“Dasturiy injiniring” fakulteti “MA‟lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”




Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/56
Sana18.05.2024
Hajmi1,33 Mb.
#242340
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   56
Bog'liq
b2d1fe5c-9484-4aea-a5e7-95281604b19a

 
Dastur kodi 
#include  
#include  
using namespace std; 
class 
node

public: int info; 
node *left;
node *right; 
}; 
int k=0; 
int 
intrave
(node *tree){ 
if (tree!=NULL){int a=NULL, b=NULL;
if (tree->left!=NULL){ a=tree->left->info; }
if (tree->right!=NULL){ b=tree->right->info; } 
cout<info<<"--chapida=>"<"<
intrave(tree->left); 
intrave(tree->right); }
return 0; 

int 
height
(node *tree){ 
int h1,h2; 
if (tree==NULL) return (-1); 
else { 
h1 = height(tree->left); 
h2 = height(tree->right); 
if (h1>h2) return (1 + h1); 
else return (1 + h2); 




83 
int 
create_arr
(node *tree,int *arr){ 
if(!tree) return 0; 
else{ 
create_arr(tree->left,arr); 
arr[k++]=tree->info; 
create_arr(tree->right,arr); 


node 
*new_tree
(int *arr, int start, int end) 

if(start>end) return NULL; 
else { 
int mid=(start+end)/2;
node *tree=new node; 
tree->info=arr[mid];
tree->left=new_tree(arr,start,mid-1);
tree->right=new_tree(arr,mid+1,end); 
return tree;


void 
vizual
(node *tree,int l) 
{ int i; 
if(tree!=NULL) { 
vizual(tree->right,l+1); 
for (i=1; i<=l; i++) cout<<" "; 
cout<info<
vizual(tree->left,l+1); 


int 
main
() 


84 
{ int n,key,s; node *tree=NULL,*next=NULL; 
cout<<"n="; cin>>n; int arr[n]; 
for(int i=0; i
node *p=new node; 
node *last=new node; 
cin>>s; 
p->info=s; 
p->left=NULL; 
p->right=NULL; 
if(i==0){tree=p; next=tree; continue; } 
next=tree; 
while(1) 
{ last=next; 
if(p->infoinfo)next=next->left; 
else next=next->right; 
if(next==NULL)break; } 
if(p->infoinfo)last->left=p; 
else last->right=p;} 
cout<
intrave(tree); 
cout<<"\nya'ni\n"; 
vizual(tree,0); 
int h=height(tree); 
cout<<"balandligi="<
create_arr(tree,arr); 
for(int i=0;i
tree=new_tree(arr,0,k-1); 
vizual(tree,0); 
getch(); 
}


85 
Dastur natijasi 
 
 
Ishni bajarishga namuna 
 
Topshiriq variantlariga o‟xshash bitta misolning algoritmi va to‟liq dasturini 
ko‟rib chiqaylik. 
Misol: berilgan binar daraxtdan ko‟rsatilgan 
key
kalitga mos tugunni 
o‟chirish dasturini tuzing.
Algoritm 
Asosiy dastur tanasi - 
int main()
 
1.
i=0; n
– daraxtga kiritiladigan elementlar sonini aniqlash. Daraxt ildizi 
ko‟rsatkichi 
tree=NULL

Next
yangi elementni joylashtiradigan shoxga o‟tishda 
ishlatiladi va 
last next
dan 1 qadam orqada yuradi.
2.
Agar 
i
bo‟lsa, daraxtga kiritiladigan navbatdagi elementga qiymat 
kiritish va uni yangi 
p
element 
info
maydoniga yozish, 
left
va 
right
maydonlarga 
NULL
yozish. Aks holda 8-qadamga o‟tish. 
3.
Agar 
tree=NULL
bo‟lsa, 
p
ni 
daraxt ildizi qilish, ya‟ni 
tree=p
va 


86 
next=last=p
.
4.
Agar 
p->info next->info
dan kichik bo‟lsa, chap shoxga o‟tish kerak, 
ya‟ni 
last=next
va 
next=next->left
, aks holda o‟ng shoxga o‟tamiz, ya‟ni 
last=next
va 
next=next->right
.
5.
Agar 
next=NULL
bo‟lsa, 6-qadamga o‟tish, aks holda 4-qadamga o‟tish. 
6.
Agar 
p->infoinfo
bo‟lsa, 
last->left=p
, aks holda 
last->right=p

7.
i++
, 2-qadamga o‟tish. 
8.
intrave(tree)
funksiyasini ishlatish. 
9.
Key
kalitga mos elementni daraxtdan o‟chiradigan 
del(tree,key)
funksiyasini ishlatish. 
10.
Natijaviy daraxtni ko‟rikdan o‟tkazish uchun 
intrave(tree)
funksiyasini 
ishlatish va algoritmni yakunlash. 
intrave(tree)
 funksiyasining ishlash algoritmi 
1.
Agar funksiyaning kirishiga berilgan tugun NULL bo‟lmasa, 2-qadamga 
o‟tish, aks holda funksiya chaqirilgan joyga qaytib borish. 
2.
Agar tugunning chap shoxi tuguni NULL bo‟lmasa, uning info maydonini 
yangi butun toifali a ga o‟zlashtirish, aks holda a=0. 
3.
Agar tugunning o‟ng shoxi tuguni NULL bo‟lmasa, uning info maydonini 
yangi butun toifali b ga o‟zlashtirish, aks holda b=0. 
4.
Ekranga tugunning info maydoni qiymatini, tugunning chapidagi a va 
o‟ngidagi b ni chiqaramiz. 
5.
Endi shu intrave() funksiyasining kirishiga joriy tugunning chap shoxi 
tugunini berib chaqiramiz, ya‟ni yuqoridagi 4 ta amalni joriy tugunning chap 
shoxidagi tugun ustida bajaramiz. 
6.
Endi shu intrave() funksiyasining kirishiga joriy tugunning o‟ng shoxi 
tugunini berib chaqiramiz, ya‟ni yuqoridagi 4 ta amalni joriy tugunning o‟ng 
shoxidagi tugun ustida bajaramiz. 
del() funksiyasining ishlash algoritmi 
Funksiyaning kirishiga daraxt ildizi ko‟rsatkichi 
tree
va o‟chirilishi kerak


87 
bo‟lgan tugunning 
info
maydoni qiymati 
key
beriladi. Daraxtning 
key
kalitli 
tugunini terminal tugungacha izlaymiz. Dastlab 
next=tree

1.
Toki 
next NULL
bo‟lguncha, agar 
next
tugunning 
info
maydoni 
key
ga 
teng bo‟lsa, izlayotgan tugunni topdik va uning adresini 
p
ga joylaymiz va 4-
qadamga o‟tamiz. Agar 
next NULL
bo‟lsa, 3-qadamga o‟tamiz. 
2.
Agar 
key
next
ning 
info
sidan kichik bo‟lsa, joriy tugunning chap 
tomonidagi tugunga o‟tamiz, ya‟ni 
next=next->left
, aks holda o‟ng shoxdagi 
tugunga o‟tamiz. 1-qadamga qaytamiz. 
3.
Agar 
next NULL
ga teng bo‟lsa, biz izlagan tugun tuzilmada yo‟q. 
Tugunni o‟chirish algoritmi tugaydi va dastur bajarilishi o‟chirish funksiyasi 
chaqirilgan joyga qaytib boradi. 
4.
Agar 
p
o‟chirilayotgan tugunning chap tomonida tugun yo‟q bo‟lsa (ya‟ni 
p->left=NULL bo‟lsa), uning o‟ng tomonidagi tugun adresini 
v
ga o‟zlashtiramiz. 
5.
Agar 
p
o‟chirilayotgan tugunning o‟ng tomonida tugun yo‟q bo‟lsa, uning 
chap tomonidagi tugun adresini 
v
ga o‟zlashtiramiz. 
6.
Agar 
p
o‟chirilayotgan tugunning chapi va o‟ngida element mavjud 
bo‟lsa, bu tugunning o‟rniga da‟vo qiladigan tugunni topish uchun shu tugundan 1 
marta o‟ngga va oxirigacha chap shox tuguniga o‟tamiz. Ya‟ni 
v=p->right

v p
ning o‟ng tomonida turibdi, 
t=p
va 
s=v->left
, ya‟ni 
s v
ning chapida turibdi. Endi to 
s NULL
bo‟lguncha chapga ketamiz, undan 1 ta orqada 
v
va 
v
dan 1 ta orqada 
t
keladi. Mana endi biz 
p
ning o‟rniga 
v
olib borib qo‟yishimiz mumkin.
7.
Agar 
t NULL
bo‟lmasa va 
t p
ga teng bo‟lmasa (agar 
p
ning bitta farzandi 
mavjud bo‟lsa, uning o‟rniga keladigan tugunni izlashga xojat yo‟q, chunki uning 
o‟sha farzandi aynan 
p
ning o‟rniga joylashadi. Agar o‟chirilayotgan 
p
tugunning 2 
ta farzandi mavjud bo‟lsa, shu shart bajariladi), u holda, 
p
ning o‟rniga ketayotgan 
v
tugunning farzandi (agar u mavjud bo‟lsa) 
v
ning otasi bo‟lmish 
t
ga meros 
qoldiriladi, ya‟ni 
v->right v 
ning o‟rniga keladi. 
t->left=v->right
. Endigi ish 
p
ning 
har ikkala tomonidagi tugunlarni 
v
ga o‟zlashtiramiz. 
8.
Agar 
t p
ga teng bo‟lsa (ya‟ni p o‟chayotgan tugunning o‟rniga o‟zining


88 
farzandi kelayotgan bo‟lsa), 
p
ning chapidagi tugunni 
v
ning chapiga 
o‟zlashtiramiz.
9.
Mana 
p
tugunning o‟rniga 
v
tugun keldi. Endigi vazifa 
v
ni 
p
ning otasi 
bilan ulash kerak. Buning uchun aniqlash kerak – 
p
tugunning otasi 
q NULL
ga 
teng emasmi? Agar 
q NULL
bo‟lsa, biz daraxt ildizini o‟chirgan bo‟lamiz. Bu 
holda daraxt ildizi ko‟rsatkichi 
tree
ni 
v
ga tenglab qo‟yamiz. Aks holda, 10-
qadamga o‟tamiz. 
10.
p
tugun otasi 
q
tugunning qaysi tomonida turgan edi? Agar 
p q
ning 
chapida turgan bo‟lsa, 
p
ning o‟rniga, ya‟ni 
q->left
ga 
v
ni joylaymiz, aks holda 
q-
>right
ga 
v
ni joylaymiz. 
11.
p
tugun joylashgan xotira yacheykasini tozalab qo‟yamiz va algoritm 
yakunlanadi. 
Dastur kodi 
#include  
#include  
using namespace std; 
class node{ 
public: int info; 
node *left;
node *right; 
}; 
int intrave(node *tree){ 
if (tree!=NULL){int a=0, b=0;
if (tree->left!=NULL){ a=tree->left->info; } 
if (tree->right!=NULL){ b=tree->right->info; } 
cout<info<<"--chapida=>"<"<
intrave(tree->left); 
intrave(tree->right); }
return 0; 



89 
node *del(node *tree,int key){ 
node *p=new node; 
node *next=tree; 
node *q=NULL; 
while(next!=NULL) 

 
 
if 
(next->info==key){cout<<"Binar 
daraxtda 
"<
Mavjud"<
p=next;break; }
if (next->info>key){ q=next; next=next->left; } 
else {q=next;next=next->right;}
}
if(next==NULL) cout<<"tuzilmada izlangan element yo

q!!!"<
node *v=NULL,*t=NULL,*s=NULL; 
if(p->left==NULL) v=p->right; 
else if(p->right==NULL) v=p->left; 
if((p->left!=NULL)&&(p->right!=NULL)){t=p; v=p->right; s=v->left;} 
while(s!=NULL){ 
t=v; 
v=s; 
s=v->left; 

if((t!=NULL)&&(t!=p)){ 
t->left=v->right; 
v->right=p->right; 
v->left=p->left; 

if(t==p) v->left=p->left; 
if(q==NULL){ 
cout<info<<" ildiz\n"; 
tree=v; 


90 
delete(p); 
return tree; 

if(p==q->left) 
q->left=v; 
else q->right=v; 
delete(p); // o’chirilgan element joylashgan xotira yacheykasini tozalash 
return tree; 

int main() 
{ int n,key,s; node *tree=NULL,*next=NULL; 
cout<<"n="; cin>>n; 
for(int i=0; i
node *p=new node; 
node *last=new node; 
cin>>s; 
p->info=s; 
p->left=NULL; 
p->right=NULL; 
if(i==0){tree=p; next=tree; continue; } 
next=tree; 
while(1) 
{ last=next; 
if(p->infoinfo)next=next->left; 
else next=next->right; 
if(next==NULL)break; } 
if(p->infoinfo)last->left=p; 
else last->right=p;} 
cout<
intrave(tree); 


91 
cout<<"delete qilinadigan elementni kiriting \n"; 
cout<<"key="; cin>>key;
tree=del(tree,key); 
intrave(tree); 
getch(); 


Download 1,33 Mb.
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   56




Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



“Dasturiy injiniring” fakulteti “MA‟lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”

Download 1,33 Mb.
Pdf ko'rish