o ‘zgarishlariga moslashuvchanligi va kam sarmoya talab qilish
hisobiga
ishlab
chiqarishni
tez
m odem izatsiya qilish,
ishlab
chiqarilayotgan
m ahsulot
va
ko‘rsatilayotgan
xizmat
turlarini
yangilash; - uchinchidan, mulkdorlar o ‘rta sinfini shakllantirish asosida
mamlakatda ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy barqarorlikni ta ’minlashga
erishish. Shu boisdan m am lakatim izda mustaqillik yillarida xususiy
m ulk, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qo‘Uab-quwatlash,
tadbirkorlik faoliyati erkinligi kafolatlarini yaratish, ular huquqini
him oya
qilish
borasida
qonunchilikni
mustahkamlash,
bozor
infratuzilmasini shakllantirishga qaratilgan qator ishlar am alga
oshirildi. Biznesni ro ‘yxatga olish, ixtiyoriy
ravishda yopish va
tugatish, shuningdek, faoliyatning alohida turlari bilan shug‘ullanish
huquqini beradigan litsenziya va ruxsatnom alar berish jarayonlari
soddalashtirilib, tartibga solindi. Belgilangan soliq stavkasi miqdori
sezilarli darajada kamaytirildi, ayrim jarim a turlari butunlay bekor
qilindi. Biznes sohasiga davlatning aralashuvini cheklashga qaratilgan
ishlar davom etmoqda, biznes subyektlariga nisbatan har qanday
sanksiya faqat sud qarori b o ‘yicha q o ilan ish i
ustidan monitoring olib
borilmoqda. Moliya, soliq va statistika hisobotlarining barcha shakl
hamda muddatlari keskin qisqartirildi. Soliqqa tortish stavkalari
uniflkatsiya qilinib, kamaytirildi. Tadbirkorlarga avvalo, kichik biznes
subyektlariga asosiy, shu jum ladan, talab yuqori bo‘lgan moddiy
resurslardan keng foydalanish imkonini beradigan barqaror bozor
mexanizmi shakllandi. O 'zbekistonda kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik rivojlanishi uchun yetarli
darajada qulay imkoniyatlar,
shart-sharoitlar yaratilgan bo ‘lsa-da, lekin iqtisodiyotda hali ham uning
ulushi dunyoning rivojlangan mamlakatlari darajasi miqdoridan past
b o ‘lib, bu sohada yechim ini kutayotgan tashkiliy, iqtisodiy, huquqiy va
ijtimoiy muammolar talaygina.
Iqtisodiyotda boshqaruv tizimi eskirgani, innovatsion g‘oyalami
qoilab-quvvatlash b o ‘yicha samarali mexanizmlar o ‘z vaqtida jo riy
qilinmagani jiddiy muammo bo‘lib qolmoqda. Shuningdek, texnologik
qoloqlik, resurs va energiyani tejaydigan texnologiyalar,
muqobil
energiya manbalarini tatbiq etishning sustligi iqtisodiy taraqqiyot
y o ‘lida to ‘siq b o im oqda.
10
Shu nuqtayi nazardan davlatning innovatsion yangilanish dasturini
shakllantirish, innovatsiya va investitsiyalardan samarali foydalana-
digan yangi avlod kadrlarini, yangi sarmoyadorlar sinfmi tayyorlash
o ‘ta muhim ahamiyatga ega. Buning uchun 0 ‘zbekistonni texnologik
rivojlantirish va ichki bozomi modemizatsiya qilish bo‘yicha kuchli
milliy g ‘oya, milliy dastur kerak. 2018-yil faol tadbirkorlikni
rivojlantirish e ’tibor m arkazida b o iad i. Bu sohani qoMlab-quvvatlash,
biznes subyektlarini jadal va barqaror rivojlantirish y o ‘lidagi to ‘siq va
g‘ovlami bartaraf etish bo‘yicha zarur choralar ko'rildi.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida teng
va halol raqobat muhitini
yaratish m aqsadida “M amlakat oziq-ovqat xavfsizligini yanada
samarali ta ’minlash chora-tadbirlari to ‘g ‘risida”gi farmon loyihasi
ishlab chiqilib, keng jam oatchilik muhokamasiga q o ‘yildi.
Bojxona
tartib-taomillarining
murakkabligi
tadbirkorlikka
to‘sqinlik qilayotgan asosiy omillardan biri hisoblanadi. Jahon
bankining hisobotiga k o ‘ra, eksport-import hujjatlarini rasmiylashtirish
bo‘yicha O 'zbekiston 190 davlat orasida 175-o‘rinda turadi. Bojxona
hujjatlarini rasmiylashtirish uchun Belgiyada 1 soat kifoya qilsa,
0 ‘zbekistonda 1 oy muddat sarflanadi. Shu m unosabat bilan 2019-
yildan boshlab, tadbirkorlik subyektlari uchun bojxona ko‘rigida xavf-
xatardan ogoh etish tizimi, y a’ni, tadbirkorlar
qanchalik halol ekaniga
qarab, ulami “yashil” va “qizil” y o ‘laklar orqali o ‘tkazish joriy etiladi.
Iqtisodiyotni rivojlantirishda puxta va barqaror bank-moliya tizimi
ulkan ahamiyatga ega. 2018-yilda bank tizimi faoliyatini rivojlantirish
bo‘yicha belgilangan vazifalami amalga oshirishda banklar bilan
tadbirkorlik subyektlari o ‘rtasida samarali va o ‘zaro manfaatli
hamkorlik munosabatlarini ta ’minlash masalalariga alohida e ’tibor
qaratiladi.
0 ‘zbekistonda xalqaro standartlar asosida valutani liberallashtirish
jarayoni boshlandi. Valuta siyosati biznes va iqtisodiyotni rivojlantirish
manfaatlariga to ‘liq xizmat qilishi, investitsiya faoliyatiga ijobiy turtki
berishi lozim.
2018-yilda soliq siyosatini amalga
oshirishda keskin chora-
tadbirlardan voz kechildi. Chunki islohotlar davrida davlat tizimining
uzluksiz faoliyat ko‘rsatishi uchun budjet barqaror b o ‘lishi kerak.
11
0 ‘zbekistonda yirik investitsiya loyihalarini amalga oshirish
niyatida bo‘lgan investorlar uchun mamlakatimizni jozibali qilish
m aqsadida soliq tizimi takomillashtiriladi. Barcha biznes toifalari
uchun soliq yukini kamaytirish va qulaylashtirish, shu asosda ishlab
chiqarishni va soliqqa tortiladigan bazani kengaytirish zarur. Soliq
imtiyozlari berishda individual yondashuvlardan voz kechib,
ulami
faqat iqtisodiyotning m a’Iura tarmoqlari uchun qo'Ilash amaliyotiga
o ‘tiladi.
