Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 10 |October, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org
DOI:
10.24412/2181-2454-2022-10-374-381
E-mail: carjisor@gmail.com
374
EKONOMETRIK MODELLASHTIRISHDA KO‘P OMILLI REGRESSIYA
USULINI TADQIQ QILINISHI
Shoxаbbos Qulmurot o‘g‘li Doliyev
Toshkent kimyo-texnologiya instituti Shahrisabz
filiali assistenti
E-mail: shokhabbos9109@gmail.com
Erkinjon Komil o‘g‘li Raxmonov
Toshkent kimyo-texnologiya instituti Shahrisabz filiali assistenti
E-mail: raxmonoverkin8519@gmail.com
ANNOTATSIYA
Ekonometrik modellashtirishda ko„p omilli regressiya
usulini tadqiq qilinish
jarayoni sanoat korxonalarining rivojlanishi uchun to„sqinlik qilayotgan
muammolarini
yechishda, ishlab chiqarish xarajatlari funksiyalarini o„rganishda,
makroiqtisodiy hisoblashlarda va ekonometrikaning qator boshqa muammolarini
o„rganishda qo„llanilishi ko„rsatilgan. Bunga ko„ra ekonometrik
modellashtirishda
ko„p omilli regressiya usulini afzaliklari ko„rsatilgan. Birinchidan–ekonometrika
o„ziga xos bo„lgan usullar tizimi sifatida iqtisodiy o„zgaruvchilar va ular orasidagi
bog„lanishlarning xususiyatlarini tasvirlagan holda o„zining
masalalarini
aniqlashtirish imkoniyatini tasvirlab berishi ko„rsatilgan. Regressiya tenglamasiga
nafaqat birinchi darajali o„zgaruvchilarni kiritildi balki
natijaga maksimal yoki
minimal (ozmi-ko„pmi) darajada ta‟sir etuvchi qiymatlarni akslantiruvchi iqtisodiy
o„zgaruvchilarning optimal xususiyatlarini
ifodalash maqsadida, ikkinchi darajali
o„zgaruvchilar ham kiritiladi. Ikkinchidan-regressiya
tenglamasida mustqil
komponentalar sifatida qaraluvchi ijtimoiy-iqtisodiy o„zgaruvchilarning o„zaro
ta‟sirlarini aks etira oladi.
