%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F%20%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F. pdf

Mavzu: 
Kreditning ta’minoti va uning 
shakllari 
Bajardi:
Mustafoqulov Omadjon
Tekshirdi: 
Abiyev D

Kredit
kredit deganda vaqtincha oz egalari qolida bosh 
turgan pul mablag’larini boshqalar tomonidan 
ma’lum muddatga haq to’lash sharti bilan qarzga 
olish va qaytarib berish yuzasidan kelib chiqqan 
munosabatlar tushuniladi. Bu munosabat ikki subyekt 
o’rtasida yuzaga keladi: biri pul egasi, ya’ni qarz 
beruvchi; ikkinchisi pulga muhtoj, ya’ni qarz oluvchi. 
Ayni bir subyekt bir vaqtning o’zida ham qarz 
beruvchi, ham boshqalardan qarz oluvchi bo’lishi 
mumkin.

● Kredit ta’minoti: bu nima va u nega 
kerak?
Ta'minot
- berilgan kredit bo'yicha bank manfaatlarini himoya 
qilish mexanizmlaridan biri. Darhaqiqat, bu bankka qarz oluvchi 
moliyaviy muammolar yuzaga kelgan taqdirda ham olingan 
mablag'larni foizlar bilan qaytarishiga ishonch hosil qiladigan 
kafolatdir. U asosan mijoz katta miqdordagi kredit olishni 
xohlasa yoki uning kredit tarixi shubhali bo'lsa (yomon kredit 
tarixi) qo'llaniladi.

Kreditlarni ta'minlash qarz oluvchiga ham bir 
qancha imkoniyatlarni beradi:
● kattaroq miqdorda kredit olish 
imkoniyati;
● kredit shartnomasini uzoqroq 
muddatga rasmiylashtirish;
● so’ralgan kredit miqdori 
tasdiqlanishi ehtimoli yuqoriroq 
bo’lishi.

Kredit ta'minotining asosiy shakllari
○ asosiy shakllari: garovga 
qo'yiladigan mol-mulk, 
jismoniy yoki yuridik 
shaxsning kafilligi, sug'urta;
○ qo'shimcha shakllar: bank 
kafolati, bank depoziti.

Garov
shartnoma bo'yicha majburiyatlarni bajarishning eng 
samarali usullaridan biri bo'lib, banklarda eng ko'p 
qo'llaniladigan ta'minoti turi hisoblanadi.

Kafillik
Garovdan keyin ikkinchi eng keng tarqalgan 
ta’minot turi. Kafillik taqdim etish orqali 
amalga oshiriladi, ya'ni boshqa tomonning 
(jismoniy yoki yuridik shaxs) ishtiroki talab 
qilinadi. Bunda birgalikda qarz oluvchi yoki 
kafilni jalb qilish mumkin, odatda ular qarz 
oluvchining qarindoshlari yoki yaqin do'stlari / 
hamkasblari bo’ladi.

Sug'urta shartnomasi
Agar qarz oluvchiga katta miqdorda pul kerak bo'lsa, u holda 
kredit qaytarilishining qo'shimcha kafolatini sifatida sug’urta kompaniyasining 
kafolati rasmiylashtirilishi mumkin. Sug'urta shartnomasi tuzilgan kundan e'tiboran 
amal qiladi, sug'urtalovchi qarz oluvchi bilan sug'urta hodisasi yuz berganda bankka 
belgilangan pul miqdorini to'lanishini ta'minlaydi.

Bank kafolati
Bu yuridik shaxslar tomonidan yirik operatsiyalarni amalga 
oshirishda foydalaniladigan maxsus moliyaviy xizmatdir. Kafolat - 
bank yoki boshqa kredit/sug'urta tashkilotining kafilligi bo’lib, u 
bitim taraflaridan biri ikkinchi tomon oldidagi majburiyatlarni 
bajarilishini kafolatlaydi.

Kredit ta’minoti sifatida yana nimalardan 
foydalanish mumkin
Yo'qotilishi mumkin bo’lgan mablag'lar uchun qo'shimcha kafolat 
va kompensatsiya olishning yana bir usuli - jarima qo’yishdir. Bu 
shartnomada belgilangan pul miqdori bo'lib, qarz oluvchi o'z 
majburiyatlarini buzgan taqdirda qarz beruvchiga to’lanishi shart.

Kelishuvlardan kelib chiqqan holda, majburiyatlarni buzganlik uchun ham 
jarima belgilanishi mumkin. Misol uchun, agar qarz oluvchi kredit bo'yicha 
to'lovni kechiktirgan bo'lsa, unga darhol jarima belgilanadi.Shuning uchun, 
barcha majburiyatlarni bajara olishga ishonch bo'lsagina, garov bilan 
ta'minlangan kreditlardan foydalanish kerak, aks holda garov sifatida 
berilgan mol-mulkdan va boshqa aktivlardan ayrilib qolish mumkin.