulchab T
3
nukta belgilaymiz.
N nukta unga 5 sm ulchab N
3
nukta
belgilaymiz tepaga 2 sm ulchab N
4
nukta belgilaymiz va T
3
nukta dan
N
4
nukta ni chizib olamiz S nukta
pastga 2 sm ulchab S
1
nukta
belgilaymiz
N
4
nukta bilan S
1
nukta oval chizik
bilan chizib olamiz.
Modellashtirish
Bog‘cha
yoshidagi kiz
bolalar
kuylagi old va
ort bulaklariga
model
chiziklarini
utkazish.
Modelga asosan old va ort bulaklarga
rel`ef chiziklari elka urta nuktasidan
bel
chizig‘igacha
kiya
perpendikulyar utkaziladi.
Ort bulak yubka bel va etak
nuktalarini burma uchun 8-10 sm
kengaytiriladi.
Old bulak yubka bel va etak
nuktalarini burma uchun 10-12 sm
kengaytiriladi.
2.
Kuyma
burmani
modellash.
Kuylak old bel chizig‘idan elka urta
nuktasi
orkali
ort
bulak
bel
chizig‘igacha bulgan oralik ulchab
tug‘ri chizik chiziladi. CHizilgan
tug‘ri chizikning urtasidan 8-10 sm li
perpendikulyar tushiriladi. Tug‘ri
chizik
nuktalari
perpendikulyar
uchki nuktasi bilan birlashtiriladi.
Kuymada burma xosil kilish uchun
bir
nechta
kirkim
orkali
kushimchalar beriladi.
AYOLLAR MILLIY KO‘YLAGINI TEXNIK MODELLASH
Ayollarning koketkali milliy ko‘ylagi XX asrning boshida yaratilgan. Uning
tashqi ko‘rinishida milliy, an’anaviy va maishiy omillar mujassamlashgan.
Ayollar milliy ko‘ylagining konstruktiv tuzilishi issiq iqlim sharoitiga yuqori
darajada mosligi bilan xarakterlanadi. Bu gigiena va fiziologiya mutaxassislari
tomonidan ilmiy jihatdan asoslangan.
Milliy ko‘ylak ikki qavatli koketka tufayli qomatning yuqori tayanch sathiga
yopishib, ko‘krak va kuraklar chizig‘idan boshlab kiyim ostidagi havo bo‘shlig‘ining
hajmini oshiradi (1- rasm). Ko‘ylak old koketka, orqa koketka, old tana, orqa tana
detallaridan iborat.
Orqa koketkasining ko‘ndalang chizig‘i kuraklar markazining sathidan o‘tadi.
Ularning shakli va konstruktiv tuzilishi turlicha bo‘lishi mumkin: kaltaroq, uzunroq,
dumaloqroq, to‘g‘ri chiziqli yoki turli shakllarda.
Old koketkasining ko‘ndalang chizig‘i ko‘krak nuqtasi ustidan model
xususiyatiga bog‘liq holda 2,0 – 6 sm masofada o‘tishi mumkin. Uning uzunligi va
shakli modelga moslab o‘tkaziladi.
Koketka yaxlit bichilgan yoki ikki bo‘lakli bo‘lishi mumkin. Ko‘ylakning
pastki qismi – tanasi – keng to‘g‘ri, trapetsiyasimon kengaygan, uzun yoki kalta moda
yo‘nalishiga bog‘liq holda quriladi.
Ko‘ylak detallarining konstruksiyasi beli yaxlit bichilgan ko‘ylak chizmasi
asosida modellashtiriladi. 1, a - rasmda tipaviy tuzilishdagi (yoqasi ochiq, pidjakbop,
engi to‘g‘ri o‘rta kengli, o‘rta chiziqda taqilmadek bort chiziqlari ustma – ust o‘tgan)
ayollar milliy ko‘ylagining modelli konstruksiyasi 1, b - rasmda ko‘rsatilgan (164 –
96 - 104).
2 – rasm. Ayollar milliy ko‘ylagining model turlari
3– rasm. Ayollar milliy ko‘ylagining konstruksiyasi
Orqa koketkasi quyidagicha modellashtiriladi: 11 nuqtadan o‘rta chiziq
bo‘ylab koketka uzunligi qo‘yiladi. 14' nuqtadan o‘miz chizig‘i bo‘ylab 13 sm
qo‘yiladi. Orqa koketkasining chizig‘i o‘miz chizig‘idagi 332 nuqtaga nisbatan 2 – 3
sm pastroq o‘tishi mumkin. Belgilangan nuqtalar ravon birlashtiriladi. Elka
vitachkasi koketka chizig‘iga shablon usuli orqali o‘tqaziladi.
Old koketkani qurish uchun 14'' nuqtadan old o‘mizi bo‘ylab 352 nuqtadan 14
sm o‘lchab qo‘yiladi, yoki kiyim razmeriga va modelga bog‘liq holda 2 – 3 sm
pastroq tushiriladi. Koketka chizig‘i ko‘krak nuqtasining ustidan 3 sm teparoq o‘tib,
o‘rta chiziqning 371 nuqtasi bilan (modelga bog‘liq holda pastroq yoki teparoq) ravon
birlashtiriladi. Ko‘krak vitachkasi shablon usuli yordamida koketka chizig‘iga
o‘tqaziladi. O‘rta chiziq bo‘ylab koketka bir – birining ustiga o‘tish kengligi 2,5 - 3
sm, yoqa o‘mizi o‘rta chiziqda 0,7 sm ga tushiriladi. Bort qaytarmasining shakli
modelga mos ifodlanadi. Old etak chizig‘idagi 97 – 971 pastki balans 371 nuqtadan
tepa tomonga o‘lchanib 97' nuqta qo‘yiladi. Old tanasining tepa qirqimi 97' nuqtadan
o‘tib 6 – 8 sm yoki modelga mos kengaytiriladi. Orqa tanasi ham 6 – 8 sm ga
kengaytiriladi. YOn chizig‘i 331 – 351 o‘miz chizig‘ining o‘rtasidan boshlanadi.
Koketkali milliy ko‘ylakni modellashga xos xususiyatlarga yana quyidagilar
ham kiradi:
old koketkasining kengligi 0,5 – 0,7 sm ga toraytiriladi, ya’ni koketkaning
o‘rta chizig‘i chap tomonga suriladi;
o‘miz chizig‘idagi ko‘ylak tanasining yuqori nuqtalari orqa bo‘lakda 332
nuqtadan, old bo‘lakda 352 nuqtadan juda pastga tushgan holda ko‘ylakning
ergonomik ko‘rsatkichlari pasayadi.
|
