p
– ishchi ko‟rsatkich;
q - p
dan bir qadam orqadagi ko‟rsatkich;
v
– o‟chirilayotgan tugun merosxo‟rini ko‟rsatadi;
t – v
dan bir qadam orqada yuradi;
s - v
dan bir qadam oldinda yuradi (chap o‟g‟ilni yoki bo‟sh joyni ko‟rsatib
boradi).
74
4.8-rasm. Binar daraxtdan oraliq tugunni o‟chirich tartibi
Yuqoridagi daraxt bo‟yicha qaraydigan bo‟lsak, oxir oqibatda, v ko‟rsatkich
13 tugunni, s esa bo‟sh joyni ko‟rsatishi lozim.
1) Elementni qidirish funksiyasi orqali o‟chirilayotgan elementni topamiz. p
ko‟rsatkich o‟chirilayotgan elementni ko‟rsatadi.
2) O‟chiriladigan elementning o‟rniga qo‟yiluvchi tugunga v ko‟rsatkich
qo‟yamiz.
node *del(node *tree,int key){
node *p=new node;
node *next=tree;
node *q=NULL;
while(next!=NULL)
{
if
(next->info==key){cout<<"Binar
daraxtda
"<
Mavjud"<
if (next->info>key){ q=next; next=next->left; }
else {q=next;next=next->right;}
}
if(next==NULL) cout<<"tuzilmada izlangan element yo’q!!!"<
node *v=NULL,*t=NULL,*s=NULL;
if(p->left==NULL)v=p->right;
else
75
if(p->right==NULL) v=p->left;
if((p->left!=NULL)&&(p->right!=NULL)){t=p; v=p->right; s=v->left;}
while(s!=NULL){
t=v;
v=s;
s=v->left;
}
if((t!=NULL)&&(t!=p)){
t->left=v->right;
v->right=p->right;
v->left=p->left;
}
if(t==p) v->left=p->left;
if(q==NULL){
cout<info<<" ildiz\n";
tree=v;
delete(p);
return tree;
}
if(p==q->left)
q->left=v;
else q->right=v;
delete(p); // o’chirilgan element joylashgan xotira yacheykasini tozalash
return tree;
}
4.9. Daraxtni muvozanatlash algoritmi
Binar daraxt muvozanatlangan yoki AVL-muvozanatlangan bo‟lishi
mumkin. Daraxt AVL-muvozanatlangan (1962 yil sovet olimlari Аdelson, Velsk
76
Georgiy Maksimovich va Landis Yevgeniya Mihaylovichlar tomonidan
taklif qilingan) deyiladi, agar daraxtdagi har bir tugunning chap va o‟ng
qismdaraxtlari balandliklari farqi 1 tadan ko‟p bo‟lmasa.
Berilgan butun sonlar – kalitlar ketma-ketligidan binar daraxt yaratib olamiz
va uni muvozanatlaymiz. Daraxtni muvozanatlashdan maqsad, bunday daraxtga
yangi element kiritish va daraxtdan element izlash algoritmi samaradorligini
oshirishdan iborat, ya‟ni bu amallarni bajarishdagi solishtirishlar soni kamayadi.
Binar daraxtni muvozanatlash algoritmi quyidagicha bo‟ladi.
Algoritm
1.
Binar daraxtni yaratib olamiz.
2.
Binar daraxtni chapdan o‟ngga ko‟rikdan o‟tkazamiz va tugunlarning info
maydonlaridan a[..] massiv hosil qilamiz. Tabiiyki, massiv o‟sish bo‟yicha
tartiblangan bo‟ladi.
Muvozanatlangan daraxtning tugunlarini belgilash uchun massivni
ko‟riladigan oralig‟ini belgilab olamiz, ya‟ni start=0 va end=n-1.
3.
Massivning ko‟rilayotgan oralig‟i o‟rtasida joylashgan elementni, ya‟ni
mid=(start+end)/2 va a[mid] ni muvozanatlangan daraxtning tuguni qilib olinadi.
Agar ko‟rilayotgan oraliqda bitta ham element qolmagan bo‟lsa, ya‟ni start>end
bo‟lsa, bajarilish joriy seansdan keyingisiga uzatiladi.
4.
Ko‟rilayotgan tugunning chap qismdaraxtini hosil qilish uchun
massivning ko‟rilayotgan oralig‟ining 1-yarmini olamiz, ya‟ni start=0 va
end=mid-1. 3-5 qadamlarni takrorlaymiz.
5.
Ko‟rilayotgan tugunning o‟ng qismdaraxtini hosil qilish uchun
massivning ko‟rilayotgan oralig‟ining 2-yarmini olamiz, ya‟ni start=mid+1 va
end=end (oldingi qadamdagi end). 3-5 qadamlarni takrorlaymiz.
Datur kodi
node *new_tree(int *arr, int start, int end)
{
if(start>end) return NULL;
else {
77
int mid=(start+end)/2;
node *tree=new node;
tree->info=arr[mid];
tree->left=new_tree(arr,start,mid-1);
tree->right=new_tree(arr,mid+1,end);
return tree;
}
}
|